الوقت- بیش از یک سال است که صدای غرش جنگنده‌ها در آسمان به کابوسی همیشگی برای کودکان در غزه و لبنان تبدیل شده و خواب آسوده را از مردم ربوده است جایی که هر لحظه امکان می‌رود خانه بر سر ساکنان آن ویران شود چنانکه هزاران نفر دیگر به چنین سرنوشتی گرفتار شدند.
جنگنده‌ها و پهبادهای اسرائیلی در تمامی ساعات شبانه روز در حال پرواز بر روی شهر غزه و شهرهای لبنانی هستند و هر جنبنده‌ای را هدف حملات خود قرار می‌دهند و هیچ محدودیتی برای نابودی اماکن غیرنظامی همانند بیمارستان‌ها و مدارس و مساجد و ... قائل نیستند. موضوعی که آمار تلفات غیرنظامیان را به شدت افزایش داده است.
اما اتکای صرف ارتش صهیونیستی به توانمندی هوایی موجب شده یکی از دغدغه‌های اصلی مقامات صهیونیستی تأمین سوخت لازم برای سورتی زیاد مأموریت‌های پروازی باشد که این امر به نوبه خود نقش کشورهایی که در تأمین سوخت این جنگنده‌ها و پهبادها و حتی تانک‌ها و بولدوزرهای ویرانگر مشارکت دارند را در عدم توقف ماشین جنگی رژیم صهیونیستی برجسته می‌کند.
در آوریل 2024، شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد قطعنامه ای را تصویب کرد که در آن نگرانی عمیق خود را در مورد استفاده اسرائیل از سوخت جت برای ارتکاب نقض قوانین بین المللی ابراز کرد.
در این ماه نامه ای با امضای بیش از 60 کارشناس حقوقی بین المللی به نمایندگی های سازمان ملل متحد در تمامی کشورهای حاشیه دریای مدیترانه و خلیج مکزیک ارسال شد و هشدار داد که ترانزیت سوخت نظامی از طریق قلمرو آنها ناقض قوانین بین المللی است.
کارشناسان تصریح می‌کنند که بنادر مدیترانه باید فعالیت‌های خود را تحت قوانین بین‌المللی انجام دهند و از ترانزیت و خدمات‌رسانی به کشتی‌هایی که مستقیماً اسرائیل را قادر به ارتکاب جنایات جنگی، جنایات علیه بشریت و سایر نقض‌های شدید قوانین بین‌المللی می‌کند، خودداری کنند. چنین اقداماتی با تمهیدات دولت ها برای پایان دادن به آپارتاید در آفریقای جنوبی، و نمونه‌های دیگر مانند کمپین‌های شناسایی و قطع ارتباط بین شرکت‌های کشتیرانی و حکومت نظامی در میانمار مطابقت دارد.
پیشتر سازمان غیرانتفاعیOil Change International (OCI) در آخرین تحقیقات خود درباره این موضوع اعلام کرد که «تداوم و گسترش عرضه نفت خام و فرآورده های نفتی پالایش شده، به نسل‌کشی مداوم اسرائیل دامن می‌زند»، در حالی که اکثریت این کشورها کنوانسیون نسل‌کشی و کنوانسیون‌های ژنو را امضا کرده‌اند.
محققان OCI که 65 محموله نفت و سوخت به اسرائیل را بین 21 اکتبر (آبان 1402) سال گذشته تا 12 ژوئیه (تیر 1403) ردیابی کردند، دریافتند که این کشورها مجموعاً 4.1 میلیون تن نفت خام را از زمان آغاز جنگ در غزه به سرزمین‌های اشغالی ارسال کرده‌اند و حدود نیمی از این صادرات بعد از صدور رای دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) در محکومیت رژیم صهیونیستی صورت گرفته است که در آن دادگاه متحدان اسرائیل را تهدید کرد که در صورت تداوم حمایت‌هایشان در معرض اتهام «همدستی در نسل‌کشی» قرار خواهند گرفت.
پس از این حکم کارشناسان حقوقی تأیید کردند که کشورهای مسئول حمل نفت و سوخت به اسرائیل ممکن است به اتهام شراکت در جنایات جنگی محکوم شوند.
بخش عمده‌ای از سوخت جت‌ها، گازوئیل تانک‌ها و بولدوزرها و سایر فرآورده‌های نفتی پالایش‌شده از سوی آمریکا تأمین می‌شود.
نفت‌کش‌های ایالات متحده سوخت نظامی را از پالایشگاهValero Energy در تگزاس به بندر اشکلون در سواحل مدیترانه‌ای سرزمین‌های اشغالی حمل می‌کنند. ارسال این محموله‌ها از اول جنگ تاکنون ادامه داشته و آمار دقیقی از حجم آن در دست نیست اما گزارش Oil Change International و Data Desk نشان می‌دهد که تنها در فاصله بین اکتبر 2023 تا مارس 2024 سه محموله بزرگ سوخت جت نظامی به اسرائیل فرستاده شده که هر محموله حاوی حدود 300000 بشکه سوخت جت بوده که برای حدود 12000 پرواز هواپیماهای F-16 و F-35 اسرائیل کافی است.
