به گزارش الوقت، قرار است کمک های اعطایی از سوی شرکت کنندگان در کنفرانس بینالمللی کمک به افغانستان کاهش یابد. این کنفرانس روزهای دوشنبه و سه شنبه در ژنو برگزار می شود.
همچنین در کنار کاهش بودجه قرار است که محدودیتهای بیشتری در زمینه اعطای کمکهای حیاتی به افغانستان قائل شوند و این موضوع می تواند چالشی جدی برای افغانستان به شمار رود.
در افغانستان به عنوان کشوری که مدت دو دهه درگیر جنگ داخلی بوده و اکنون نیز با شیوع ویروس کرونا دست و پنجه نرم میکند، کاهش احتمالی این کمکها چالش برانگیز است.
در همین ارتباط خبرگزاری رویترز به نقل از ۵ شرکت کننده در این کنفرانس اعلام کرده است که با وجود وابستگی اقتصاد شکننده افغانستان به کمکهای خارجی، کابل در نهایت با کاهش کمکهای مالی روبرو خواهد شد و اهداکنندگان قصد دارند شرایط سختگیرانۀ سیاسی و حقوق بشری جدیدی را در قبال پرداخت این پول تعیین کنند.
اهداکنندگان در آخرین کنفرانس که سال ۲۰۱۶ میلادی در بروکسل برگزار شد، مبلغ ۱۵.۲ میلیارد دلار کمک برای سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰ میلادی (۳.۸ میلیارد دلار برای هر سال) تخصیص دادند.
خبرگزاری رویترز به نقل از یک دیپلمات غربی اعلام کرده است که این رقم در کنفرانس پیش رو میتواند بین ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش یابد.
کمک کنندگان بینالمللی بویژه از این موضوع نگرانند که با قدرت گرفتن طالبان در پی خروج نیروهای آمریکایی و احتمالا بریتانیایی، از پیشرفتهایی که در موضوعات حقوق بشری و نیز آموزش دختران در افغانستان بوجود آمده جلوگیری شود.
این کنفرانس در حالی تشکیل میشود که گفتگوهای صلح در دوحه، پایتخت قطر متوقف شده و طالبان نیز از برقراری آتشبس خودداری میکند.
قرار است در جریان این نشست، دولت اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان طرح خود برای صلح و توسعه و چگونگی تخصیص بودجه به پروژههای اصلی از جمله حفاظت از میلیونها شغل و محافظت از نهادهای دموکراتیک را ارائه کند.
طالبان به این کنفرانس دعوت نشده اما این گروه در حالی که دولت غنی را به «دزدیدن» پول کمکها متهم میکند، از اهدا کنندگان بینالمللی خواسته است که به کمکهای بشردوستانۀ خود ادامه دهند.
آخرین فرصت دولت کابل
کنفرانس ژنو برای افغانستان اهمیت حیاتی دارد. هم به این دلیل که سقف کمکها برای چهار سال دیگر افغانستان مشخص میشود و هم حمایت جامعه جهانی از افغانستان زمینهساز تداوم نظام فعلی خواهد بود. جامعه جهانی ده شرط را برای تداوم کمکها به این کشور در نظر گرفته است که همزمان با بررسی کارکرد دولت افغانستان در چهار سال گذشته، شرطها نیز شکل اجرایی به خود خواهد کرد. نگاه اجمالی به این شرطها نشان میدهد که دغدغه اصلی جامعه جهانی حفظ نظام فعلی است. تأکید بر حاکمیت قانون و حفظ دستاوردهای ۱۹ سال گذشته، تعهد به دموکراسی و حقوق بشر و تأمین حقوق کودکان همهوهمه نشانگر این مسئله است که جامعه جهانی از برگشت گروه طالبان به بدنه قدرت و احتمال تغییر در ساختارهای نظام نگران است.
