به گزارش الوقت، افشای ایمیلهای کیم داروک، سفیر انگلیس در آمریکا که در آن به دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا تاخته بود؛ سطحی از سردی و تنش را در مناسبات میان لندن و واشنگتن ایجاد کرد که در نهایت به استعفای داروک نیز انجامید. دو کشور انگلستان و آمریکا، طی سالهای بعد از جنگ جهانی دوم به عنوان مطمئنترین و بزرگترین متحدان در جبهه کشورهای آتلانتیک شناخته میشوند که همواره مناسبات بسیار حسنهای با یکدیگر داشتهاند اما افشای ایمیلها کیم داورک، زمینهساز تنش میان دو طرف شد، به گونهای که دولت آمریکا به صورت ناگهانی، مذاکرات تجاری واشنگتن و لندن درباره برگزیت را لغو کرد.
ماجرا از این قرار است که ایمیلهای محرمانه داروش از مکاتبات میان سفیر انگلیس و دفتر نخستوزیری این کشور فاش میشود که در آن داروک ترامپ را «بیمنطق، دمدمیمزاج و ناکارآمد» توصیف میکند. انتشار این اظهارات خشم دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا را برانگیخت. ترامپ ابتدا گفته بود اظهارات داروک را نخوانده است اما روز بعد موضع سرسختانه ای علیه سفیر لندن و حتی ترزا می نخست وزیر انگلیس گرفت.
در ادامه، ترامپ در حساب توئیتیری خود با حمله به داروک نوشت: «من به ترزا می گفتم که چطور توافق (برگزیت) را پیش ببرد اما او روش احمقانه خودش را در پیش گرفت و قادر به انجام توافق نشد. این یک فاجعه است». ترامپ همچنین تاکید کرد که دولتاش دیگر با داروک همکاری نخواهد کرد و وی را فردی بسیار احمق خواند. متعاقب این سطح از واکنش، در نهایت سفیر انگلیس در آمریکا، در 10 جولای 2019 (19 تیر 1397) ناچار به استعفا شد و استعفای او مورد قبول دولت انگلستان نیز قرار گرفت. با تمام این اوصاف، کش و قوس پیرامون این موضوع را نمیتوان کم اهمیت و تمام شده جلوه داد، بلکه استعفای کیم داروک در چند سطح قابل خوانش و تحلیل میباشد.
دولت انگلستان زیر سایه ترامپ
استعفای کیم داروک، سفیر انگلیس در آمریکا، در ابتدای امر این موضوع را نشان داد که در موقعیت کنونی، بیش از هر زمان دیگری بحران در دولت انگلستان، موجب شده که لندن زیر سایه کاخ سفید قرار بگیرد. علاوه بر ناچار شدن سفیر به استعفا، طی روزهای گذشته، ارسال نیروی نظامی به سوریه، توقیف نفتکش ایرانی در تنگه جبلالطارق و همراهی برای ایجاد ائتلاف نظامی به بهانه حفاظت از امنیت کشتیرانی در تنگه هرمز و باب المندب، مهمترین نمودهایی هستند که نشان میدهند در دوران بحران کابینه دولت انگلستان، ترامپ افسار امور را در دست گرفته است. به شکلی بیسابقه، در وضعیت کنونی، دولت انگلستان به همراه کننده بیقیدوشرط خواستهها و سیاستهای واشنگتن در سطح بینالمللی تبدیل شده است. این وضعیت در شرایطی است که طی دو سال گذشته، کشورهای اروپایی مواضع متضادی را در برابر دولت آمریکا و خواستههای ترامپ اتخاذ کردهاند.
تلاش هانت و جانسون برای ماهیگیری از آب گلآلود
در نتیجه استعفای ترزا می از سمت نخستوزیر دولت انگلستان، شاهد سطحی از بیتدبیری در کابینه دولت این کشور هستیم. اکنون بحران استعفای سفیر این کشور در آمریکا نیز به این مساله دامن زده است. اکنون بوریس جانسون، وزیر امور خارجه پیشین و جرمی هانت، وزیر خارجه کنونی دولت ترزا می، مهمترین نامزدهای تصدی این منصب هستند. این دو سیاستمدار، طی ماههای گذشته با ارسال سیگنالهای مختلف خواستار حمایت دونالد ترامپ شدهاند و در ماجرای استعفای کیم داروک، نیز شاهد بودیم که هر دو آنها قصد داشتند از آن به نوعی برای بالابردن شانس خود در مسیر تصدی منصب نخستوزیری بهره بگیرند.