در سال 2020، آژانس لجستیک دفاعی انرژی ایالات متحده (DLA Energy) قراردادی را با شرکت انرژی «والرو» به مبلغ 3 میلیارد دلار برای تامین نزدیک به یک میلیارد لیتر سوخت جت JP-8، سوخت دیزل و بنزین بدون سرب برای تامین چندین سال نیروهای مسلح اسرائیل امضا کرد.
گفتنی است رژیم صهیونیستی دارای سه پایانه واردات نفت خام است: اشکلون و حیفا در دریای مدیترانه و ایلات در دریای سرخ. اشکلون، مهمترین پایانه واردات نفت، روزانه حدود 180 هزار بشکه نفت فرآوری می کند. طبق داده‌های Kpler، از سال 2020 هیچ نفتی از طریق پایانه دریای سرخ در ایلات وارد نشده است و جریان نفت به حیفا به طور متوسط حدود 40000 بشکه در روز بوده است.
از طرف دیگر در حالی که جمهوری آذربایجان همچنان تامین کننده اصلی نفت خام اسرائیل است، قزاقستان، ایتالیا ، آلبانی، یونان و برزیل و برخی کشورهای آفریقایی مانند گابن و نیجریه و کنگو نیز در این فهرست قرار دارند.
محور باکو - آنکارا - آستانه
جمهوری آذربایجان به تنهایی 40 تا 50 درصد نفت مورد نیاز رژیم صهیونیستی را تامین می کند. علاوه بر این غول انرژی دولتی آذربایجان، سوکار، در کنار بریتیش پترولیوم و شرکت اسرائیلی نیومد، مجوز اکتشاف گاز در شمال میدان گازی لویاتان در شرق مدیترانه را دریافت کرده است تا همکاری‌های انرژی باکو- تل‌آویو شاهد تحولی چشمگیر در سالهای اخیر باشد.
این موضوع موجب شده تا در چندین نوبت افکار عمومی و منتقدان خشمگین اقدامات دولت جمهوری آذربایجان در ترکیه (به عنوان متحد استراتژیک و شریک باکو در انتقال نفت) دست به برگزاری اعتراضات شده و حتی دفاتر شرکت نفت آذربایجان در استانبول را به طور مکرر تخریب کنند.
روابط جمهوری آذربایجان و رژیم صهیونیستی به دوران حیدر علی اف، رئیس جمهور سابق و پدر الهام علی‌اف رئیس‌جمهور کنونی بازمی‌گردد. در دوران ریاست جمهوری وی، روابط اسرائیل و آذربایجان گسترش یافت و این روابط به حدی برای صهونیست‌ها دستاورد داشت که آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع سابق رژیم گفته بود: "هیچ رهبر جهانی به اندازه علی اف من را شگفت زده نکرد."
تحت حکومت او، دولت باکو ساختمان های یهودی را که توسط مقامات شوروی مصادره شده بود، بازگرداند ، کنیسه ها را بازسازی کرد و همکاری‌های پشت پرده اقتصادی و نظامی کلید خورد.
پسر علی اف، الهام علی اف، رئیس جمهور فعلی جمهوری آذربایجان نیز سیاست های پدرش را در حمایت از اسرائیل حفظ کرده است. از زمان به قدرت رسیدن او در سال 2003، باکو و تل‌آویو همکاری‌های خود را در زمینه‌های اطلاعاتی، نظامی، کشاورزی، زیرساخت ها و انرژی افزایش داده‌اند.
قزاقستان در کنار جمهوری آذربایجان، دیگر کشور مسلمان منطقه است که علیرغم فشارهای بین‌المللی به تأمین نیازهای نفتی رژیم صهیونیستی می‌پردازد. =
بر اساس گزارش بلومبرگ ، اسرائیل از اواسط ماه مه حدود 220 هزار بشکه نفت در روز وارد کرده است که حدود 60 درصد آن از قزاقستان و آذربایجان بوده است و حتی قزاقستان از باکو گوی سبقت را نیز ربوده است و روزانه به طور متوسط 92.5 هزار بشکه نفت به رژیم صهیونیستی عرضه می‌کند.
روابط قزاقستان و رژیم صهیونیستی نیز صرفاً به تبادلات نفتی محدود نمانده به صورتی که وقتی بسیاری از دولت‌های جهانی در قبال واقعه طوفان الاقصی از محکوم آن خودداری کردند، قاسم جومارت توکایف، رئیس جمهور قزاقستان، اولین رهبر آسیای مرکزی بود که رویداد 7 اکتبر را محکوم کرد و در اواخر همان ماه، خواستار آزادی بی قید و شرط همه اسرای صهیونیست در دست حماس شد . حتی در میان انزوای جهانی رژیم صهیونیستی به دلیل جنایت در غزه، آستانه در ماه اوت 2024 از توافق گردشگری و لغو ویزا با تل‌آویو خبر داد.
