الوقت - پس از قرارگرفتن ماهواره نور در مدار زمین به عنوان اولین ماهواره نظامی جمهوری اسلامی، تحلیل و نظرهای مختلفی در اندیشکده های غربی و منطقه ای در ارزیابی این اقدام و اثرات آن در نظم منطقه ای و جهانی صورت گرفته است که به نوبه خود به صورت متفاوتی توانایی های موشکی و فضایی جمهوری اسلامی را مد نظر قرار داده اند.
قدرت موشکی
تکنولوژی به کار رفته و نوع سوخت موشک‌ها، باعث شده تا بسیاری از تحلیل گران و کارشناسان نظامی و سیاسی جهان، به این باور برسند که موازنه جدیدی در عرصه نظامی و اطلاعاتی به نفع جمهوری اسلامی رخ داده است. علاوه بر این ماهواره برها در کشورهای دارنده این تکنولوژی از سکوهای ثابت پرتاب می‌شوند اما ماهواره بر سه مرحله ای قاصد از سکوی متحرک در کویر مرکزی ایران پرتاب شد که این مساله در نوع خود کم نظیر است. زیرا به نظر کارشناسان و تحلیل گران، این اقدام سپاه باعث شده تامراحل آماده سازی پرتاپ ماهواره بر از دید سازمان‌های جاسوسی آمریکا پنهان بماند. ماهواره هایی نیز که قبلا نیروی هوافضای سپاه از سال 1389 پرتاب نموده از ایستگاه فضایی امام خمینی واقع در سمنان بوده است.
«الن کَوَل» در مقاله ای در روزنامه لوموند فرانسه می‌نویسد: «موشک بکار رفته برای پرتاب این ماهواره با آنچه تا کنون برای پرتاب ماهواره‌های غیرنظامی بکار رفته بود، متفاوت است و برای نخستین بار تسلط سپاه برای ساختن موشکهای دوربرد را نشان می‌دهد.» او با اشاره به حادثه رویارویی قایق های سپاه با ناو آمریکایی در هفته گذشته تاکید میکند:« «پرتاب موشک قاصد میتواند برای واشنگتن بسیار نگران کننده تر از حادثه رویاروئی دریائی هفتۀ گذشته باشد» الن کول با توجه پرتاب ماهواره نظامی پس از تحریم‌های شدید وبحران جهانی کووید-19 معتقد است پرتاب ماهواره نشان از تحول مهمی در برنامه موشکی ایران است.
«فابیَن هاینز» یکی از کارشناسان «مرکز جیمز مارتین برای مطالعات در بارۀ عدم گسترش تسلیحات اتمی» نیز در ارزیابی اثرات پرتاب ماهواره نور می‌گوید: «با این پرتاب، پاسداران انقلاب موتور پیچیده و تازه‌ای را به نمایش گذاشتند که میتواند در موشکهای بالیستیک قاره پیما به‌کار رود». به گفتۀ وی «آنها این‌گونه به رقبای خود نشان می‌دهند که از فناوری بنیادی برای تولید بیشتر چنین سلاح‌هائی برخوردارند.»
توانایی راهبردی و نظم جهانی
ماهواره بر قاصد از دو نوع سوخت مایع و یک نوع سوخت جامد استفاده میکند تا بتواند ماهواره نور را با موفقیت در فضا قرار دهد. اگر چه جمهوری اسلامی از ماهواره نور برای مقاصد صلح آمیز و قابلیتهای دفاعی استفاده میکند اما کشورهایی که توان ارسال ماهواره نظامی به فضا را دارند، حتی اگر موشکهای دوربرد نداشته باشند به صورت بالقوه پتانسیل و تکنولوژی ساخت موشکهای دور برد را دارند، بخشی از تحلیل های کارشناسان نظامی روی این مساله متمرکز بود.
پروفسور جودت بهجت، یکی از اعضای مرکز مطالعات خاور نزدیک و جنوب آسیا در دانشگاه دفاع ملی آمریکا در این زمینه می گوید: «ایران اولین ماهواره نظامی خود را پرتاب کرده است و به این معنا، در حال حاضر امکانات شلیک موشک های قاره پیما را نیز دارد.» چنین توانایی راهبردی میتواند به تغییر نظم جهانی یا حداقل تسریع گذار از نظم تک قطبی به چند قطبی موثر باشد.
«آنتونیو کارتولوچی» یکی از کارشناسان ژئوپلتیک آمریکا پس از پرتاب موفق آمیز ماهواره نور گفت:«ایران یکی از چندین کشور اصلی است که به شکل دادن به دنیای جدیدچند قطبی کمک میکند.» چندین بار آزمون و خطای موشکهای ماهواره بر از یک سو و دخالت‌های پنهان آمریکا برای جلوگیری از موفقیت‌های فضایی در برنامه‌های فضایی باعث شد تا ایران به تکنولوژی پیچیده ای درساخت موشکهای ماهواره بر دست پیدا کند که نظر کارشناسان غربی را به خود جلب کند.
«مایکل المن» کارشناس ارشد دفاع موشکی مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک آمریکا در این زمینه می گوید: «تکنولوژی‌ها و عناصری که در ماهواره‌برها استفاده می‌شوند از جمله در سیمرغ و موشکهای بالستیک قاره‌پیما شبیه هم هستند. هر دو آنها موتورهای موشک قدرتمند، بدنه قوی و سبک، جهت‌یابی درست، واحدهای هدایت، ساز و کار جداسازی در مرحله لازم یا جداسازی محموله، سیستم رهیابی و دورسنجی برای پشتیبانی پیشرفت‌ها و عملیات را دارا می‌باشند. علیرغم این شباهت‌ها متهم کردن ایران و استفاده ایران از سیمرغ برای راه اندازی ماهواره‌ها به عنوان پوششی برای پنهان کردن گسترش موشکهای بالستیک قاره‌پیما اشتباه است.»
از سوی دیگر تحولی جدید در موازنه قوای منطقه ای رخ داده است اگر چه تا قبل از پرتاب ماهواره نور و رونمایی از قدرت فضایی سپاه، همچنان موازنه قدرت در منطقه به نفع جمهوری اسلامی بود اما پس از اثبات قدرت جدید هوافضای سپاه، این فاصله قدرت باعث به هم ریختن محاسبات و معادلات قبلی شده است. «شائول ینای» ، تحلیلگر امور ایران و خلیج فارس در مقاله در روزنامه صهیونیسیتی معاریونوشت:«با عملی شدن این دستاورد ، ارزیابی کامل از سطح تهدید احتمالی ایران علیه اسرائیل امکان پذیر نخواهد بود.»
«وفیق السامرایی» کارشناس مسائل راهبردی و مشاور پیشین جلال طالبانی نیز در تحلیل خود از نتایج پرتاب ماهواره نظامی می نویسد:« آمریکا باید قواعد بازی را در خیلج فارس تغییر داده و رفتار خود را بدون هیچ تاخیری اصلاح کند، زمان تهدید و درگیری و ترور و تحریم های یکجانبه به پایان رسیده است زیرا ایران با وجود شدت این تحریم ها، توانست ماهواره نظامی خود را به فضا پرتاب کند.» با توجه به قدرت موشکی و راهبردی جدید جمهوری اسلامی اکنون ناظران سیاسی معتقدند محدودیت های موشکی جمهوری اسلامی تا کنون خودخواسته و درچارچوب تعهدات بین الملی بوده است نه تحت تاثیر تحریمها و اگر فشارها به تهران افزایش پیدا کند جمهوری اسلامی به سرعت قادر است توانایی های موشکی خود را افزایش دهد.
