به گزارش الوقت خوان گوایدو، رهبر مخالفان دولت و شورشیان ونزوئلا، در نخستین ساعات روز سه شنبه به وقت محلی با انتشار ویدیویی به همراه برخی افراد که یونیفرم نظامی به تن کرده بودند، مدعی حمایت بخشی از نیروهای نظامی از او برای سرنگونی دولت آقای مادورو شد و از مردم خواست به خیابان‌ها بریزند.
خوان گوایدو مدعی شده که موفق شده حمایت بخشی از ارتش را در مقابل دولت بدست آورد اما به گزارش برخی خبرگزاری‌ها، تلاش وی در این مرحله تنها از حمایت نظامی محدودی برخوردار است.
با وجود این، خبرگزاری آسوشیتدپرس اقدام روز سه‌شنبه ۱۰ اردیبهشت خوان گوایدو را وخیم‌ترین چالش از آغاز حضور وی در صحنه سیاسی این کشور در برابر نیکلاس مادورو، رئیس جمهور قانونی ونزوئلا نامیده است.
گوایدو در پیام ویدئویی خود تاکید کرد که «مرحله نهایی» طرح او برای برکناری نیکلاس مادورو، رئیس جمهور ونزوئلا، آغاز شده است و پس از انتشار این پیام بود که برخی حامیان گوایدو و شورشیان ونزوئلایی با ریختن به خیابان‌ها یکی از خشونت بارترین روزهای ونزوئلا طی چند ماه گذشته را رقم زدند.
کودتای کوچک
در واکنش به پیام رهبر شورشیان، وزیر اطلاعات ونزوئلا خبر داد که دولت با «گروه کوچکی از خائنان ارتش» برخورد کرده است. به گفته خورخه رودریگز، وزیر اطلاعات، این گروه در پی به راه انداختن کودتایی کوچک بوده است.
در پی این پیام بود که وزیر دفاع ونزوئلا نیز اعلام کرد: «ما این حرکت کودتایی را که هدف از آن آکندن کشور از خشونت است رد می‌کنیم.»
نیکلاس مادورو، رئیس جمهور ونزوئلا نیز با تاکید بر اینکه با شماری از فرماندهان نظامی گفت‌وگو کرده، در صفحه توئیتر خود نوشت که اعصاب پولادین او با این رخدادها مختل نخواهد شد و فرماندهان با او و «انقلاب سوسیالیستی» ونزوئلا اعلام بیعت مجدد کرده‌اند.
خورخه آریاسا، وزیر خارجه دولت مرکزی، نیز تاکید کرد که «راست‌گرایان افراطی در تلاش خود برای تسلط بر نیروهای نظامی، دوباره شکست خواهند خورد.» آریاسا در گفت‌وگویی با آسوشیتدپرس گفت که خوان گوایدو و حامیانش اقدام به تشویق خشونت کرده‌اند و «کودتا علیه دولت مستقیما در آمریکا برنامه‌ریزی شده است.»
مداخلات آمریکا
در جریان کودتا تحرکات آمریکا نشان از آگاهی کاخ سفید نسبت به آنچه قرار است روی دهد می داد. واشنگتن که امکان انجام اقدام نظامی در ونزوئلا با وجود مخالفت روسیه و شورای امنیت را کمرنگ می بیند فروپاشی داخلی ونزوئلا را در دستور کار قرار داده است.
همزمان با ادعاهای ویدئویی گوایدو، رهبر شورشیان ونزوئلا، ترامپ به کوبا هشدار داد تا فورا دخالت نظامی در ونزوئلا را متوقف کند. دونالد ترامپ در توییتر خود مدعی شد: اگر نیروهای نظامی و شبه نظامی کوبا فورا عملیات نظامی و دیگر اقدامات خود را که با هدف قتل و تخریب قانون اساسی ونزوئلا انجام می‌شود، به طور کامل و تمام متوقف نکنند، تحریم‌ها شدید در بالاترین سطح علیه کوبا اعمال خواهد شد. وی در این زمینه گفت: «امیدوارم سربازان کوبایی فورا و به صورت صلح آمیز به جزیره خود بازگردند».
جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا، نیز ادعا کرد که وفاداران حکومت ونزوئلا توافق دارند که مادورو باید برود.
مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا عصر سه شنبه به وقت واشنگتن به شبکه سی ان ان گفته است: هواپیمای مادورو امروز صبح روی باند فرودگاه آماده پرواز به مقصد کوبا بود اما روسیه از او خواست تا در کشور بماند.
مایک پومپئو تصریح کرده است: مقام‌های رده بالای ونزوئلا در خصوص حرکت بعدی خود در حال رایزنی هستند.
وزیر خارجه آمریکا گفته است که واشنگتن برای «پاسخگو کردن» نیکلاس مادورو و حامیان او، از تمامی ابزارهای سیاسی و اقتصادی استفاده خواهد کرد.
واکنش‌های جهانی: پوتین خواستار تشکیل جلسه فوری شورای امنیت شد
در واکنش به تحولات ونزوئلا، وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه‌ای مخالفان دولت این کشور را به تحریک به درگیری متهم کرد. سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه ماریا زاخارووا، در این ارتباط اظهار داشت که دخالت ایالات متحده در امور ونزوئلا می تواند منجر به فروپاشی این کشور شود.
وی تصریح کرد: "اگر واشنگتن تلاش خود را برای دخالت در امور داخلی ونزوئلا را ادامه دهد، دخالت امریکا می تواند منجر به فروپاشی این کشور شود".
وزارت امور خارجه روسیه از سوی دیگر، آمادگی ونزوئلا در برخورد با درگیری ها با مشارکت نمایندگان نیروهای مسلح این کشور را خوب ارزیابی نمود.
همچنین کاخ کرملین مسکو طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد: ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه شورای امنیت سازمان ملل متحد را به منظور بررسی اوضاع در ونزوئلا به تشکیل جلسه فوری فراخوانده است.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد هم خواستار توقف درگیری‌ها و خویشتن داری طرفین شده است.
در میان همسایگان ونزوئلا نیز اختلاف مشهود است. گروه لیما متشکل از کشورهای آمریکای لاتین با آغاز مودتای گوادیو در بیانیه ای خواستار حمایت ارتش از این اقدام شدند. در این راستا ایوان دوکه، رئیس‌جمهور کلمبیا از ارتش ونزوئلا خواسته به حمایت از گوآیدو بروند و دولت برزیل نیز برای بررسی اوضاع در کاراکاس جلسه فوری تشکیل داد. این درحالی است که مکزیک همچنان از نیکلاس مادورو حمایت می‌کند و نسبت به اوضاع در این کشور ابراز نگرانی کرده است. همچنین اوا مورالس، رئیس‌جمهور بولیوی و برونو رودریگز با ارسال پیامی به نیکلاس مادورو از او حمایت کرده و "کودتاچیان" را محکوم کرده‌اند.
تقابل شرق و غرب در میدان ونزوئلا
اقدامات آمریکا برای تغییر حکومت در ونزوئلا که از چند سال قبل آغاز شده بود از بهمن ماه سال گذشته و با اقدام «خوان گوایدو» در رئیس جمهور خواندن خود شتاب بیشتری گرفت و کشورهای غربی اقدامات خود برای براندازی دولت قانونی ونزوئلا را با صراحت بیشتری انجام دادند.
با این حال تا کنون اقداماتی همچون تشدید تحریم‌ها، قطعی گسترده برق، برگزاری اعتراضات ضد دولتی در شهرهای مختلف و حمایت گسترده کشورهای غربی از گوایدو نتوانسته تغییر مورد غرب را در صحنه سیاسی ونزوئلا رقم زند.
در مقابل کشورهای غربی، دیگر کشورها از جمله روسیه، کوبا، بولیوی، چین و ایران و ترکیه از دولت قانونی ونزوئلا حمایت می‌کنند.
اقدام روز گذشته شورشیان مورد حمایت آمریکا و غرب نیز در به راه انداختن تنش خیابانی به همراه برخی نظامیان رده پائین، در واقع همان کودتایی است که مقامات ونزوئلایی از طراحی آن در واشنگتن خبر دادند و پیش از این نیز اقدامی مسبوق به سابق از سوی رهبران واشنگتن علیه کشورهای مستقل آمریکایی جنوبی و لاتین است.
مشخص است که کودتاگران مورد حمایت کاخ سفید با وجود پشتیبانی همه جانبه‌ای که از واشنگتن دریافت می‌کنند، همچنان بازنده تحولات ونزوئلا هستند.
