تأمین امنیت در مرزهای عراق و سوریه برای مسیر حفظ اتصال ترانزیتی و مسیرهای حمل و نقل زمینی اضلاع مقاومت از جمله دو گذرگاه القائم و الولید بین سوریه و عراق نیز بسیار حائز اهمیت است
الوقت- روز گذشته سردار محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در صدر هیئتی بلندپایه از مقامات نظامی راهی دمشق پایتخت سوریه برای شرکت در نشست سه جانبه میان بالاترین مقامات نظامی ایران، سوریه و عراق شد. هدف از برگزاری این نشست که اجلاس «مبارزه با تروریسم» نام دارد «ارتقای همکاری‌های دفاعی و نظامی، مشورت و همفکری درباره مبارزه با تروریسم» اعلام شده است.
این سفر که دومین سفر سردار باقری به عنوان رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به سوریه طی شش ماه گذشته می‌باشد علاوه بر اهمیت و لزوم همکاری و هماهنگی‌های سه کشور در مقطع کنونی درباره تحولات جاری منطقه بویژه در سوریه، همچنین نشانگر دیپلماسی فعال نظامی ایران به عنوان یکی از راه‌های توسعه روابط با کشورهای متحد و هم مسیر می‌باشد؛ به صورتی که سردار باقری در دو سال گذشته سفرهای متعددی به عراق، ترکیه، روسیه، آذربایجان و پاکستان نیز انجام داده بود. لذا با توجه به این موضوعات می‌توان اهداف مهم در نظر گرفته شده در جریان مذاکرات مقامات نظامی سه کشور را در چند بخش مورد بررسی قرار داد.
مبارزه با داعش در مرزهای عراق و سوریه
مبارزه با تروریسم یکی از مهمترین محورهای همکاری سه کشور طی سالیان گذشته بویژه از زمان ظهور داعش در سوریه و عراق بوده است. در حالی که طرح محور غربی – عربی برای استفاده از گروه‌های تروریستی به منظور ضربه زدن به محور مقاومت در نتیجه همکاری گسترده سه کشور عملاً شکست خورد و خلافت داعش با فتح موصل و سپس رقه سقوط کرد اما بازمانده‌های این گروه همچنان می‌تواند خطری برای امنیت عراق و سوریه محسوب شود. در حال حاضر نبرد نیروهای کرد سوریه برای آزادسازی آخرین مناطق تحت کنترل داعش در بوکمال سوریه و روستای الباغوز که از ماه ژانویه آغاز شده است موجب گردیده تا هزاران داعشی به سمت مرزهای عراق و صحرای غربی این کشور روانه شوند. در این رابطه «کینو جبرئیل»، سخنگوی نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) در جمع خبرنگاران گفت، از این میان، پنج هزار داعشی و خانواده‌های آنها نیز در این مدت دو ماهه، از منطقه الباغوز فرار کرده‌اند.
از طرف دیگر سرنوشت فرماندهان داعش بویژه ابوبکر بغدادی سرکرده این گروه بسیار حائز اهمیت است چرا که می تواند موجب بازسازماندهی عناصر باقی مانده در آینده شود. در این رابطه گمانه زنی های متفاوتی وجود دارد از جمله ابوعلی بصری، مدیرکل اطلاعات وزارت کشور عراق معتقد است که بغدادی از سوریه خارج شده و در منطقه مرزی صلاح‌الدین مستقر شده است.
دستیابی به اموال مسروقه و یا شخص ابوبکر بغدادی مستلزم همکاری نیروهای نظامی و سیاسی سوریه و عراق با یکدیگر است. این چیزی است که رئیس گروه مردمی حشد الشعبی عراق هم بر آن تاکید دارد. فالح الفیاض تاکید دارد که جبهه مردمی عراق با نیروهای سوریه گفت‌گوهای لازم را کرده است و آنها قرار است با همکاری هم مرزهای مشترک را ببندند تا از خروج اموال مسروقه و فرماندهان داعش جلوگیری کنند.
تسهیل اتصال ترانزیتی ایران به لازقیه
اما تأمین امنیت در مرزهای عراق و سوریه برای مسیر حفظ اتصال ترانزیتی و مسیرهای حمل و نقل زمینی اضلاع مقاومت از جمله دو گذرگاه القائم و الولید بین سوریه و عراق نیز بسیار حائز اهمیت است. موضوعی که مبارزه با آن یکی از مهمترین اهداف حضور غیرقانونی نیروهای آمریکایی در سوریه و تحرکات نظامی آمریکا در غرب عراق می باشد. روزنامه آمریکایی وال‌ستریت ژورنال، از قول مقامات آمریکایی اخیرا مدعی شد که ارتش آمریکا قصد دارد حدود ۱۰۰۰ سرباز خود را در سوریه نگه دارد. در همین راستا سردار باقری یکی از مهمترین دلایل این نشست را ضرورت خروج نیروهای خارجی اعلام کرد که بدون مجوز دولت سوریه در این کشور حضور دارند.
از سوی دیگر دسترسی به بندر لاذقیه سوریه به عنوان یک منطقه مهم تجاری در سواحل دریای مدیترانه می تواند موجب کاهش وابستگی ایران به کانال سوئز شود که گفته می شود مصر برای اعمال محدودیت بر عبور و مرور کشتی‌های ایرانی از سوی واشنگتن تحت فشار قرار گرفته است.
زمینه‌سازی آغاز عملیات ادلب
از بعدی دیگر یکی از اهداف نشست همانگونه که اعلام شده است لزوم آزادسازی تمام مناطق سوریه از دست گروه های تروریستی می باشد. در حال حاضر ادلب تنها منطقه تحت اختیار گروه های تروییستی در سوریه بوده و علی رغم تاکید ایران و روسیه عملیات آزادسازی این منطقه با مخالفت ترکیه رو به رو است. در حال حاضر مهلت داده شده به ترکیه برای خلع سلاح تروریست‌ها به پایان رسیده است. در این شرایط تشکیل نشست سه جانیه نظامی میان ایران، عراق و سوریه آنهم بعد از سفر بسیار مهم بشار اسد به تهران، نشان از بررسی‌های نظامی برای پایان دادن به غائله حضور تروریست‌ها در سوریه می‌باشد.
این گمانه زنی وقتی تقویت می شود که برخی خبرها نیز حاکی از تحرکات نظامی روسیه می باشد به صورتی که وبگاه «دیفنس بلاگ» مدعی است، بنا بر تصاویر ماهواره‌ای جدید منتشره از سوی شرکت «ایمیج‌ست» (ImageSat)، نیروی هوایی روسیه پس از یک سال وقفه مجدداً جنگنده‌های «سوخ و-۲۵» خود را در پایگاه هوایی حمیمیم واقع در سوریه مستقر کرده است. بر اساس ادعای این وبگاه، بازگشت جنگنده‌های مذکور که آخرین بار در جولای سال ۲۰۱۸ میلادی در پایگاه هوایی حمیمیم دیده شده بودند نشانه احتمالی تصمیم روسیه و سوریه برای آزادسازی مناطق باقی مانده در شمال سوریه می‌باشد.
