الوقت - روسیه به عنوان یکی از مهمترین قدرت‌های بین‌المللی حضور و نقشی فعال را در عرصه بحران سوریه دارا می باشد. در واقع، روس‌ها پس از ورود به بحران سوریه در 30 سپتامبر 2015 یکی از مهمترین بازیگرانی بوده‌اند که نقشی تاثیرگذار را در روند تحولات داشته‌اند. بنابر همین ملاحظه موقعیت و جایگاه میدانی ارتش سوریه از اهمیت قابل ملا‌حظه‌ای برخوردار است.در همین راستا، این مساله که ارتش سوریه چه پایگاه‌هایی را در اختیار دارند؛ یعنی در چه مناطقی از سوریه مستقر هستند و مهمترین اقدامات و راهبردهای آنها چیست؟ مهمترین موضوعی می‌باشد که در گزارش حاضر به آن پرداخته شده است.
از ابتدای ورود روسیه به بحران سوریه تا یک ماه اخیر هیچ آمار رسمی و تعداد دقیقی از نیروهای نظامی روس در دست نبود و دستگاه‌های سیاسی و نظامی روسیه نیز هیچ آمار روشنی را ارائه نمی‌کردند. با این وجود در اوایل تیرماه سال جاری در قالب قانون رسیدگی به وضعیت «کهنه سربازان» روس که از سوی نمایندگان روسیه تصویب شد، تعداد نیروهای روس شرکت کننده در عملیات نظامی در سوریه را علنی گردید. به گزارش پایگاه خبری شبکۀ العالم، بر پایۀ اطلاعاتی که دربارۀ این قانون منتشر شده است، 25 هزار نیروی نظامی و غیرنظامی روس از سپتامبر 2015 تاکنون در سوریه حضور یافته‌اند. علاوه بر این تعداد از نیروهای نظامی، مهمترین پایگاه های محل استقرار ارتش روسیه در کشور سوریه را می‌توان در چهار موقعیت تبیین کرد.
1- پایگاه هوایی فدراسیون روسیه در «لاذقیه»
پایگاه هوایی لاذقیه را می‌توان مهمترین و راهبردی‌ترین پایگاه نظامی برای روس‌ها دانست. از ابتدای ورود مسکو به بحران سوریه در 30 سپتامبر 2015 تا کنون این پایگاه به عنوان مهمترین پایگاه و مکان برای ضربه‌زدن به داعش استفاده می‌شود. به‌گونه‌ای که جنگنده‌ها، بالگردها و بمب‌افکن‌های روسی اکثراً در لاذقیه مستقر هستند. براساس گزارش سایت باشگاه خبرنگاران جوان، برای حفاظت از پایگاه هوایی لاذقیه سامانه‌های موشکی پنتسیر-اس۱ (Pantsir-S1) و بوک-ام۲ای (Buk-M2E) به کار گرفته شده‌اند. به طور کلی، از ابتدای ورود روس‌ها به بحران سوریه این پایگاه مهمترین نقش را در انجام عملیات هوایی و شناسایی مواضع دشمنان داشته است.
2- پایگاه نظامی فدراسیون روسیه در «بندر طرطوس»
پایگاه نظامی طرطوس در سال 1971 در جهت گسترش ناوگان اتحاد جماهیر شوروی سابق ایجاد شده است. نیروهای دریایی رتش روسیه در غرب سوریه در این پایگاه نظامی مستقر هستند. این پایگاه نظامی در ابعاد کوچک بوده و در راستای تعمیر و نگهداری ناوهای جنگی نیروی دریایی ارتش فدراسیون روسیه انجام وظیفه می‌کند. پایگاه نظامی "طرطوس" در راستای سفر و نگهداری از ادوات فدراسیون روسیه ایجاد شده و در سفر ناوگروه‌های این کشور در منطقه مدیترانه ایفای نقش می‌کند.
