الوقت- نزدیک به 5 سال از جنایت بزرگ ارتش نیجریه علیه شیعیان این کشور می‌گذرد و نه تنها در سایه سکوت جهانی هیچ اقدامی در راستای پیگیری عاملین و آمرین جنایت صورت نگرفته است بلکه در این مدت زندان غیرقانونی و عدم رسیدگی دولت نیجریه به وضعیت پرونده دادگاه شیخ ابراهیم زکزاکی رهبر شیعیان و جنبش اسلامی نیجریه ادامه داشته و فشارها علیه او و جامعه شیعیان همچنان به چشم میخورد.
در سایه بی‌توجهی تعمدانه دولت نیجریه، در ماه‌ها و هفته‌های اخیر نگرانی در مورد وضعیت سلامتی شیخ زکزاکی نیز در میان خانواده و پیروان او نیز رو به افزایش است. سه روز پیش در 21 مهرماه سهیلا زکزاکی دختر شیخ زکزاکی از وخامت حال پدر و مادر خود در زندان به دلیل اهمال پزشکی گفت و اینکه شیخ زکزاکی در زندان دو بار دچار سکته مغزی شده و از مسمومیت خونی با سرب به دلیل باقی ماندن گلوله‌های متعدد در بدنش رنج می‌برد.
سهیلا زکزاکی همچنین درباره لزوم عمل جراحی مادرش به دلیل جراحات ناشی از اصابت 5 گلوله به او گفت و امتناع دولت نیجریه مداوای او.
شیخ زکزاکی از آذرماه ۱۳۹۴ با حمله نیروهای ارتش و پلیس به اقامتگاه وی در ایالت «کادونا» در شمال نیجریه بازداشت شد؛ یورشی که در نتیجه آن تعداد زیادی، از جمله فرزندان شیخ زکزاکی، شهید و زخمی شدند. نیروهای امنیتی و نظامی نیجریه، «زینت ابراهیم» همسر شیخ زکزاکی را هم دستگیر کردند.
پس از آن بسیاری از سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشری این کشتار را محکوم کردند اما دولت نیجریه تلاش کرد تا واقعیات در مورد جنایت زاریا را تحریف و جنبش اسلامی نیجریه و شیخ زکزاکی را به ایجاد ناامنی متهم کند. با این حال دادگاه نیجریه در سال 2016 حکم تبرئه شیخ زکزاکی و آزادی او را صادر کرد اما دولت نیجریه با چرغ سبز دولتهای خارجی از انجام این حکم سرباز زد و همواره اعتراضات عمومی مسالمت‌آمیز مردمی برای آزادی شیخ را با خشونت سرکوب کرده است.
دستان پشت پرده سعودی- صهیونیستی در پرونده شیخ زکزاکی
یکی از مهمترین موضوعاتی که در اعمال فشارهای دولت نیجریه بر شیعیان و بویژه شیخ زکزاکی و همسرش در زندان به چشم میخورد نقش تأثیرگذار دولتهای عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی است که از گسترش تشیع و گفتمان انقلاب اسلامی در آفریقا به شدت واهمه داشته و از هر ابزاری بویژه از طریق فشار بر دولتهای عربی آفریقایی و یا ترویج گروه‌های تروریستی سلفی در این منطقه استفاده می‌کنند.
اندکی پس از این سرکوب ، رسانه های سعودی بیانیه ای را درباره تماس تلفنی رئیس جمهور نیجریه با بوهاری و ملک سلمان منتشر کردند که طی آن پادشاه سعودی قول حمایت از جنگ نیجریه علیه گروه های تروریستی را داد و "هرگونه مداخله خارجی" را رد کرد. این بیانیه به عنوان نشانه حمایت عربستان از سرکوب شیعیان در نیجریه در نظر گرفته شد.
اولاً دولت بحران‌زده نیجریه به شدت به منابع مالی نیازمند است و برای جلب این منابع و البته حمایت سیاسی سعودی‌ها و برای خوش‌رقصی در مقابل شاه سعودی حملات به شیعیان و کشتار آنها را وسعت و سرعت بخشیده است.