اما صادرات نفتی جمهوری آذربایجان و قزاقستان با یک میانجی مهم تحقق می‌یابد که از قضا مدعی حمایت از مردم فلسطین است، یعنی ترکیه.
در حالی که آنکارا بارها خواستار تحریم تسلیحاتی اسرائیل و حتی مدعی قطع کامل تجارت با رژیم صهیونیستی شده اما همچنان به ترانزیت نفت از قفقاز به سرزمین‌های اشغالی ادامه می‌دهد. نفت از خط لوله باکو-تفلیس-جیهان می‌گذرد و سپس برای تحویل به طرف صهیونیستی به نفتکش‌ها منتقل می‌شود، نفتی که ارسال آن برای سرپا ماندن اقتصاد اسرائیل و ادامه عملیات‌های نیروی هوایی رژیم علیه مردم غزه و لبنان حیاتی است.
این دوگانگی رفتاری دولت ترکیه بارها از سوی افکار عمومی مورد انتقاد قرار گرفته است چنانکه در یک تظاهرات در مقابل مقر حزب حاکم عدالت و توسعه در استانبول در اوایل ماه سپتامبر، بر روی بنر شعاری یک گروه حامی فلسطین به نام "هزار جوان برای فلسطین" نوشته شده بود: "اردوغان، شیرهای نفت را ببند. به مشارکت خود در نسل‌کشی اسرائیل پایان دهید."
حتی گزارش‌ها نشان می‌دهد که قطع کامل تجارت میان ترکیه ور ژیم صهیونیستی نیز واقعیت ندارد و ترک‌ها از مسیر جایگزین به تداوم صادرات کالا به سرزمین‌های اشغالی مبادرت می‌ورزند.
«میدل ایست آی» در ماه سپتامبر گزارش داد که علیرغم اعلام ممنوعیت رسمی، تجار ترکیه صادرات خود به اسرائیل را در بحبوحه نسل کشی مداوم در غزه حفظ کرده اند.
بر اساس داده های آماری مجمع صادرکنندگان ترکیه، تجار ترک به جای ارسال مستقیم محصولات به اسرائیل، اکنون محصولات را به طور غیرمستقیم از طریق گمرکات تشکیلات خودگردان فلسطین ارسال می‌کنند.
این داده ها افزایش 423 درصدی صادرات ترکیه به فلسطین را در هشت ماهه اول سال جاری نشان می دهد که شاهد جهشی ارزش صادرات از 77 میلیون دلار در مدت مشابه سال گذشته به 403 میلیون دلار در سال 2024 می‌باشد.
میدل ایست آی نوشت: «این نشان می‌دهد که روند استفاده از فلسطین برای حفظ تجارت با اسرائیل در حال افزایش است.
برزیل دیگر کشوری است که همانند ترکیه، علیرغم مواضع سیاسی رهبران آن در حمایت از غزه و انتقاد از اقدامات جنایت‌آمیز رژیم صهیونیستی اما در تأمین حداقل 9 درصد از محموله‌های نفت خام به اسرائیل نقش دارد.
کلمبیا، پیشتاز قطع صادرات زغال سنگ
با این حال کشورهایی نیز هستند که به کمپین تحریم‌های انرژی علیه رژیم صهیونیستی در حمایت از مردم فلسطین پیوسته‌اند. کلمبیا با اعلام گوستاوو پترو رئیس جمهور این کشور از اوایل ژوئیه (تیر 1403) صادرات زغال سنگ به رژیم صهیونیستی را متوقف کرده است.
در ماه مه، پترو، اولین رئیس جمهور چپ گرای کلمبیا، قطع روابط دیپلماتیک با اسرائیل را اعلام کرد و به روابط نزدیک نظامی و تجاری با این رژیم پایان داد. او گفت: «اگر فلسطین بمیرد، بشریت می میرد.»
این امر پس از آن صورت گرفت که مؤسسه دیپلماسی عمومی فلسطین در ماه ژوئن به پترو نامه نوشت و خواهان ممنوعیت صادرات زغال سنگ توسط بزرگترین اتحادیه معدنکاران زغال سنگ کلمبیا به اسرائیل شد.
در این بیانیه آمده است: «اگر دولت استعمارگر اسرائیل منابع انرژی را که به آن اجازه می‌دهد یکی از فجیع‌ترین جنایات تاریخ را مرتکب شود، دریافت نمی‌کرد، نسل‌کشی جاری، طول و وسعت آن ممکن نبود. دولت‌هایی که اقدامی انجام نمی‌دهند، امکان نابودی فلسطینی‌ها را فراهم می‌کنند».
بر اساس داده های S&P Global Commodities at Sea، کلمبیا تامین کننده اصلی زغال سنگ اسرائیل است و 60 درصد از کل واردات زغال سنگ این رژیم در سال 2023 از کلمبیا بوده است.
گزارش‌ها نشان می‌دهد که رژیم صهیونیستی پس از این تحریم، به سرعت به دنبال تامین کنندگان جایگزین بوده و پاسخ های مثبتی از برخی کشورها دریافت کرده است، اما باید حق بیمه بیشتری را برای واردات زغال سنگ خود بپردازد.
