تقویت مناسبات دو جانبه میان ایران و عراق همانند دیدارهای سریالی و دومینووار مقامات دو کشور با یکدیگر طی جند سال گذشته، در سفر اخیر الکاظمی به ایران همچنان کانون اصلی گفتگوهای طرفین است.
الوقت - مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق امروز 21 شهریور طی سفری رسمی و در راس یک هبات بلندپایه سیاسی وارد ایران می‌شود. این نخستین سفر الکاظمی به تهران پس از روی کار آمدن دولت جدید در ایران می‌باشد و همچنین الکاظمی در زمره نخستین مهمانان بلندپایه خارجی دولت آیت الله رئیسی از زمان شروع به کار محسوب می‌شود که این امر نشانگر اتحاد و روابط نزدیک و راهبردی تهران- بغداد می‌باشد. الکظامی و مقامات سیاسی عراقی اهداف این سفر را بیشتر در ارتباط با تقویت مناسبات دوجانبه و موضوع تنش‌زدایی منطقه‌ای دانسته اند.
مناسبات دو جانبه و تقویت همکاری در سطوح مختلف
تقویت مناسبات دو جانبه میان ایران و عراق همانند دیدارهای سریالی و دومینووار مقامات دو کشور با یکدیگر طی جند سال گذشته، در سفر اخیر الکاظمی به ایران همچنان کانون اصلی گفتگوهای طرفین است. در ارتباط با همکاری‌ها و مناسبات دو جانبه می‌توان به محور مهم همکاری امنیتی –سیاسی، همکاری در برگزاری مراسم اربعین حسینی و تقوبت مناسبات تجاری - اقتصادی اشاره کرد:
تقویت همکاری‌های امنیتی – سیاسی: همانند تمامی نشست‌های گذشته میان مقام‌های سیاسی ایرانی و عراقی در سطوح مختلف مدیریتی و تصمیم‌گیری، تقویت همکاری‌های سیاسی و امنیتی یکی از دستورکارهای میان مقامات و طرف خواهد بود. در مقطع کنونی نیز سه موضوع می‌تواند کانون گفتگوهای الکاظمی با مقامات ایرانی باشد. در سطح ابتدایی، خروج فاجعه‌بار آمریکا از افغانستان و کنترل طالبان بر کابل، طی هفته‌های اخیر زمزمه‌هایی مبنی بر امکان سقوط بغداد در سناریویی مشابه با وقایع افغانستان را مطرح کرده است. بدین معنا که در آینده نزدیک گروه تروریستی داعش محددا احیا شده و شهرهای مختلف عراق را کنترل خواهد کرد. در چنین وضعیتی تهران و بغداد، بار دیگر مساله مبارزه با تروریسم و داعش را مورد گفتگو قرار خواهند داد. در حقیقت، میان الکاظمی با مسئولین ایرانی پیرامون هماهنگی و همکاری با یکدیگر در صورت خروج داعش مورد توجه قرار خواهد گرفت.
در سطح دوم به نظر می‌رسد تاکید بر روابط راهبردی پس از نشست بغداد و عدم دعوت از سوریه از سوی الکاظمی مطرح خواهد شد. واقعیت امر این است که عدم دعوت دمشق به نشست بغداد، ابراز نارضایتی صریح ایران را در پی داشته بود. اکنون به نظر می‌رسد الکاظمی قصد دارد بر حسن‌نیت بغداد نسبت به همکاری با دمشق تاکید و عدم دعوت از دولت بشار اسد را در نتیجه فشارهای امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه ارزیابی کند.
همچنین، در سطح سوم یکی دیگر از موضوعات مهم میان الکاظمی و مقامات ایرانی می‌تواند در ارتباط با حضور گروهک‌ها در مناظق شمالی عراق باشد. در شرایط کنونی ایران به منظور کنترل مرزها و مقابله با ناامنی در نواحی مرزی از حکومت مرکزی عراق و حکومت کردستان عراق خواهان گرفتن ضمانت‌هایی برای خروج گروهک‌ها است. به طور حتم در جریان سفر الکاظمی به ایران این موضوع مورد بحث و گفتگو نیز قرار خواهد گرفت.