در این میان، بوریس جانسون چند روز قبل از استعفای داروش به عنوان سفیر انگلیس در واشنگتن با حضور در یک برنامه تلویزیونی در مقابل سؤالات صریح خبرنگار طفره رفته و از پاسخ دادن در مورد این سؤال که تصمیم شما در مورد جایگاه آتی داروک چیست؟ و یا اگر شما نخست وزیر شوید وی را اخراج می کنید؟ اجتناب ورزید. در پی عدم حمایت جانسون از داروک، بسیاری از احزاب محافظه کار بر این باور بودند که جانسون در حقیقت با عدم حمایت از داروک، وی را با اتوبوس زیر گرفت. این موضع در دو سطح قابل خوانش است. یکی اینکه جانسون در پی آن بود که با عدم حمایت از داروک، پشتیبانی ترامپ را داشته باشد. دیگری اینکه در میان حزب محافظهکار و دیگر احزاب بریتانیایی، به نوعی صلاحیت جانسون مورد تردید واقع شود.
در مقابل جرمی هانت، وزیر امور خارجه بریتانیا که در رقابت با بوریس جانسون برای تصدی مقام نخستوزیری است، موضعی هوشمندانهتر اتخاذ کرد. از یک سو، هانت طی پیامش خطاب به دیپلماتهای بریتانیا که توسط تیم انتخاباتیاش منتشر شد، آورده است: «لطفاً بدون ترس و یا منفعتطلبی صحبت کنید؛ شما همیشه تمام حمایت لازم را برای انجام کار مهم و حیاتیتان خواهید داشت.» به نظر میآید که این پیام از سوی هانت، در جهت نمایان ساختن عدم قاطعیت بوریس جانسون برای دفاع از داروک باشد.
از سوی دیگر جرمی هانت، در مورد ایمیلهای سفیر سابق انگلیس در آمریکا، گفته بود که آنها بیان کننده «نظرات شخصی» سفیر بوده و نه نظرات دولت بریتانیا. او افزود: وظیفه سفیر است که «نظرات صادقانه»اش را به دولت اعلام کند، اما این نظرات در نگاه دولت تاثیری نداشتهاند. همچنین، هانت گفت که دولت ترامپ «نه تنها خیلی تاثیر گذار که بهترین دوست بریتانیا در جامعه جهانی است.» اظهار این مواضع به نوعی نشانگر هوشمندی هانت در برخورد با مساله بود که هم ترامپ را راضی نگه دارد و هم حمایت محافظهکاران را جلب کند.
حقارت لندن در کانون توجه منتقدان و تضعیف حزب محافظهکار
ماجرای استعفای سفیر انگلیس در آمریکا را میتوان موجب حقارتی بزرگ برای دولت محافظه کار انگلستان برشمرد که درآینده میتواند زمینهساز تضعیف حزب محافظهکار شود چرا که لندن تحت فشار ترامپ که این روزها متحدان سنتی آمریکا را مکرراً تحقیر می کند، سفیر خود را وادار به نوشتن نامه استعفا کرد و حتی به پذیرش فشار واشنگتن در اتخاذ این تصمیم به طور ضمنی اعتراف نمود. در این راستا ابتدا سایمون مکدونالد، رئیس سرویس دیپلماتیک وزارت خارجه انگلیس اعلام کرد: در پاسخ به نامه استعفای داروک و از جانب سرویس دیپلماتیک با تاسف عمیق شخصی، استعفای وی را میپذیریم.
سپس ترزا می، نخست وزیر انگلیس نیز که در مجلس عوام سخنرانی میکرد، در واکنش به این استعفا، داروک را به خاطر یک عمر خدمت به انگلیس مورد تقدیر قرار داد و گفت: ما به این مرد بسیار مدیونیم و امیدوارم که پارلمان از ارزشها و اصول ما به خصوص زمانی که تحت فشار قرار میگیرد، دفاع کند.
در مقابل حقارت حزب محافظهکار، جرمی کوربین، رهبر اپوزیسیون از حزب کارگر نیز شیوه برخورد با سفیر را "فراتر از ناعادلانه" و "غلط" خواند و گفت: این فرد خدمات خوب و قابل ستایشی داشته است. تمامی پارلمان باید با تاسف این فرد که مجبور به استعفا شده است، شریک باشند. این موضع، در آینده نیز به طور حتم تکرار خواهد شد و در رقابتهای انتخاباتی آتی میتواند به عنوان پاشنه آشیلی برای حزب محافظهکار باشد.