به گزارش الوقت، انتخابات ریاست جمهوری افغانستان روز شنبه ۶ میزان/مهر (۲۸ سپتامبر) تحت تدابیر شدید امنیتی آغاز شد و شهروندان این کشور در حالی پای صندوقهای رای رفتند که خطر حملات و انفجارها روند رای گیری را تهدید میکرد.
از سوی دیگر دهها هزار نیروی نظامی و امنیتی در سرتا سر افغانستان مستقر شدند تا جلوی اقدامات احتمالی طالبان که نامزدها و شرکتکنندگان در انتخابات را تهدید کرده بودند، بگیرند.
انتخابات ریاست جمهوری اخیر افغانستان در حالی روز گذشته برگزار شد، که این انتخابات تاکنون دو بار به تعویق افتاده بود و سرانجام پس از لغو مذاکرات صلح میان طالبان و ایالات متحده آمریکا بر پا شد. از جمله دلایل تعویق انتخابات میتوان به توقف مذاکرات آمریکا و گروه طالبان بر سر استقرار صلح در افعانستان اشاره کرد.
در این انتخابات سیزده نفر رقابت میکنند. در آغاز هجده نفر نامزد بودند اما پنج نفر از نامزدها قبل از برگزاری انتخابات انصراف دادند.
رقیبان اصلی در این انتخابات محمد اشرف غنی، رئیسجمهوری کنونی و عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی حکومت وحدت ملی هستند.
داشتن حداقل ۴۰ سال سن و اعتقاد به اسلام، شرط اصلی برای نامزدی در این انتخابات بوده است. اگر هیچ یک از کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری افغانستان به حد نصاب ۵۱درصد آرا دست نیابند، باید در آخر ماه اکتبر مرحله دوم انتخابات برگزار شود.
همچنین گلبدین حکمتیار، تنها کاندیدا از میان جنگ سالاران نیز در میان نامزدهاست. او به "قصاب کابل" شهرت دارد و کارشناسان کمترین شانسی برای او قائل نیستند.
بر اساس تقویم انتخابات ریاست جمهوری که توسط کمیسیون مستقل انتخابات تنظیم شده، نتایج نهایی این انتخابات بیست و یک روز پس از برگزاری آن یعنی روز ۲۷ میزان/مهر (۱۹ اکتبر) اعلام خواهد شد.
طبق آخرین آمار کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان از جمعیت ۳۴ میلیون نفری افغانستان، ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر واجد شرایط برای رای دادن هستند.
انتخابات کم سو و کم رونق
چهارمین انتخابات ریاستجمهوری در افغانستان پس از سقوط طالبان، در میانه اتهام تقلب و استقبال کم رایدهندگان روز شنبه ششم مهرماه پایان یافت.
مشاهدات مردمی و خبرنگاران، از اولین ساعات آغاز رای گیری تا پایان، در مناطق مختلف افغانستان نشان میدهد که مراکز رای دهی خلوت بوده و از ازدحام جمعیت رای دهندگان خبری نبوده است.
کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان آمار تخمینی بیش از نیمی از مراکز را اعلام کرد.
این کمیسیون در یک نشست خبری آمار تخمینی ۲۵۹۷ مرکز از ۴۹۰۵ مرکز رایگیری را اعلام کرد.
این کمیسیون گفت در ۲۵۹۷ مرکز، آماری که از طریق تلفن از مسئولان محلی دریافت کردهاند، یک میلیون و ۵۱ هزار و ۹۹۸ نفر شرکت کردند. نظر به این آمار تخمینی میزان مشارکت مردم در انتخابات نسبت به دوره قبلی پایین بوده است.
مسئولان این کمیسیون دلیل مشخص نشدن میزان مشارکت در تمام مراکز را مشکلات اتصالی و مخابراتی خواندند.
بر اساس گزارشها شمارش آرا در محلهای رایگیری آغاز شده است. یک عضو کمیسیون انتخابات افغانستان به رسانهها گفت با رسیدن پنجاه درصد نتایج اولیه آرا به این کمیسیون، آماری از این نتایج را اعلام خواهد کرد.
