الوقت- آمریکا در ۲۰ اکتبر۲۰۱۸/۲۹مهر۱۳۹۶ اعلام کرد از پیمان منع موشکهای میان برد(INF) خارج میشود و یک مهلت ۶۰ روزه به روسیه داد تا شروط آمریکا را بپذیرد و در مقایل، امریکا نیز به این پیمان بازگردد. پس از این رویداد آمریکا و روسیه روز ۱۸ ژانویه( ۲۵ دیماه) مذاکرات مجددی را برای حفظ پیمان منع اشاعه موشکهای میان برد هسته‌ای انجام دادند که به نتیجه نرسید. با وجود این، سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه با رد اتهامات کاخ سفید که روسیه را متهم به نقض این پیماننامه می‌کند خواستار از سر گیری مذاکرات شد. از سوی دیگر وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ای با اشاره به سند جدید فضایی وزارت دفاع آمریکا نسبت به اقدامات واشنگتن در مسلخ کردن مدار فضا و آغاز رقابت تسلیحاتی هسته ای گسترده هشدار داد.
سند جدید دفاع موشکی آمریکا
در ۱۷ژانویه /۲۷ دی ،ترامپ سند دفاع موشکی جدید آمریکا با عنوان «بازبینی دفاع موشکی 2019» ( MISSILE DEFENSE REVIEW 2019 )را در پنتاگون ارائه کرد. استراتژی جدید ضد موشکی آمریکا برنامه جدید موشکی با محور بررسی توانایی‌های موشکی کره شمالی، ایران، روسیه و چین و ادعای تهدید آمیز بودن آنها برای آمریکا، در یک سند بیش از ۸۰ صفحه ای تدوین شده است. در این سند پنتاگون روش‌های جدیدی برای حفاظت از آمریکا و تدابیری برای گسترش فناوری‌های دفاعی در فضا را ارائه کرده است که به استفاده از سامانه‌هایی با سرعت شناسایی بالا و انهدام سریع موشکهای تهدید کننده تاکید می‌کند. مهمترین تمرکز این سامانه ها روی موشکهای ابرصوت روسیه و چین به خصوص روسیه است. در این سند پنتاگون خواستار استفاده از سیستم های ماهواره ای و فضایی در دفاع موشکی شده است، همچنین در این راستا مطالعاتی در باره استفاده از پهبادهای لیزری میشود .
کارکرد این پهبادها این خواهد بود که به صورت مداوم در مدار قرار خواهند گرفت تا به محض شلیک موشکهای فراصوت قبل از رسیدن به هدف آنها را نابود کنند. ترامپ در شرح این سند گفت:«هدف ما ساده است؛ اطمینان از اینکه می‌توانیم هر حمله موشکی به ایالات متحده را رصد کنیم و آن را از بین ببریم، هر کجا، هر زمان و در هر مکانی».
تغییر رویه چند منظوره آمریکا
آمریکا برای خروج از پیمان منع موشکهای میانبرد تولید نوعی موشک موسوم به ۹ام ۷۲۹ توسط روسیه را مطرح کرد. تولید این موشک و جزییات آن در هاله ای از ابهام است و هنوز سند دقیق و مشخصی مبنی بر آزمایش آن ارائه نشده است. روسیه نیز معتقد است آمریکا با استقرار سپر دفاع موشکی خود در رومانی و لهستان ،پیمان منع موشکهای میانبرد را نقض کرده است. با این وجود مساله اصلی به نظر نمی‌رسد نقض پیمان فوق باشد.
سلاح های استراتژیک هسته ای بازدارندگی ایجاد کرده اند اما تولید سلاحهایی که کاملا غیر متعارف هستند به جز تحمیل هزینه های زیاد تاثیری روی برهم زدن بازدارندگی هسته ای به نفع کشورهای دارنده نخواهد داشت. از این رو سرمایه گذاری روی موشکهای میانبرد که هم قابلیت حمل کلاهک هسته ای دارند و هم در جنگهای متعارف غیر هسته ای قابلیت استفاده دارند، می‌تواند موازنه را تغییر دهد. از طرف دیگر پیمان منع موشکهای میانبرد چون شامل موشکهای دریاپایه نمی‌شد می‌توانست به ضرر روسیه باشد چون قابلیت زیرساختهای دریایی آمریکا برای استفاده از موشکهای دریاپایه بیشتر است. روسیه سعی نمود این عدم توازن را در قسمتهای دیگر جبران کند. بنابراین هدف آمریکا از به هم زدن INF فقط روسیه نبود، بلکه قصد دارد با فشار بر چین در معاهده احتمالی آینده ، چین را نیز وارد کند. در این صورت به دلیل اینکه آمریکا قدرت دریایی برتری دارد، هم چین و هم روسیه در معاهده جدید مد نظر آمریکا مهار می‌شوند.
