الوقت- بعد از آغاز سال جدید بارها مقامات حزب دموکراتیک خلق‌ها از جمله صلاح‌الدین دمیرتاش و فیگن یوکسداغ رهبران مشترک این حزب از شهروندان برای برگزاری تظاهرات میلیونی برای حمایت از طرح خودمختاری دموکراتیک و محکوم کردن سیاست‌های اردوغان دعوت به‌عمل آورده‌اند. اما شهروندان کرد تا کنون اعتنایی به خواسته آنان نداشته‌اند و می‌توان واکنش آنان را در قالب سکوتی معنادار مورد بازخوانی قرار داد. سکوتی که می‌تواند نشانه‌ی اعتراض در برابر رویکردهای یوتوپیایی پکک و رهبران حزب دموکراتیک خلق‌ها باشد.
فیگن یوکسداغ در اظهارتی اعلام می‌کند خواسته آنان برای استقرار خودمختاری دموکراتیک تنها محدود به شهرهای جزیره، شرناک، ماردین، دیاربکر، سلوپی و.... نمی‌شود؛ بلکه آنان خواستار اجرایی شدن این طرح برای شهرهای استانبول، ازمیر، آنکارا و مابقی شهرهای ترکیه هستند. اظهار این بیانات یوتوپیایی در شرایطی است که در اکثر مناطقی که حزب دموکراتیک خلق‌ها بیشترین رأی را کسب نموده ، همانند سلوپی، دیاربکر و جزیره زندگی مردم حالت نیمه‌تعلیق دارد؛ بازارها تعطیل شده‌اند و موجی از آوارگی و ویرانی بر این شهرها حاکم شده است. با این وضعیت مردم این مناطق شاید اکنون آرامش و ثبات را بر خواسته‌های یوتوپیایی و نا معلوم رهبران حزب اتحاد دموکراتیک ترجیح می‌دهند. از این رو، بر عکس سابق که حزب دموکراتیک خلق‌ها توان برگزاری راهپیمایی‌های میلیونی را داشت، در حال حاضر مردم دیگر حاضر به همراهی کامل با این حزب نیستند و تظاهرات دامنه بسیار محدودتری یافته است. برای نمونه می‌توان به کاهش آراء حزب دموکراتیک خلق‌ها در فاصله اندک میان انتخاب 7 ژوئن تا انتخابات 1 نوامبر 2015 اشاره داشته باشیم که به وضوح نمایان شد بخش عظیمی از کردها ثبات را بر ماجراجویی و تابعیت یک حزب از خط‌مشی تعیین شده از سوی آنکارا ترجیح می‌دهند.
برای دفاع از این موضوع، می‌توان به وضعیت وخیم کردهای ترکیه در نتیجه اشتباهات استراتژیک رهبران حزب دموکراتیک خلق‌ها اشاره نمود. بر اساس آمار منتشرشده از سوی حزب دموکراتیک خلق‌ها در 30 دسامبر 2015 از زمان آغاز درگیری‌های میان پکک و ارتش ترکیه تا پایان سال 2015 در 56 شهر و منطقه کردنشین ترکیه به مدت 253 روز مقرارات منع رفت و آمد برقرار شده است و در در این مدت بیش از 140 شهروند غیر نظامی جان باخته‌اند. همچنین براساس آمارها در سال جدید میلادی هم بیش از 20 نفر شهروند در نتیجه حملات ارتش و پلیس ترکیه به شهرهای دیاربکر، شرناخ (شرناک)، جزیره، سلوپی و نصیبین جان باخته‌اند.
