به گزارش الوقت آتش‌سوزی‌های مکرر طی هفته‌های اخیر در جنگل‌های آمازون به بالاترین سطح خود طی دهه‌های اخیر رسیده به صورتی که این امر نگرانیهای جهانی را از خطری که ریه‌های کره زمین را تهدید می کند در پی داشته است. نیروهای دولتی هنوز قادر به مهار آتشی که از 20 روز پیش شروع شده نشده اند و در نتیجه دولت برای مهار آتش ارتش را به کمک فراخوانده است.
آتش سوزی منجر به اعلام وضعیت فوق العاده در برخی از ایالت های برزیل شده است. آمازوناس، بزرگترين ايالت برزيل واقع در شمال شرقی اين کشور از روز ۹ اوت در نواحی جنوبی و شهر مانائوس مرکز اين ايالت وضعيت فوق‌العاده اعلام کرده و ايالت اکری در مرز برزيل با پرو به دليل وقوع آتش‌سوزی از روز جمعه در حالت آماده‌باش است. آتش‌سوزی‌ها در دو ايالت ماتو گروسو و پارا نيز که از مناطق اصلی گسترش زمين‌های کشاورزی و جنگل‌زدايی هستند افزايش يافته است.
آمازون پهناورترين جنگل‌های حاره یا بارانی و يکی از مهمترين عوامل طبيعی برای مقابله با گرمايش زمين است. بحران بسیار جدی است چرا که سرزمین‌هایی که در خطر آتش سوزی قرار گرفته‌اند، سکونتگاه سه میلیون نوع گیاه و جانور هستند. همچنین یک میلیون انسان نیز در این منطقه زندگی می‌کنند.
بر اساس داده‌های مرکز تحقيقات فضايی برزيل، تاکنون بيش از ۷۲ هزار و ۸۴۳ مورد آتش‌سوزی ثبت شده است که یک رکورد تاریخی محسوب می شود.
مرکز تحقيقات فضايی برزيل ۲۹ مرداد اعلام کرد آتش‌سوزی‌ها به نسبت همين بازه زمانی در سال گذشته ۸۳ درصد افزايش يافته است و از سال ۲۰۱۳ که ثبت آتش‌سوزی‌ها در آمازون آغاز شده به بالاترين ميزان رسيده است.
اين مرکز افزود تصاوير ماهواره‌ای نشان می‌دهند که از روز پنجشنبه حدود ۹ هزار و ۵۰۰ مورد آتش‌سوزی جديد در کشور روی داده که بخش زيادی از آن مربوط به نواحی جنگلی آمازون است.
دلایل گسترش آتش‌سوزی‌ها
آمازون وسیع‌ترین پهنه جنگل‌های حاره‌ای در جهان را در خود دارد و ۶۰ درصد جنگل‌های آن در خاک برزیل واقع شده است. رود آمازون که یکی از بزرگترین رودهای جهان است در همین منطقه جاری است. در نیم قرن گذشته جنگل بارانی آمازون تقریباً بیست درصد کوچکتر شده‌است. با تخریب جنگل‌ها، در درازمدت با برهم خوردن «ثبات کربن» در جو زمین، الگوهای بارندگی در سراسر جهان نیز تغییر کرده و کشاورزی با بحران روبرو خواهد شد.
آتش‌سوزی در طبيعت در ماه‌های خشک پديده‌ای معمولی است ولی برخی از موارد عمدی و توسط مزرعه‌داران اتفاق می‌افتد که برای گسترش مراتع دامپروری به طور غيرقانونی جنگل‌ها را از بين می‌برند.
به گفته سازمان ملی تحقیقات فضایی برزیل، حفاری های نفتی و برداشت منابع آمازون همزمان با قطع بی‌رویه درختان و جنگل‌زدایی مهم ترین عامل بروز این آتش‌سوزی بزرگ بوده است.
انتقادات به سمت رئیس جمهور راست‌گرا
بسیاری از فعالین محیط زیست معتقدند که دولت برزیل در بحران آتش‌سوزی اخیر مقصر است. ژائیر بولسونارو، رئیس‌جمهور برزیل که یک سیاستمدار راست افراطی محسوب می‌شود و وی را به عنوان ترامپ برزیل می شناسند، در سیاست های اقتصادی خود جنگل‌زدایی و تبدیل زمین‌های بیشتر به مزارع کشاورزی را در دستور کار قرار داده است که به معنای اولویت دادن به توسعه بر محیط زیست می باشد. به طور مثال تنبیه و مجازات های شدید علیه شرکت ها و افرادی که به قطع درختان در آمازون مشغول بودند در دولت های پیشین برزیل باعث شده تا روند نابودی این قلب تپنده زمین با کاهش روبرو شود اما رئیس جمهوری کنونی و وزرای او این مجازات ها را به حد بی سابقه ای کاهش داده اند.