3- پایگاه هوایی فدراسیون روسیه در «الشعیرات»
سومین پایگاه نظامی روس‌ها را در عرصه بحران سوریه می‌توان پایگاه هوایی «الشعیرات» در استان حمص دانست. در این پایگاه نظامی نیروی هوایی روسیه با همکاری نیروی هوایی حکومت مرکزی سوریه، حضور دارند و در جریان آزادسازی استان حلب در اوخر سال 2016 و پیش‌روی‌های ارتش سوریه در جبهه شمال، این پایگاه از نقش مهمی برخوردار بوده است. شایان ذکر است این پایگاه در 7 آوریل 2017 به بهانه‌جویی انقام از حادثه شیمیایی خان شیخون با فرمان دونالد ترمپ با موشک‌ها آمریکایی مورد هدف قرار گرفت.
4- فرودگاه نظامی «کویرس»
چهارمین پایگاه نظامی روس‌ها در عرصه بحران سوریه، فرودگاه کویرس در شمال استان حلب است. این فرودگاه به واسطه قرار گرفتن در 40 کیلومتری شهر حلب از اهمیت استراتژیکی در عرصه معادلات نظامی سوریه برخوردار بود و نقش قابل توجهی را در پیروزهی‌های میدانی ارتش سوریه از ابتدای سال 2016 تا کنون دارد.
به‌طور کلی، روسیه با داشتن نیروها و تسلیحات پیشرفته در این چهار پایگاه نظامی استراتژیک در مقاطع مختلف و در قالب عملیات‌های چندگانه، نقش بسیار پررنگی را در تغییر معادلات سیاسی بحران سوریه داشته است. در ابتدای ورود روس‌ها به بحران، معارضان و تروریست‌ها کنترل حدود دو سوم از نواحی سرزمینی سوریه را در دست گرفته بودند. در این میان داعش بیشترین سهم را داشت و دیگر نیروهای تروریست در مناطق شمال و شرق سوریه سهم کمتری نیز داشتند؛ اما با ورود مسکو به بحران و جدیت این کشور در حمایت از ارتش و حکومت قانونی و مشروع سوریه ، و قرار گرفتن در کنار متحدان این کشور، پیروزهای بشار اسد و عقب‌نشینی معارضان روندی دیگر یافت و فزونی گرفت.
از اوایل سال 2016 ، ابتدا شهرک‌های نبل و الزهرا آزاد شدند و در ادامه فتح بزرگ با آزادسازی شهر استراتژیک حلب از کنترل تروریست‌ها اتفاق افتاد. پس از این پیروزی، روسیه در قالب توافق با ایران و ترکیه تلاش کرد عرصه را برای رسیدن به توافق از طریق گفت‌وگو ایجاد کند.
در قالب نشست‌های آستانه و توافق آتش‌بس 31 دسامبر 2016 نیز تلاش‌های دیپلماتیک آغاز شد. با وجود تمامی این تفاسیر راهبرد چند ماه اخیر روس‌ها نشان گر آن است که مسکو در پی ایجاد توافق میان گروههای داخلی سوریه و حل بحران در این کشور با کمترین هزینه ممکن است. در واقع، روس‌ها تلاش می‌کنند با پایین آوردن هزینه‌ها، شرایط و وضعیت را آنگونه که مناسب می دانند ، شکل دهند. با این حال، به نظر می‌رسد که آنها به هیچ عنوان حاضر به عقب‌نشینی در مواضع خود نسبت به آمریکا نیستند و تا زمانی که ثبات کامل در نظام سیاسی سوریه مستقر نشود حاضر به بیرون بردن نیروهای نظامی و جنگنده‌های خود از دمشق نخواهند شد.
علاوه بر اینها باید گفت ، روسیه بعنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت ، در تحولات اخیر سوریه، از این منظر جایگاه ویژه دارد و همین مسئله یکی از مهمترین چالشهای ایالات متحده آمریکا و متحدان آن در مقابله و خصومت علیه نظام سوریه و مردم این کشور در جهت تأمین منافع و امنیت رژیم اشغالگر قدس، در پرونده سوریه می باشد.
