الوقت- درحالی که در روزهای اخیر همه توجهات جهانی به تحولات سوریه معطوف شده بود، حماس و رژیم صهیونیستی نیز چراغ خاموش مذاکرات آتش‌بس را در قاهره ازسرگرفتند که محور اصلی این گفتگوها بر روی تبادل اسرا متمرکز بود و خبرها حاکی از پیشرفت محسوس در این دور از مذاکرات فنی دارد.
در این رابطه، العربی الجدید روز دوشنبه به نقل از یک منبع آگاه با اشاره به پیشرفت مذاکرات آتش‌بس در غزه، تاکید کرد که مذاکرات به مرحله تبادل اسامی اسرا از طریق میانجی‌ها رسیده است.
هیئت مذاکره کننده حماس در سفر روز یکشنبه خود به قاهره اسامی شماری از اسرای اسرائیلی بیمار و سالخورده که قرار است در چارچوب توافق مبادله اسرا بین مقاومت و رژیم صهیونیستی آزاد شوند را تحویل وزارت اطلاعات مصر داده است.
همچنین، این جنبش لیستی از اسامی اسرای فلسطینی در زندان‌های صهیونیستی را که مایل به آزادی آنها در چارچوب این توافق است را به مصری‌ها تحویل داده و گفته می‌شود در مرحله تبادل اسرا، ۴ اسیر دارای تابعیت آمریکایی نیز آزاد خواهند شد.
حماس در بیانیه‌ای تاکید کرد که در این دیدار در مورد تلاش‌های صورت گرفته برای آتش‌بس و کمیته پشتیبانی مردمی در غزه گفتگو شده است. این جنبش عنوان کرد که بر موفقیت این تلاش‌ها و پایان جنگ علیه ملت فلسطین مصمم است.
العربی الجدید تاکید کرد که هیئت اسرائیلی نیز قرار است برای بررسی برخی بندهای توافق آتش‌بس پیشنهادی به قاهره سفر کند. در همین راستا، شبکه تلویزیونی اسرائیل نیز گزارش داد که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر صهیونیستی ریاست یک نشست امنیتی را برای بحث در مورد فرصت‌های احیای مذاکرات مبادله اسرا برعهده داشت و گفت که پیشرفت‌هایی در مذاکرات مبادله وجود دارد اما به منزله توافق نیست.
اسحاق هرتزوگ، رئیس رژیم صهیونیستی نیز گفت:«مذاکراتی در پشت صحنه برای بازگرداندن اسرا از نوار غزه در حال انجام است و فرصت خوبی برای ایجاد یک تغییر ویژه وجود دارد که منجر به توافقی برای بازگرداندن اسرا از غزه می‌شود».
آتش‌بس موقت
گمانه‌زنی‌ها درباره روند مذاکرات در حالی است که حماس تأکید دارد برای اینکه تبادل اسرا بین دو طرف انجام شود، نیاز است تا درگیریها متوقف شود و این مسئله نیز در مذاکرات قاهره مطرح شده است.
بر اساس گزارشها، جنبش حماس موافقت کرده که مرحله انتقالی توافق آتش‌بس ۶۰ روز باشد و طی آن نیازهای ضروری غذایی، دارویی و سوخت وارد غزه خواهد شد.
روزنامه صهیونیستی معاریو نیز گزارش داده که مذاکرات قاهره بر روی سه محور متمرکز است. کانالی نظامی که هدفش پایان دادن به جنگ است، کانالی سیاسی که هدف از آن رسیدن به یک قرارداد تبادل اسرا است و کانال انسانی مربوط به احیای نوار غزه و بازگرداندن زندگی در آنجا به روال عادی است. این سه کانال با یکدیگر ادغام شدند و در کنترل مصری‌ها هستند.
این روزنامه عبری نوشت:«نکات اصلی توافق چنین است: ارتش اسرائیل باید جنگ را طی چند مرحله متوقف کرده و به صورت تدریجی از غزه عقب‌نشینی کند. گذرگاه رفح به روی صدها دستگاه کامیون حامل کمک‌ها باز خواهد شد و اسرائیل صدها تن از اسرای امنیتی را آزاد خواهد کرد و همانند لبنان، آمریکا و چند کشور دیگر بر اجرای مرحله‌ای توافق نظارت خواهند داشت».
یک مقام مذاکره کننده صهیونیستی هم به روزنامه هاآرتص، گفت که برای از سرگیری مذاکرات، اسرائیل باید مواضع خود مانند عقب‌نشینی از محور صلاح‌الدین (فیلادلفی) را نرم کند.
