الوقت- سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه طی چند روز گذشته از تحویل سامانه دفاع موشکی اس ۳۰۰ به سوریه خبر داد؛ وی در نشست شورای امنیت با حضور ولادیمیر پوتین اعلام کرد، این کشور در چارچوب تحویل سامانه‌های موشکی اس‌ــ300به‌منظور بالا بردن امنیت نظامیان روسی مستقر در خاک سوریه، 49 واحد تجهیزات فنی این سامانه، شامل: چراغ‌های عقب، سیستم‌های تشخیص اصلی، دستگاه‌های کنترل و چهار سامانه پرتاب موشک را به سوریه ارسال کرده است. همزمان رسانه های روسی نیز تصاویری از تخلیه تجهیزات سامانه‌های موشکی اس‌ــ۳۰۰ از هواپیمای حمل‌ونقل نظامی روسی در خاک سوریه را منتشر کردند.
تحویل این سامانه دفاعی به سوریه در پی حمله جنگنده های رژیم صهیونیستی در منطقه لاذقیه و استتار این جنگنده ها در پشت هواپیمای نظامی ایلیوشن روسی و هدف قرار گرفتن آن از سوی نیروهای پدافند هوایی سوریه به ظن اینکه هواپیمای دشمن است، صورت گرفت؛ در این حمله که در شامگاه 26 شهریور صورت گرفت، ۱۵ سرنشین جنگنده ایلیوشن روس کشته شدند. در پی وقوع این حادثه، وزارت خارجه روسیه نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد، بهانه‌های دوستان روسیه که پیشتر خواستار عدم تحویل سامانه اس 300 به سوریه شده بودند دیگر قانع کننده نیست و مجهز کردن دمشق به سامانه اس-300 نه تنها به تشدید تنش در سوریه نمی‌انجامد، بلکه منجر به تقویت ثبات در این کشور خواهد شد.
بنا به اعلام وزارت دفاع روسیه ارتش سوریه برای یادگیری نحوه بکارگیری سامانه های موشکی اس-300 به سه ماه زمان نیاز دارد. تحویل سامانه دفاعی اس 300 به ارتش سوریه در بلند مدت تاثیرات و پیامدهایی را در عرصه نظامی – امنیتی این کشور در مقابله با تهدیدات نظامی خارجی به خصوص از سوی رژیم صهیونیستی و تغییر موازنه دفاعی امنیتی با رژیم صهیونیستی ایفا خواهد کرد که در ادامه به بررسی ابعاد، پیامدها و چشم انداز این مساله پرداخته می شود.
اعلام تحویل سامانه اس 300 به نظام سوریه، با واکنش های منفی از سوی اسرائیل و امریکا مواجه شد و هر دو بازیگر تحویل این سامانه را به منزله افزایش تنش در سوریه و در سطح منطقه قلمداد کردند و حتی برخی از مقامات طرف اسرائیلی از هدف قرار دادن این سامانه خبر دادند.
موضع منفی و نگرانی اسرائیل و امریکا در قبال تحویل این سامانه به نظام سوریه بیش از هر چیزی به تبعات و پیامدهای این اقدام در حوزه نظامی – امنیتی و افزایش توانمندی های نظام سوریه در حوزه دفاعی در بلند مدت باز می گردد و این در حالی است تا که پیش از این مقامات صهیونیستی در دیدارهای متعدد خود با مقامات دفاعی روسیه و حتی رئیس جمهور این کشور مانع تحویل این سامانه دفاعی به سوریه شده بودند و طبق گفته حیزی سیمنتوف تحلیلگر صهیونیست در امور عربی، نتانیاهو در سه سال گفتگو با پوتین موفق شده بود آزادی خود را در برابر فعالیتهای ایران و حزب الله حفظ کند و جلوی انتقال اس300 را به سوریه بگیرد اما اکنون این مساله از دستان نتنیاهو خارج شده است. در واقع روسیه این بار از حادثه سرنگونی جنگنده ایلیوشن به عنوان دستاویزی محکم جهت افزایش سقف منافع خود در حوزه امنیتی و دفاعی بهره جست و سعی نمود این بار با تجهیز نظام سوریه به سامانه دفاعی اس 300 در مسیر مهار ابزارهای بازی اسرائیل در زمین سوریه و تاثیرگذاری بر رفتار اسرائیل گام بردارد.
