الوقت- روز جمعه 5/4/94 در يک عمليات تروريستي در تونس که توسط يک جوان انجام گرفت 39 نفر از توريست‌ها کشته شدند. اين عمليات در هتل «امپريال مرحباً» در شهر توريستي و سياحتي سوسه انجام گرفت. در ميان کشته شدگان هيچ تبعه تونسي وجود نداشت و کشته شدگان از توريست‌هاي انگليسي، آلماني و بلژيکي بودند. اين دومين عمليات تروريستي در سال جاري ميلادي است که در تونس انجام مي گيرد و به لحاظ اهميت و تاثيرگذاري از مهمترين عمليات‌هاي تروريستي طي سالهاي اخير در تونس است.
تحليل رويداد:
تونس کشوري است مسلمان که دارای فرهنگ فرانکوفوني و متمايل به غرب است. مهمترين منبع درآمد اين کشور توريسم و سرمايه‌گذاري خارجي است. لذا وابستگي درآمد اين کشور به صنعت توريسم، باعث شکنندگي اقتصاد اين کشور طي تحولات سالهاي اخير در اين کشور شده است.
يکي از علل مهم انقلاب اين کشور نيز شکاف طبقاتي و توسعه ناموزون منطقه‌اي در اين کشور بود. اين مسأله باعث شد تا مردم مطالبات فزاينده اي از دولت‌هاي بعد از انقلاب داشته باشند. اسلام‌گرايان که موفق به تشکيل اولين دولت بعد از انقلاب شدند به دليل ناامني‌هاي بعد از انقلاب در تونس که تأثير منفي بر توريسم در اين کشور داشت، نتوانستند برنامه های اقتصادی و رفاهی خود را به خوبی پیش برند و کاهش درآمد توریسم اسلام‌گرايان را در اجراي برنامه‌هاي اقتصادي با ناکامي مواجه کرد ویکی از دلايل عمده از دست دادن اکثريت پارلمان توسط اسلامگرایان را نيز مي‌توان اين مسأله دانست.
وقتي انقلاب تونس پيروز شد، تعداد زيادي از سلفي‌هايی که در زندانهای تونس بودند، آزاد شدند ودر فضای نوین ایجاد شده بعد از سقوط بن علی، شاهد آزادی سازماندهی و فعالیتِ جریان سلفی بودیم. علی رغم حمایت النهضه از سلفی ها در تونس، اما این گروهها بویژه شاخه جهادی آن دست به ترور و ایجاد ناامنی در جامعه زدند که ترور شکری بلعید و محمد البراهمی از شخصیتهای ملی و چپ گرای این کشور از اقدامات آنها بود. این ترورها، النهضه را در موضع اتهام جامعه قرار داد و با توجه به ارتباط النهضه با سلفي‌ها، نگاه‌ها به سمت النهضه جلب شد. لذا النهضه به عنوان حزب حاکم در قدرت و اداره کننده جامعه تحت فشار قرار گرفت و باعث تغییر رویکرد این حزب در قبال سلفی ها بخصوص شاخه جهادی آن شد.
راشد الغنوشي دبير کل النهضه ابتدا بر اين باور بود که سلفي‌ها فرزندان تونس هستند و بايد با وارد نمودن سلفي‌ها به عرصه سياسي و اجتماعي، آنها را به سمت عقلانيت سوق دارد. بعد از اقدامات خشونت آميز برخي از سلفي‌هاي جهادي در تونس و حمله به سفارت آمريکا، راشد الغنوشي موضع خود را نسبت به سلفي‌ها تغيير داد و آنها را "خوارج زمان" ناميد.
علاوه بر این نا امني‌هاي ناشي از اقدامات سلفي‌ها در تونس که به طور مستقیم پيامدهاي منفي بر توريسم داشت، منبع درآمدی تونس را کاهش داد و این مساله همانطور که اشاره شد دولت اسلامگرا را در اجرای برنامه های اقتصادی خود و پاسخ به مطالبات معیشتی مردم با مشکلاتی مواجه کرد و باعث از دست رفتن جايگاه اسلام‌گرايان (النهضه) در انتخابات 2014 شد. در این انتخاب حزب نداي تونس به عنوان يک حزب ليبرال توانست با کسب اکثريت کرسي‌هاي پارلماني، قدرت را بدست گيرد و در انتخابات رياست جمهوري نيز رئيس این حزب آقاي باجي قائد السبسي به رياست جمهوري رسيد.
در واقع بعد از عدم موفقیت اسلامگرایان در پاسخ به مطالبات جامعه تونسِ بعد از انقلاب، مردم خواسته های معيشتي و اقتصادي خود را با انتخاب اين دولت، از آنان مطالبه کردند. وقوع دو عملیات تروریستی مهم بعد از به قدرت رسیدن دولت جدید، ضربه بسيار زيادي به دولت به شمار مي‌آيد. چرا که بدنبال اين عمليات های تروريستي، هزاران نفر از توريست‌هاي خارجي که عمدتاً از کشورهاي اروپايي هستند تونس را ترک کردند و اين مسأله دولت فعلي ر ا نیز در انجام برنامه‌هاي اقتصادي و اجتماعي خود با مشکل مواجه خواهد کرد.
هرچند اين عمليات تروريستي ضربه بسيار زيادي به دولت تونس وارد کرده است اما دولت فعلي که رقيب النهضه به شمار مي‌رود، برداشت‌هاي خود را در آينده از اين اقدام تروريستي عليه اسلام‌گرايان تونس خواهد داشت. دولت ليبرال تونس با بهره‌برداري از اين‌گونه اقدامات و با پيشينه‌اي که در وصل کردن اين‌گونه اقدامات به النهضه وجود دارد، از آن براي ضربه زدن به جايگاه اجتماعي اسلام‌گرايان استفاده خواهد کرد.
اين دولت در اولين گام، اقدام به بستن 80 مسجد در تونس نموده است که اين مسأله ضربه‌اي بر اسلام‌گرايان محسوب مي‌شود. همچنین دولت از این مساله برای تنگ‌تر کردن حلقه نفوذ اسلام‌گرايان مخصوصاً النهضه بهره خواهد برد. از طرفي اقدام تروريستي، امنيتي شدن وضعيت داخلي تونس را در پي خواهد داشت که مي‌تواند روند دموکراسي را در تونس با اخلال مواجه کند. باتوجه به اينکه تونس بعد از عربستان دومين کشور تروريست‌پرور است و بيشترين اعضاي گروههاي تروريستي داعش و جبهه النصره بعد از عربستان، تونسي هستند، به نظر مي‌رسد در آينده نيز شاهد اقدامات تروريستي در تونس باشيم.
فردی که این عملیات تروریستی را انجام داده است، از منطقه فقیر نشین تونس بوده است.آنچه مشخص است جریان سلفی جهادی تا حدودی محبوبیت خود را در سایه مشکلات اقتصادی کشور از طریق کمک به مناطق فقیرنشین کسب کرده است و در پی آن، توانسته ضمن نشر افکار و اندیشه های خود، علاوه بر اقدامات ناامن کننده در داخل تونس، صدها جوان تونسی را تحت نام جهاد برای جنگ در سوریه و عراق بسیج کند. لذا به میزان بهبود وضعیت اقتصادی تونس می تواند شاهد به حاشیه رانده شدن این جریان در تونس باشیم.