این درحالی است که دولت نتانیاهو از دو ماه پیش اجرای طرح «ژنرالها» را در شمال غزه شروع کرده تا با اشغال این منطقه آنرا از محور جنوبی جدا کند که واکنش تند حماس و بازیگران میانجی را به همراه داشت.
رهبران حماس سعی دارند بازگشت آوارگان به مناطق شمالی را تسهیل کنند، هر چند با توجه به دیدگاه وزرای تندرو صهیونیست نسبت به این مسئله تحقق این درخواست حماس در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
برخی منابع امیدوارند که توافق تبادل اسرا، زمینه را برای توقف کامل درگیریها در غزه فراهم کند.
مذاکرات حماس و اسرائیل درحالی است که اخیرا نیز جنبش فتح و حماس گفتگوهایی را در قاهره برای اداره غزه در دوره پساجنگ انجام داده‌اند. بر اساس توافقات بین دو طرف فلسطینی، کمیته حمایت اجتماعی در غزه وظیفه مدیریت امور مختلف این باریکه را برعهده دارد و زیر نظر تشکیلات خودگردان فلسطین فعالیت خواهد کرد.
روزنامه معاریو نیز گزارش داد که سند توافقی که مصری‌ها از حماس و تشکیلات خودگردان گرفتند، در نوع خود یک دستاورد است و کابینه نتانیاهو باید به زودی تصمیم بگیرد که آیا تحویل غزه به این کمیته را می‌پذیرد یا خیر.
نتانیاهو زیر بار فشارهای داخلی و خارجی
هر چند وزرای تندرویی مانند ایتامار بن گویر، وزیر امنیت داخلی اسرائیل تهدید کرده‌اند که در صورت توقف جنگ در غزه از ائتلاف کابینه خارج خواهند شد تا از این طریق نتانیاهو را تحت فشار قرار دهند که به جنگ ادامه دهد اما با این حال حجم فشارهای داخلی و بین‌المللی روی نتانیاهو زیاد است.
یکی از این اهرمهای فشار اعتراضات گسترده خانواده‌های اسرای صهیونیستی است که هر روز از دولت می‌خواهند به جنگ در غزه پایان داده و فرزندان آنها را بازگرداند.
نتانیاهو اخیرا در دیدار با خانواده‌های اسرا در یک عقب‌نشینی آشکار از مواضع قبلی‌اش با ادعای اینکه در جبهه شمالی با حزب الله موفق بوده گفت که اکنون از آتش‌بس حمایت می‌کند.
نتانیاهو از این واهمه دارد که اسرای باقی مانده بمیرند و در این صورت موج انتقادات از دولت او تشدید خواهد شد.
ارتش صهیونیستی نیز اخیرا به رهبری سیاسی هشدار داد که بحران غذایی در غزه، اسرای اسرائیلی را در معرض خطر مرگ و گرسنگی قرار می‌دهد.
از طرف دیگر پرونده‌های فساد نتانیاهو نیز مجدداً به جریان افتاده و او باید در دادگاه حاضر شود، لذا شکست در پرونده آزادی اسرا، او را در شرایط دشواری قرار خواهد داد.
از سوی دیگر، دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا نیز طی هفته‌های آینده وارد کاخ سفید می‌شود و رسانه‌های عبری گفته‌اند که ترامپ به نتانیاهو فشار می‌آورد تا هر چه سریعتر پرونده تبادل اسرا و جنگ غزه را مختومه کند تا مبادا در ابتدای کار دولت جدیدش پرونده غزه را روی میز خود ببیند.
همچنین فشارهای بین‌المللی نیز در کشاندن نتانیاهو به میز مذاکره با حماس موثر بوده است. پس از صدور حکم بازداشت نتانیاهو در دیوان کیفری بین‌المللی که حتی برخی کشورهای عربی نیز از آن استقبال کرده و آمادگی خود را برای بازداشت نتانیاهو در صورت سفر به این کشورها اعلام کردند
نتانیاهو مطئناً در شرایط دشواری به سر می‌برد و مجبور به انتخاب‌های سخت است زیرا هرگونه اعلام توافق با حماس به معنای پذیرش رسمی شکست در هدف نابودی حماس است و بقای کابینه را نیز با چالش جدی مواجه می‌کند و از طرفی نیز نمی‌تواند بیش از این زمان بخرد و کاسه صیر صهیونیست‌ها و جهانیان به سر آمده.