از سوی دیگر، وزارت زنان افغانستان گفته است مشارکت زنان در این انتخابات گسترده بوده است.
کمیسیون حقوق بشر افغانستان نیز که از نهادهای نظارتی است میگوید یافتههای اولیه این نهاد نشان میدهد که مشارکت زنان در روند رایدهی در ولایتهای دایکندی، بامیان و هرات بیشتر بوده است. این کمیسیون گفته که حضور زنان در ولایتهای قندهار، قندوز و بلخ کمرنگ گزارش شده است.
واکنشها به انتخابات
محمداشرف غنی، رئیس جمهور فعلی افغانستان در نخستین سخنرانیاش پس از پایان انتخابات گفت مردم با رای دادن "تصویری از استقامت و مردم سالاری" را به نمایش و "همه به صدای جمهوریت لبیک" گفتند.
رئیسجمهوری افغانستان همچنین از کمیسیونهای انتخاباتی و نهادهای ناظر تشکر کرد و گفت در صورت مشاهده تخلف مردم باید از راه قانونی این تخلفها را دنبال کنند. او از کمیسیون انتخابات خواست این شکایتها را جدی بگیرد و با "بیطرفی و امانتداری کامل" عمل کند.
غنی همچنین یکبار دیگر از طالبان خواست به جنگ پایان دهند. او خطاب به طالبان گفت:"دروازه صلح باز است".
همچنین عبدالله عبدالله هنگام رایدهی از سهمگیری مردم در انتخابات تشکر کرد و از مقامهای دولتی خواست در روند انتخابات دخالت نکنند.
حوا علم نورستان، رئیس کمیسیون انتخابات افغانستان در پایان روز انتخابات در یک نشست خبری درباره شکایتها از روند این انتخابات گفت مشکلات به وجود آمده در جریان انتخابات "به صورت دقیق" بررسی و تصامیم لازم در مورد آن گرفته خواهد شد.
عبدالله همچنین گفت همه "مکلف به پذیرش نتایج انتخابات هستند" جدا از این که شکایاتی وجود داشته باشد که از مجرای کمیسیون شکایات انتخاباتی مورد رسیدگی قرار میگیرد.
نمایندگی اتحادیه اروپا در افغانستان نیز روز شنبه در صفحه توئیتر خود اعلام کرد: دیپلماتهای اتحادیه اروپا در کابل با دیدن شهروندان در صفهای رأیدهی تحت تاثیر قرار گرفتند.
نمایندگی اتحادیه اروپا در افغانستان در این پیام توئیتری افزود: کارمندان انتخابات حاضر، شایسته و موثر بوده و نیروهای امنیتی هوشیار و با اعتماد به نفس هستند.
اوضاع امنیتی همزمان با برگزاری انتخابات
انتخابات ریاستجمهوری تحت تدابیر شدید امنیتی و با حضور ۷۲ هزار نیروی امنیتی برگزار شد. با این همه گروه طالبان روز شنبه به چند حوزه رایگیری حمله راکتی کرد و همچنین در مناطقی نظیر ولایت غور، مانع از ورود افراد به حوزههای رایگیری شد.
در ساعات اولیه رای دهی، گزارشهای رسیده به کمیسیون مستقل حقوق بشر، حکایت از حملات انفجاری و شلیک هاوان (خمپاره) به ۱۲ ولایت افغانستان داشت.
در واقع انتخابات امسال در شرایطی برگزار شد که گروه طالبان حملات خود را تشدید کرده و مذاکرات یک ساله این گروه با آمریکا به شکست انجامیده است.
از سوی دیگر به دلایل امنیتی در ۱۴ ولایت از ۳۴ ولایت افغانستان اصولا هیچ فعالیت انتخاباتی برگزار نشده است. طالبان نیروهای خود را فراخواندهاند که "با همه ابزارها مانع برگزاری انتخابات شوند".
تهدیدهای طالبان در دورهای قبلی انتخابات هم سابقه داشته است. در واقع برای طالبان به شکست کشاندن انتخابات نوعی ابراز قدرت به حساب میآید و انتظار دارند که با آن ضمن تعضیف بیشتر دولت، موضع خود را هم در مذاکرات احتمالی با آمریکا تقویت کنند.