به جرات می‌توان عنوان نمود که صلاح‌الدین دمیرتاش به مطیع کامل دستورات جناح جمیل بایک رئیس مشترک پکک تبدیل شده است و هیچ اراده‌ای از خود ندارد. اکنون زمان آن است که بپرسیم که کشتن دو پلیس ترک در واکنش به حوادث سوروچ و آغاز مجدد جنگ با ارتش ترکیه چه دست‌آوردی را برای کردهای ترکیه داشته است؟ همچنین باید پرسید که انتقال دامنه درگیری‌‌ها به داخل مناطق کردنشین چه تاثیری بر پیشبرد مساله کردها در ترکیه داشته است؟ آنچه در حال حاضر مشاهده می‌شود موجی از ویرانی، آوارگی، مشکلات اقتصادی و بی‌توجهی حکومت مرکزی به مناطق کردنشین است که بر شهروندان کرد تحمیل شده است.
در کنار جناح سیاسی وابسته کردها، باید به ماجراجویی‌ها و تندروی‌های رجب طیب اردوغان هم در سطح داخلی ترکیه و منطقه اشاره داشت. اکنون حزب عدالت و توسعه با عبور از اصول دکترین عمق استراتژیک داود اغلو تلاش برای همزیستی مسالمت‌آمیز و به حداقل رساندن تنش‌ها با همسایگان را کنار گذاشته است. اصل منازعه صفر در عرصه سیاست‌های منطقه‌ای سیاسیون آنکارا نه تنها دیگر جایگاهی ندارد؛ بلکه سیاست ایجاد تنش رویکردی است که اکنون از سوی داود اغلو پی‌گیری می‌شود. بر اساس دکترین عمق استراتژیک ترکیه برای ایفای نقش جهانی و تبدیل شدن به قدرتی کلان در سطح نظام بین‌الملل نیازمند حل مسائل داخلی، از جمله حل مساله کردها در داخل است. اما متعاقب تغییر روند سیاست‌گذاری خارجی، حزب عدالت و توسعه برنامه‌‌های موسوم به طرح آشتی میان حکومت با کردها را کنار نهاده و از انجام هر نوع سرکوب و حتی کشتاری در مناطق کردنشین ترکیه ابایی ندارد. در مجموع، می‌توان گفت در نتیجه سیاست‌های اشتباه حزب دموکراتیک خلق‌ها و پکک در کشاندن عرصه جنگ‌ها به داخل شهرهای ترکیه و اراده جدی اردوغان برای جنگ فراگیر به حزب کارگران کردستان، شهروندان غیرمسلح کرد قربانی موجی از خشونت ناخواسته شده‌اند.
شرایط بحرانی شهروندان کرد ترکیه به گونه‌ای پیش می‌رود که می‌توان آغاز ارگنکونِ جدیدی را در ترکیه متصور شد. ارگنکون سیاست «پاک‌سازی منطقه‌ای» است که توسط سازمان‌های اطلاعاتی و ارتش ترکیه در مناطق کردنشین در جهت از میان بردن مخالفان حکومت و کردهای ناسیونالیسم انجام گرفته بود. در راستای این طرح قتل‌ها و جنایات زیادی در مناطق کردنشین اتفاق افتاده بود که در مارس 2008 این وقایع در رسانه‌های داخلی ترکیه رونمایی شد و سرافکندگی بزرگی را برای مقامات ترک در پی داشت. اکنون به بهانه مقابله با پکک آنکارا می‌تواند به بهانه وضعیت استثنایی، اقدامات فراقانونی را برای کشتار منتقدان و آزادی‌خواهانی که حتا وابسته به پکک هم نباشند، آغاز کنند. جریان سرکوبی که به احتمال زیاد با اقبال و حمایت بخش عظیمی از شهروندان ترک همراه خواهد بود. در پایان می‌توان عنوان نمود که کردهای ترکیه با سکوت معنادار خود در برابر خواسته‌های حزب کارگران کردستان و حزب عدالت و توسعه، از رفتارهای تندروانه‌ی هر دو طرف بیزار هستند؛ اکنون شهروندان کرد به این اقناع رسیده‌اند که مسیر از آزادی از لوله تفنگ نمی‌گذرد و جنگ نمی‌تواند مشکلات آنان را حل نماید.
آرمان سلیمی (پژوهشگر مسائل خاورمیانه)