مطمئناً بعد از وقوع این حمله و استقرار سامانه اس 300 در اراضی سوریه، میزان هماهنگی ها میان روسیه و رژیم صهیونیستی با افت قابل توجهی همراه خواهد شد و مانع بازگشت شرایط به روال طبیعی خود در گذشته می گردد و همین مساله نوعی بازدارندگی در برابر حملات احتمالی آینده اسرائیل در سوریه ایجاد خواهد کرد. در تایید این موضوع سخنگوی وزارت دفاع روسیه با مسئول دانستن اسرائیل در سقوط هواپیمای نظامی این کشور، این اقدام را نقض توافقنامه سال 2015 میان مسکو و تلاویو دانست.
علاوه بر این، تا پیش از تحویل سامانه اس 300 به نظام سوریه، سامانه های دفاع هوایی سوریه از کارآمدی لازم برای مقابله با تهدیدات هوایی و حملات موشکی غرب و رژیم صهیونستی برخوردار نبودند و میزان برد سامانه های دفاعی این کشور در هدف گیری جنگنده ها و موشک های غرب و اسرائیل فراتر از 50 کیلومتر در هوا نبود اما با تجهیز این کشور به سامانه اس 300 سامانه‌های دفاع هوایی سوریه از کارآمدی بیشتری در مقابله با تهدیدات بیرونی بهره مند خواهد شد.
صرف نظر از کارآمدی و مدرن شدن سیستم پدافندی سوریه در مقابله با تهدیدات بیرونی، تجهیز نظام به این سامانه، آزادی عمل رژیم صهیونیستی در انجام تحرکات ماجراجویانه در حریم هوایی سوریه را با چالش مواجه خواهد ساخت و میزان بازدارندگی دولت سوریه در مقابله با تهدیدات هوایی و موشکی به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت و نوعی موازنه امنیتی را با اسرائیل در حوزه پدافندی ایجاد خواهد کرد و این در حالی است که اسرائیل طی سال های گذشته همواره به دنبال تغییر موازنه نظامی - امنیتی به نفع خود در تمامی ابعاد آفندی و پدافندی بوده است اما با مجهزشدن ارتش سوریه به سامانه پدافندی اس 300، یک موازنه دفاعی میان دو طرف شکل خواهد گرفت.
تا پیش از این اسرائیل از ابزارهای متعددی جهت برهم زدن موازنه امنیتی و تغییر آن به نفع خود در برابر سوریه برخوردار بود و با تکیه بر این ابزارها از جمله حملات موشکی و پرتاب موشک، ضمن کارشکنی در فرایند تحولات نظامی – امنیتی کشور به دنبال پیشبرد اهداف خود بود اما در حال حاضر این برگه تا حدزیادی با استقرار سامانه اس 300 خنثی خواهد شد.
در پایان باید این نکته را متذکر شد که روند پیروزی های ارتش سوریه طی یکسال اخیر در جبهه های مختلف به خصوص جبهه جنوب و هم مرز شدن نیروهای نظام با سرزمین های اشغالی و در حال حاضر تجهیز ارتش به سامانه دفاعی اس 300، منجر به چالش آفرینی برای کارت های بازی اسرائیل در زمین سوریه و محدودسازی گزینه های اسرائیل شده است؛ تجهیز ارتش سوریه به سامانه اس 300 در بلند مدت ضمن تغییر موازنه دفاعی با اسرائیل یکی از ابزارهای قدرت دفاع رژیم صهوینستی مبنی بر انجام اقدامات آفندی و حملات موشکیِ نقطه ای را با چالش بزرگی مواجه خواهد ساخت و میزان بازدارندگی نظام سوریه را در برابر تجاوزات هوایی خارجی افزایش خواهد داد.
بر همین اساس انتظار می رود رژیم صهیونیستی به منظور تاثیرگذاری بر فرایند داخلی تحولات سوریه به سمت گزینه های جایگزین از جمله فعال سازی سلول های پنهان از گروه های تروریستی در نقاط مختلف سوریه که طی سال های گذشته دارای ارتباط با این رژیم بوده اند، گام برداد؛ در واقع ناکارآمدی تجاوزات و حملات بیرونی، مقامات این رژیم را به سمت درگیری سازی نظام در داخل با بقایای گروه های تروریستی در قالب انجام اقدامات ایذایی همچون انفجار، ترور و ... با هدف استمرار بی ثباتی و ناامنی در داخل سوق دهد.