همکاری‌های اقتصادی: در سطحی دیگر، افزایش مبادلات و همکاری‌های اقتصادی میان تهران و بغداد، همانند چند سال گذشته یکی از محورهای اصلی سفر مصطفی الکاظمی به تهران خواهد بود. طی چند سال اخیر جمهوری اسلامی افزایش سطح صادرات به عراق به حدود 20 میلیارد دلار را مدنظر قرار داده و به نظر می‌رسد دو کشور نیز نسبت به چنین سطحی از مبادلات رغبت دارند، لذا به نظر می‌رسد در هر گفتگویی میان تهران و بغداد، افزایش سطح همکاری‌های اقتصادی در دستور کار قرار بگیرد. علاوه براین تعیین سازوکار مالی و بانکی برای بازگرداندن بدهی‌های عراق به ایران برای تداوم واردات برق و گاز و نیز رفع موانع تجاری و اقتصادی از دیگر موضوعات مهمی هستند که احتمالا در جریان سفر الکاظمی مورد گفتگو قرار خواهند گرفت.
امنیت و تعداد زائرین در مراسم اربعین: یکی دیگر از مسائل مهم در جریان سفر مصطفی الکاظمی به ایران که می‌تواند از سوی دو طرف مورد گفتگو قرار بگیرد در ارتباط با بحث امنیت و تعداد زوار در مراسم اربعین سال جاری است. به دلیل محدودیت‌های گسترده کرونایی، دولت عراق به فرمان مصطفی الکاظمی در ابتدا تعداد 40 هزار زائر را از کشورهای مختلف اسلامی برای شرکت در مراسم اربعین حسینی تعیین کرده بود که قبل از سفر به تهران این تعداد به دو برابر یعنی 80 هزار نفر افزایش پیدا کرد. طی روزهای اخیر حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بارها تاکید کرده که تهران در پی رایزنی با دولت عراق برای افزایش تعداد زائرین اربیعین حسینی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی است. بنابراین بخث زائرین اربیعین می‌تواند موضوعی جدی و مهم در گفتگوهای الکاظمی با سران ایران باشد و همانند سال‌های گذشته نیز به طور حتم مبحث امنیت زوار با توجه به تحرکات عناصر تروریستی و تکفیری در مناطق مرکزی کشور طی هفته‌های اخیر در دستور بررسی طرفین قرار خواهد گرفت.
میانجی‌گری میان تهران و ریاض
یکی دیگر از موضوعات مهم که در جریان سفر مصطفی الکظامی، نسخت‌وزیر عراق به ایران از سوی برخی از ناظران سیاسی مورد توجه قرار گرفته در ارتباط با امکان میانجی‌گری یا ارسال پیام عربستان به ایران است. واقعیت امر این است که مقامات سیاسی بغداد بارها بر تلاش و حمایت خود از تنش‌زدایی میان تهران و ریاض تاکید کرده‌اند. در حقیقت، در فضای کنونی، ایران و عربستان در حوزه مسائل منطقه‌ای به ویژه در بحث بحران یمن زمینه مذاکره و گفتگو را با یکدیگر دارند. در ماههای اخیر سعودی‌ها که ائتلاف تحت حمایت‌شان در مأرب در حال شکست خوردن از نیروهای انصارالله بوده و به نظر می‌رسد توان مقاومت را ندارند، تلاش می‌کنند از طریق بغداد، این جنگ را با اعمال نفوذ ایران پایان دهند. تا کنون نیز بنابر اعلام رسانه‌ها چهار دور مذاکره میان هیات دیپلماتیک ایران و عربستان در بغداد برگزار شده و به نظر می‌رسد الکاظمی نیز در پی ان است که این روند تنش‌زدایی را تسریع ببخشد.
