الوقت ـ براي نخستين بار ناوهاي جنگي روسي و چيني مانوري مشترك را در درياي مديترانه آغاز كردهاند. اين عمليات نظامي ده روز به طول خواهد انجاميد و پيامي خطاب به آمريكا به شمار ميرود.
"اشپيگل آنلاين" در گزارشي كه روز دوشنبه (۱۱ مه / ۲۱ ارديبهشت) درباره مانور مشترك كشتيهاي نيروي دريايي روسيه و چين منتشر كرده، مينويسد روسها تاكيد ميكنند "اين مانور عليه هيچ كشور سومي نيست". اما به عقيده نويسندگان گزارش، آنچه هم اكنون بر روي آبهاي درياي مديترانه اتفاق ميافتد را ميتوان نمايش قدرت چين و روسيه در برابر آمريكا دانست.
از روز دوشنبه در مجموع ۱۰ كشتي جنگي دو كشور چين و روسيه رزمايش دريايي مشتركي را در درياي مديترانه آغاز كردهاند كه قرار است ۱۰ روز طول بكشد. وزارت دفاع چين اعلام كرده كه تمرين تيراندازي نيز در جريان اين مانور انجام خواهد گرفت.
"اشپيگل آنلاين" مينويسد كه روسيه و چين رقيبي مشترك دارند و ميخواهند "مشاركت استراتژيك" خود را تعميق بخشند. آنها درصددند از نفوذ آمريكا بكاهند.
آمريكا تا كنون قدرت دريايي بيرقيب در درياي مديترانه بوده است. در ناپل حدود ۴۰ كشتي و ۱۷۵ هواپيماي ناوگان ششم نيروي دريايي آمريكا مستقر است.
اگرچه روسيه و چين نميتوانند به سرعت تغييري در اين مناسبات قدرت ايجاد كنند، اما مانور مشترك آنها حاوي اين پيام براي آمريكاست كه در آينده رقيباني در درياي مديترانه خواهد داشت. قرار است كه روسيه و چين در آينده مانور دريايي مشتركي نيز در اقيانوس آرام برگزار كنند.
درياي مديترانه در مركز توجه پوتين
"اشپيگل آنلاين" مينويسد كه ولاديمير پوتين، رئيس جمهور روسيه، به منظور تحقق طرح خود براي تبديل روسيه به قدرتي جهاني ميخواهد در درياي مديترانه قدرتنمايي كند. پوتين اعلام كرده كه ناوگان نيروي دريايي روسيه بايد به طور مداوم در اين دريا حضور داشته باشد. اين راهي به نسبت ارزان براي گسترش نفوذ در جنوب اروپاي و خاورميانه است.
مدتهاست كه روسيه با قبرس در حال مذاكره است تا بتواند از بنادر و پايگاههاي نظامي آن استفاده كند. روسيه همچنين امكانات مصر را ميسنجد. روسيه در ضمن براي بشار اسد اسلحه ميفرستد و در برابر آن از جمله از بندر طرطوس، به عنوان تنها پايگاهي كه خارج از منطقه نفوذي سنتي خود دارد، استفاده ميكند.
چين نيز در حال افزايش حضور خود در درياهاي جهان است. ناوگان دوازدهم نيروي دريايي چين در خليج عدن از كشتيهاي تجاري در برابر حمله دزدان دريايي حفاظت ميكند. در سال ۲۰۱۱ نيروي دريايي چين ۲۵۰ شهروند چيني را از ليبي نجات داد. همچنين چين با كمك كشتيهاي خود كارمندان سفارت چين در يمن را از اين كشور خارج كرد.
چين شريك مناسب كنوني پوتين است
در حال حاضر روسيه چين را شريك مناسب خود ميداند. شي جين پينگ، رئيس جمهور و دبيركل كميته مركزي حزب كمونيست چين، مهمترين ميهمان خارجي رژه بزرگ ارتش روسيه در مسكو به مناسبت هفتادمين سالروز پايان جنگ جهاني دوم به شمار ميرفت. رهبران اروپا و آمريكا در اين مراسم حضور نيافتند.
روسيه و چين در زمينه تسليحاتي نيز به هم نزديكتر شدهاند. چين نخستين كشوري بود كه موشكهاي "اس۴۰۰"، مدرنترين سيستم دفاع هوايي روسيه را خريداري كرد. ديميتري روگوزين، معاون نخست وزير روسيه، گفته است كه چين و روسيه "ديگر نه تنها همسايه بلكه كشورهاي متحد هستند".
روگوزين اعلام كرده كه روسيه و چين هليكوپتري نظامي توليد خواهند كرد و نيز در فكر پايگاهي مشترك در كره ماه هستند.
دوستي موقت؟
"اشپيگل آنلاين" مينويسد كه روشن نيست اين دوستي تا كي ادامه خواهد يافت، چون چين به لحاظ اقتصادي بسيار قويتر از روسيه است و به تازگي جاي آمريكا را نيز گرفته است.
افزون بر اين، چين ميكوشد همكاري و روابط خوب با آمريكا را حفظ كند. چين و آمريكا در ماه نوامبر ۲۰۱۴ قراردادي دوجانبه در زمينه حفظ محيط زيست امضا كردند و ميخواهند در عرصه انرژي اتمي نيز با هم همكاري كنند.
اما در حال حاضر به نظر ميرسد كه چين از روابط تجاري با روسيه بهره ميبرد. اين كشور به تازگي قراردادي چندين ميليارد دلاري براي ساخت راه آهن از مسكو به شرق با روسيه بسته است.
همچنين روسيه ده درصدي از بهرهبرداري از ميدان نفتي در سيبري را به چين واگذار كرده است. پوتين در اين باره گفته كه به طور معمول روسيه با احتياط فراوان خارجيان را در پروژههاي مربوط به استخراج مواد خام مشاركت ميدهد، اما "براي دوستان چيني ما محدوديتي وجود ندارد".