موضوعی که به عقیده منتقدین به روند نابود کردن جنگل‌های آمازون سرعت بخشیده است.
در مقابل بولسونارو در جواب منتقدین گفته است که هم‌اکنون فصل "کیمادا" است و این اتفاقات عادی است. "کیمادا" در برزیل زمانی است که کشاورزان با هدف آماده کردن زمین‌های کشاورزی، این زمین‌ها را آتش می‌زنند.
در این میان انتشار اطلاعات سازمان تحقیقات فضایی برزیل ادعای منتقدین را تأیید می‌کند. . این موسسه بر اساس تصاویر ماهواره ای اعلام کرده بود در ماه های اخیر روند نابودی جنگل های آمازون به ۹۵ درصد رسیده است. این اطلاعات نشان می‌دهند که در سال جاری میلادی تاکنون بیش از ۷۴ هزار آتش‌سوزی در جنگل‌های برزیل رخ داده است. این رقم در سراسر ۱۲ ماه سال ۲۰۱۸، حدود ۴۰ هزار مورد بود.
ماه گذشته رئیس جمهوری برزیل با انتقاد از رییس موسسه ملی تحقیقات فضایی برزیل اعداد این سازمان را غیرواقعی خواند و نهایتا دستور به عزل وی داد. وی کمی بعد به شکل تلویحی سازمان‌های غیردولتی طرفدار محیط زیست را متهم کرد که آمازون را به آتش کشیده‌اند تا از او انتقام بگیرند. او گفت که این سازمان‌ها از اینکه بودجه‌شان کاسته شده ناراحتند.
بین‌المللی شدن بحران آتش‌سوزی آمازون
آتش سوزی در آمازون علاوه بر طرفداران محیط زیست به دلیل بعد جهانی مسأله موجب واکنش مقامات سیاسی دیگر کشورها نیز شده است. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل و امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه پنجشنبه ۳۱ مرداد نسبت به آتش‌سوزی در جنگل آمازون ابراز نگرانی کردند.
امانوئل مکرون در توییتر نوشته است: خانه ما در حال سوختن است. به معنای واقعی کلمه. جنگل بارانی آمازون، ریه‌هایی که ۲۰ درصد از اکسیژن دنیا را تولید می‌کنند، آتش گرفته است. این یک بحران بین المللی است. اعضای گروه ۷، بیایید اول از همه در دو روز در خصوص این موضوع اضطراری بحث کنیم!
این سخنان مکرون اما به مضاق رئیس جمهور برزیل خوش نیامد و بولسونارو با تندی از این اظهارات مکرون انتقاد کرده و آن را تلاشی استعماری برای نقض حاکمیت ملی برزیل خواند.
رئیس جمهوری برزیل در یک برنامه زنده در فیس بوک گفت، کشورهایی که به اینجا پول می‌فرستند، به عنوان کمک خیریه این کار را انجام نمی‌دهند. آنها با هدف مداخله در حاکمیت ما دست به این کار می‌زنند.
بولسونارو در توییتر نیز آتش‌سوزی در آمازون را یک «مشکل داخلی برزیل و چند کشور دیگر منطقه آمازون» خواند و ضمن انتقاد از «استفاده ابزاری» رئیبس‌جمهوری فرانسه از این رویداد «برای مطامح سیاسی» و نیز استفاده از عکس‌های «جعلی» نوشت: «لحن حساسیت‌برانگیزی که او برای واقعه آمازون به کار می‌برد، آن هم با تصاویر قلابی، کمکی به حل مشکل نمی‌کند.»
وی در توییت دیگری در ادامه نوشته است: «دولت برزیل آماده گفتگو بر پایه داده‌های عینی و احترام متقابل است. پیشنهاد رئیس‌جمهوری فرانسه برای بحث در مورد آمازون در نشست آتی گروه ۷ در حالی که خود کشورهای منطقه در این نشست حضور ندارند، نشانگر روحیه غلط استعماری در قرن بیست و یکم است.»
