الوقت- تهدیدات تروریستی علیه لهستان از سوی افراطیون مذهبی اندک است، اما ورود پناهندگان خاورمیانهای و آفریقایی به این کشور، بر سرویسهای امنیتی فشار وارد خواهد آورد که تازهواردان را تحت نظارت قرار دهند. این مسئله میتواند مانع سرویسهای امنیتی برای مقابله با تهدید تروریستی دیگر، یعنی مبارزان خارجی درگیر در هر دو طرف جنگ اوکراین گردد. لهستان با آگاهی از این تهدید، باید برای گسترش اقدامات ضدتروریستی اروپایی، تغییر جهت تمرکز صرف بر سوریه و عراق و نظارت بر مبارزان خارجی درگیر در جنگ اوکراین تلاش کند.
لهستان با وجود مشارکت فعال در مبارزه جهانی علیه تروریسم، به اولویتی در اهداف افراطیون مذهبی، از جمله داعش تبدیل نشده است. کمتر از 10 لهستانی در صفوف این گروه افراطی مبارزه میکنند - این افراد نیز مادامی که به عنوان مهاجر در آلمان و نروژ زندگی میکردهاند، به این افکار افراطی گرایش پیدا کردهاند.
بسیار بعید است که هستههای خفته داعش در لهستان حضور داشته باشند، اما امکان مشارکت افراد در تأمین مالی این گروه و یا انجام فعالیتهای تبلیغی اینترنتی را نمیتوان رد کرد. گرچه گزارشهای سرویس امنیت داخلی لهستان، این کشور را به طور جدی در معرض تهدید تروریسم نمیداند، اما از تهدیدات دیگر، همچون تهدید ناشی از جنگ اوکراین، نباید غفلت شود.
تروریسم افراطگرایان و لهستان
فقدان ساختارهای سازمانی داعش در لهستان، این احتمال را که این گروه تروریستی، عاملان خود را از آلمان به منظور انجام حملات تروریستی اعزام کند، کاهش نمیدهد.
یک راه دیگر نفوذ به لهستان میتواند ورود عاملان داعش در میان پناهندگان آفریقایی و خاورمیانهای باشد؛ اگر چه بررسیهای امنیتی چندسطحی تضمین میکند احتمال اینکه نیروهای داعش لابهلای گروههای پناهنده به لهستان نفوذ کرده باشند، اندک است .
تهدید تروریستی متفاوت
در سال 2011، زمانی که آندرس برویک 77 نفر را در دو حمله تروریستی در نروژ به قتل رساند، بسیاری وقوع اقدامات مشابهی را در سایر کشورهای اروپایی پیشبینی کردند. با این وجود، آمار یوروپل نشان داد که در سال 2014 هیچ حمله تروریستی از گروههای راست افراطی در اتحادیه اروپا رخ نداده است. متأسفانه، در پرتو جنگ اوکراین که منجر به جذب افراد افراطی به خطوط مقدم خود شده است، این وضعیت میتواند به زودی تغییر کند .
حدود 600 مبارز خارجی، داوطلبانی هستندکه به جنگ ملحق شدهاند و در هر دو طرف خطوط جنگ اوکراین مبارزه میکنند. از این میان، نئونازیها عیانترین چنین افرادی محسوب میشوند و افرادی با چنین پیشینه ایدئولوژیک، از جمله لهستانیها، هم در گردان داوطلبان اوکراین و هم نیروهای مسلح جداییطلب حضور دارند. تمامی آنها از سیاق راستافراطی ضداروپایی، ضدآمریکایی، ضددموکراتیک، اقتدارگرا و اسلامهراس برآمدهاند.
برخی از آنها قصد خود را به اقامت در اوکراین یا دونباس پس از جنگ اعلام میکنند، اما اغلب، بدون هیچ مشکلی از اوکراین، روسیه یا سایر کشورهای محل عبور، به کشورهای خود باز خواهند گشت. عمدتاً مشارکت آنها در جنگ به عنوان یک عمل مجرمانه که میان چنین مبارزانی و "مبارزان خارجی تروریستی" (اصطلاح مندرج در قطعنامه 2178) تمایز قائل میشود، در نظر گرفته نشده است. چنین مبارزانی، شاید تحت تأثیر آندرس برویک، بتوانند با هدف قرار دادن نظم سیاسی-اجتماعی اتحادیه اروپا و یا تحت تأثیر سایر اعضای راست افراطی، شروع به فعالیتهای تروریستی کنند.
لهستان، به عنوان یک کشور ترانزیت که مبارزان از مسیر آن به میدان جنگ روانه میشوند، در سرزمین خود با تهدید حضور گروهها و زیرساختهای تسهیلکنندهی چنین عبور و مرورهایی و ارتباط بالقوه آنها با گروههای تبهکاری مواجه است .
اعضای اروپای غربی گردان آزوف در طول جنگ از مرز زمینی لهستان و فرودگاه شوپن ورشو برای رسیدن به اوکراین استفاده کردند. چچنیهای دارای گذرنامههای دانمارکی و ساکن دانمارک، برای عبور از مرز به آنها کمک کردند.
همین امر نشان میدهد که ساختارهای پشتیبانی فراملی، ماهیت سیاسی، اما به طور بالقوه مجرمانه و تروریستی نیز، برای مساعدت به چنین داوطلبانی وجود دارد.
نتیجهگیری و پیشنهادها
لهستان برای گروههای تروریستی افراطی یک هدف اولویتدار نیست، اما در معرض تهدید فعالیتهای تروریستی بالقوه گروههای نئونازی اروپایی قرار دارد.
ورود 2000 پناهنده به این کشور این مسئله را تغییر نمیدهد، اگرچه نظارت بر تازهواردان سطح امنیتی لهستان را به سبب انحراف توجه سرویسهای امنیتی از سایر تهدیدات تروریستی کاهش میدهد.
بنابراین، نه تنها در سطح تخصصی، بلکه همچنین طی جلسات متفاوت شورای اتحادیه اروپا و گروه کاری مقابله با تروریسم، لهستان باید موضوع تهدید تروریستی بالقوه ناشی از مبارزان خارجی در اوکراین را مطرح کند. این امر به مثابه توجه مضاعفی به بحثهایی است که بر سوریه متمرکز شده است. گام بعدی میتواند تقویت همکاریهای دوجانبه، تبادل اطلاعات و تجارب با کشورهایی همچون انگستان، بلژیک، و دانمارک باشد که در ارتباط با آمادهسازی بخشهای امنیتی خود برای تهدیدهای ناشی از بازگشت مبارزان خارجی، از بهترین سابقهها برخوردارند.
به علاوه، همکاری با کشورهای میزبان جمعیت قابل ملاحظهای از چچنیها (آلمان، اتریش، بلژیک و دانمارک) و کشورهایی که شهروندان آنها در خطوط مقدم اوکراین حضور قابل توجهی داشتهاند (کرواسی، مجارستان، سوئد، فنلاند، و همچنین خارج از اتحادیه اروپا صربستان و گرجستان) نیز میتواند ارتقا داده شود.
چنین ارتباطاتی با فعالیتهای پیشگیرانه مشترک، با هدف شناسایی شبکههایی تکمیل خواهد شد که از طریق آنها مبارزان خارجی در اوکراین ظهور میکنند.
اندیشکده روابط بینالملل لهستان