از سوی دیگر این آخرین تعهد جامعه جهانی برای کمک به افغانستان در دوره تحول (۲۰۱۵ – ۲۰۲۵) است. دولت افغانستان پس از این باید بهسوی خودکفایی حرکت کنند. به همین دلیل مکانیسم نظارت بر عملکرد دولت افغانستان نسبت به گذشته تاحدی فرق کرده و این بار دولت افغانستان باید هرساله گزارشی از کارکردش در روند تعهداتی که به جامعه جهانی داده، ارائه کند.
حالا باید انتظار کشید و دید که جامعه جهانی برای چهار سال آینده افغانستان چه خوابهایی دیده است.
افغانستان در پی چیست؟
در این نشست شرکت کنندگان تعهدات مالی خود را برای چهار سال آینده افغانستان اعلام خواهند کرد. افغانستان برای تامین بودجه نظامی و غیرنظامی خود به کمک جهانی وابسته است. چندی قبل محمد حنیف اتمر، وزیر خارجه افغانستان به نمایندگان پارلمان این کشور گفته بود که ممکن است تا دوماه آینده تمام کمکهای نظامی و غیرنظامی جهانی به افغانستان به اتمام برسد.
میزبانی این کنفرانس را حکومت افغانستان، فنلاند و سازمان ملل به عهده دارند. افغانستان اعلام کرده که وزیران خارجه و مالیه/دارایی افغانستان در این کنفرانس شرکت کردهاند.
این نشست به دلیل بحران کرونا بیشتر به صورت مجازی برگزار میشود. محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان نیز در این کنفرانس به صورت مجازی سخنرانی خواهد کرد.
کابل انتظار دارد که جامعه جهانی به تعهدات قبلی خود در زمینه کمک به افغانستان عمل کنند.
کنفرانسهای تعهدات مالی برای بازسازی افغانستان هر چهار سال برگزار میشود. کنفرانسهای قبلی تعهدات مالی در سال ۲۰۱۶ در بروکسل و در سال ۲۰۱۲ در توکیو برگزار شده بود.
پیکا اویستو، وزیر امور خارجه فنلاند این نشست را فرصت مهم برای افغانستان و جامعه جهانی خوانده که برای توسعه پایدار و رشد و شکوفایی افغانستان متعهد شوند.
او افزود که افغانستان در یک لحظه تاریخی قرار دارد و مشارکتش با جامعه جهانی مهم و حیاتی است.
در نشست امروز انتظار میرود که در کنار تعهد مالی جهانی، اعلامیه مشترک نیز درباره تنظیم این کمکها نیز به امضا برسد.
چالش کابل با کاهش کمک ها
آن چه در حال حاضر همزمان با برگزاری نشست ژنو به عنوان یک چالش برای دولت افغانستان به شمار می رود، موضوع کاهش کمکهای جهانی به این کشور است.
این در حالی است که افغانستان به دلیل بحران شیوع کرونا به شدت با چالش کمبود بودجه درمانی در کنار چالش هزینههای امنیتی و تنش و درگیری داخلی روبروست.
براین اساس انتظار می رود نشست این دوره ژنو چالشی قابل توجه را پیش پای دولت کابل ایجاد کند و در صورتی که کمکهای جهانی به افغانستان کاهش یابد، شاهد افزایش مشکلات و بحران های داخلی افغانستان طی سالهای آتی باشیم که چنین وضعیتی با اهداف اعلام شده از سوی کشورهای غربی درباره افغانستان چندان همسو نیست.
با این حال اینکه سقف کمکهای مالی چقدر خواهد بود، بهزودی مشخص خواهد شد. اگر بودجه مورد نیاز افغانستان تامین نشود، نه تنها باعث تهدید ثبات کشور خواهد شد، بلکه نظم پس از توافق سیاسی را نیز در معرض خطر قرار خواهد داد.
مسیر حرکت از جنگ به صلح در افغانستان، بسیار پیچیدهتر از مسیر حرکت از صلح به جنگ خواهد بود. سرانجام، افغانها سرنوشت خود را رقم خواهند زد، اما حمایت سیاسی و مالی جامعه جهانی از این کشور در بسترسازی مسیر ثبات و خوداتکایی حیاتی است.