الوقت- در حالی رئیسجمهوری ترکیه در آنکارا میزبان پادشاه عربستان است که قرار است دو طرف پیش از برگزاری نشست سران سازمان همکاری اسلامی مذاکراتی دو جانبه با یکدیگر داشته باشند. سلمان پس از سفری پنج روزه به مصر و اعلام حمایت عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهور این کشور و امضای قراردادهای سرمایهگذاری به ارزش چند میلیارد دلار روز دوشنبه وارد آنکارا شد. در چند ماه اخیر روابط آنکارا - ریاض به شدت به یکدیگر نزدیک شده است و هر دو کشور مذکور از مخالفان بشار اسد، رئیسجمهوری سوریه هستند. همچنین از ماه فوریه چهار جنگنده اف 15 عربستان در پایگاه هوایی اینجرلیک واقع در جنوب ترکیه برای شرکت در حملاتی هوایی به پایگاههای داعش در عراق و سوریه مستقر شدهاند.
هرچند شرکت در کنفرانس سران سازمان همکاری اسلامی هدف رسمی این سفر اعلام شده، اما گفته می شود مجموعه ای از دستور کارهای منطقه، از رایزنی جهت هماهنگی سیاست های ریاض و آنکارا درباره سوریه گرفته تا واسطه گری عربستان میان ترکیه با مصر و همچنین رژیم اسرائیل، مدنظر سلمان است. امری که در چارچوب روند عادی سازی روابط ترکیه از یک سو و عربستان از سوی دیگر با رژیم اسرائیل انجام می پذیرد. درهمین راستا رهبران جنبش حماس به نتایج سفر ملک سلمان به آنکارا توجه دارند، زیرا آشتی بین اسرائیل و ترکیه مسأله انتقال کالاها و افراد از طریق گذرگاه های اسرائیلی را تضمین خواهد کرد و آشتی بین قاهره و آنکارا نیز می تواند به تعطیلی گذرگاه رفح پایان دهد و برای تحقق این امر نیز حماس بایستی از اخوان المسلمین دوری کند و این شرط اساسی است که مصر در برابر حماس قرار داده است.
این تحلیل در شرایطی منتشر می شود که طی هفته های اخیر، اخبار تأیید نشده و غیررسمی متعددی درباره مذاکرات پشت پرده مقامات سعودی با مقامات رژیم اسرائیل منتشر شده که هدف از این مذاکرات نیز بیش و پیش از هر چیز، تشکیل ائتلافی منطقه ای به منظور جلوگیری از توسعه نفوذ ایران در منطقه است. واضح است که از منظر عربستان، دستیابی به این هدف، بدون مشارکت ترکیه با مصر از یک سو و با رژیم اسرائیل از سوی دیگر، امکان پذیر نیست.
اما علاوه بر اهداف سیاسی این سفر از جنبه های همکاری نظامی نیز دارای اهمیت است. ترکیه و عربستان از جمله کشورهای منطقه هستند که وارد ائتلاف تحت رهبری آمریکا برای مقابله با گروه تروریستی داعش شدند. و در همین راستا در ماه فوریه چهار جنگنده عربستانی در پایگاه هوایی اینجرلیک ترکیه واقع در استان آدانا در نزدیکی مرز سوریه مستقر شدند تا در ماموریتهای هوایی علیه مواضع داعش شرکت کنند.
اوایل سال جاری میلادی نیز عربستان رهبری ابتکار عملی برای تشکیل یک ائتلاف نظامی اسلامی متشکل از 34 کشور به بهانه مبارزه با گروههای تروریستی و افراط گر را برعهده گرفت و ترکیه نیز اعلام کرد که به این ائتلاف میپیوندد. روز یکشنبه رسانههای حامی دولت در گزارشهایی این ائتلاف را ستایش کرده و این ابتکار عمل را قابل رقابت با ائتلاف نظامی ناتو دانستند.
د رهمین ارتباط نشریه استار نوشت مهمترین مساله دستور کار ملک سلمان مساله ارتش اسلامی و جنگ علیه تروریسم در سوریه، عراق، یمن و لبنان است. ماه فوریه ارتش ترکیه به همراه 20 کشور دیگر در یک رزمایش نظامی گسترده در منطقه به رهبری عربستان شرکت کردند.
از جنبه تجاری نیز هم عربستان و هم ترکیه خواهان برقراری روابط تجاری و اقتصادی بهتر با یکدیگر هستند. تاجران ترکیهای چشم به بازارهای دفاعی و مسکن و عربستان دارند و در عین حال آنکارا در تلاش برای جذب سرمایهگذاران عربستانی به ترکیه است. رهبر ترکیه اظهار داشت که دولت وی خواهان آن است که سرمایهگذاری عربستان در کشورش که در حال حاضر نزدیک به دو میلیارد دلار آمریکاست به سطح 10 میلیارد دلار و حتی در آینده 20 میلیارد دلار برسد.
با همه این احوال تحقق اهداف سفر ملک سلمان به ترکیه عاری از چالش هم نخواهد بود. چرا که نزدیکی ریاض - آنکارا نیز بیش از آنکه راهبردی باشد باید در چارچوب منافع اقتصادی وفرصت هایی تحلیل می شود که حزب حاکم ترکیه به دنبال بهره برداری از آن است، از منظر سیاسی هیچ نقطه اشتراکی نمی توان میان تفکرات ضد اخوانی آل سعود با تفکرات حزب عدالت وتوسعه پیدا کرد که همین مسئله نیز سفر ملک سلمان را بیشتر نمایشی جلوه می دهد .این در حالی است که روابط ویژه ایران وترکیه علیرغم برخی اختلافات، نیز یکی از عواملی است که تلاش های آل سعود برای ایجاد شکاف در منطقه را با شکست روبرو خواهد کرد . مضاف برآنکه ترکیه و مصر نیز به عنوان دو قدرت منطقهای با یکدیگر اختلافات جدی دارند و همین امر باعث پیچیده شدن طرحهای عربستان در خاورمیانه شده است. این اختلافات حتی در صحنه سوریه نیز نمایان است. هرچند که هم آنکارا و هم ریاض خواهان کناره گیری بشار اسد از قدرت در چارچوب توافق صلحی هستند که پس از توافق آتش بس اخیر در سوریه قرار است حاصل شود. با این حال آنها در خصوص اینکه چه کسی در دوران پس از جنگ جانشین بشار اسد خواهد شد، اختلاف دارند. دولت حزب عدالت و توسعه ترکیه از جمله حامیان گروه اخوان المسلمین سوریه بوده و خواهان ایفای نقش این گروه در دولت بعدی سوریه است. در حالی که عربستان از دورنمای قدرت گرفتن این اسلام گرایان سیاسی که ممکن است خواهان اعمال نفود در عربستان نیز باشند، هراس دارد.