از طرف دیگر این اقدام آمریکا اروپا را رودروی روسیه قرار میدهد به عنوان مثال هایکو ماکس وزیر خارجه آلمان در سفر دو روز پیش خود به روسیه گفت سرنوشت این پیمان در دست روسیه است؛ برای نجات معاهده موشکی، روسیه باید موشک ۹ ام ۷۲۹ را به روشی قابل اطمینان نابود کند.
رقابت تسلیحاتی جدید
سرگئی ریاباکوف معاون وزیر خارجه روسیه دلیل به نتیجه نرسیدن مذاکرات ۲۵ دیماه برای احیای پیمان INF را ابهام خواسته های آمریکا اعلام کرد و گفت آنها اجازه نمی دهند که ما رویکرد آن ها را متوجه شویم. بسیاری از ساختارهای تسلیحاتی آمریکا متعلق به زمان جنگ سرد است و ترامپ در فکر نوسازی آنهاست. اینها شواهد نشان میدهد آمریکا در حال سنجش میزان توانایی روسیه برای ایجاد توازن درسلاح های متعارف است.
در مقابل پوتین اعلام کرد با خروج آمریکا همچنان برتری با روسیه خواهد بود. وی در 25 اکتبر 2018 گفته بود "اگر آمریکا در نهایت از پیمان آی ان اف خارج شود، مهم ترین سوال این است که با موشک هایی که دوباره ظاهر خواهد شد چه خواهد کرد."روسیه هم در توانایی سپر ضد موشک اس ۴۰۰ در سطح بالایی قرار دارد و هم در زمینه موشکهای فراصوت. در سالهایی که آزمایشات موشکهای فراصوت سایر کشورها وحتی آمریکا شکست می‌خورد آزمایشات روسیه موفقیت آمیز بود به صورتی که سرعت موشکهای فراصوت قبلی ۴ برابر سرعت صوت در ثانیه بود. سرعت صوت در ثانیه ۳۴۳ متر است نسل اول موشکهای فراصوت روسیه ۵۰۰۰کیلومتر را در یک ساعت طی می‌کردند اما جدیدترین نسل این موشکها ۲۰ برابر صوت سرعت دارند که ۵۰۰۰ کیلومتر را در ۲۰ دقیقه طی می‌کنند و در یک ساعت تا ۲۶هزار کیلومتر مسافت طی می‌کنند. این موشکها از فضا عبور کرده و پس از جدا شدن کلاهک به صورت هوشمند میتوانند هدف را در زمین منهدم کنند بنابراین فرصت دفاع در برابر آنها بسیار کم است و آمریکا برای مقابله با آنها به فکر ایجاد تجهیزات فضایی است.جدیدترین ازمایش موشکی فراصوت روسیه به نام پوزئیدون Poseidon (روز قیامت) در روز ۵دیماه در مهلت ۶۰ روزه آمریکا پس از خروج از INF انجام شد.که نشان میدهد روسیه نیز در آغاز مسابقه تسلیحاتی قرار گرفته است .نگرانی دوم آمریکا چین است که تعداد قابل توجهی از این موشکها را آزمایش نموده است.
سیاستهای تهاجمی ترامپ که بر مبنای ایجاد تنش در جهان استوار است باعث تشدید رقابتهای تسلیحاتی و کم شدن امنیت در جهان میشود در همین راستا انجمن کنترل تسلیجات(ACA) در گزارش خود نسخه جدید سند دفاع موشکی آمریکا را باعث ایجاد بی ثباتی در جهان میداند و از آمریکا خواست در مذاکره با چین و روسیه بر ثبات راهبردی متمرکز شود. پیش کشیدن تسلیحات فضایی در سند دفاعی جدید ،پروژه جنگ ستارگان ریگان را در اوج جنگ سرد به یاد می آورد اگر چه آن طرح غیرواقع بینانه و هزینه‌بر به نظر می‌رسید اما برخی سیاستمداران آمریکا معتقد بودند پروژه جنگ ستارگان باعث شد تا شوروی در اوج جنگ سرد از رقابت خود بکاهد چون توان اقتصادی و نظامی برای رقابت با پروژه جنگ ستارگان را نداشت. اکنون به نظر می رسد که ترامپ نیز با مطرح کردن تشکیل ارتش فضایی قصد شکست دادن روسیه وچین دررقابت تسلیحاتی جنگ سرد جدید را دارد که لازمه آن خروج از پیمان INF بوده است.