ثانیاً آل‌سعود در ایجاد گروه‌های سلفی تکفیری در این کشور و حمایت مالی از آنها نقش کلیدی داشته است. سال 2016 یک گروه تکفیری در شمال نیجریه به نام «ازاله» سربرآورد. نام کامل این گروه «جماعه الازاله البدعه و الاقامه السنه» (جماعت نابودی بدعت و برپایی سنت) بود. بر اساس گزارش خبرگزاری فرانسه، یکی از اصلی‌ترین ابزارهای عربستان و وهابیت در نیجریه، این گروه است که برای مثال از طریق قرار دادن بورس تحصیلی در دانشگاه اسلامی مدینه برای تربیت روحانیون سلفی صورت می‌گرفت.
این گروه رسماً در سال 1978 توسط اسماعیل ادریس با بودجه عربستان سعودی تأسیس شد . امروزه ازاله امروزه یکی از بزرگترین جوامع سلفی نه تنها در شمال نیجریه ، بلکه در جنوب و حتی کشورهای همسایه (چاد ، نیجر و کامرون) است. ازاله دارای موسسات بسیاری در سراسر کشور است و در سطح محلی ، ایالتی و حتی فدرال تأثیرگذار است. دیوید کمینز محقق گروه‌های سلفی در آفریقا شکلگیری این گروه تروریستی را در نتیجه فعالیت نهاد سعودی «اتحادیه جهانی مسلمانان» دانست. مانیفست جامعه ازاله کاملاً منطبق بر دیدگاه‌های محمد بن عبدالوهاب که بنیانگذار فرقه وهابیت که تفسیر رسمی عربستان سعودی در دهه های گذشته بوده است که ایدئولوژی ضد شیعیان می باشد.
اعضای این گروه سلفی در عاشورای 2016 به اجتماع شیعیان در شهر کادونا حمله کردند و همه ساختمان‌های جنبش اسلامی نیجریه را غارت کردند. برخی شاهدان محلی می‌گویند مهاجمان در حالی‌که فریاد می‌زدند «دیگر شیعه نمی‌خواهیم»، خانه‌های شیعیان را به آتش می‌کشیدند. «عبدالهی بلا»، رهبر جنبش تکفیری «ازاله» در مجامع رسمی گفته است که قانون اساسی نیجریه، شیعیان را به رسمیت نمی‌شناسد. روابط نزدیک وی نیز با عربستان سعودی و دولت نیجریه و همچنین تبلیغات ضدشیعی شبکه تلویزیون تحت حمایت وی با نام «مناره» در نیجریه، زبانزد است. امامان جماعت سلفی نیز در شمال نیجریه با پول‌هایی که از دولت سعودی دریافت می‌کنند نقش گسترده‌ای در تحریک سلفی‌ها برای کشتار شیعیان در این کشور ایفا می‌کنند. گروه سلفی تکفیری بوکوحرام نیز که با داعش بیعت کرده و در شمال نیجریه در کشتار شیعیان فعال است مناسبات ویژه‌ای با دولت سعودی دارد. بر اساس گزارش‌ها، «محمد یوسف» سرکرده این گروه سلفی تکفیری بارها به عربستان رفت و آمد داشته است. سخنگوی «بوکوحرام» نیز در مصاحبه با روزنامه گاردین انگلیس در سال 2011 صراحتاً گفته بود: «رهبر ما به عربستان سفر و در آنجا با القاعده ملاقات کرد. ما از حمایت مالی و فنی آنها برخوردار می‌شویم. هر چیزی بخواهیم، از آنها می‌خواهیم که به ما بدهند.»
از طرف دیگر صهیونیست‌ها نیز منافع مشترکی با سعودی‌ها در کشتار شیعیان نیجریه دارند. بر اساس گزارش‌ها، طی سال‌های گذشته نیجریه تبدیل به بزرگترین شریک تجاری آفریقایی رژیم صهیونیستی شده است.
آنها از گسترش مذهب تشیع در این کشور عصبانی هستند و به شدت نگران این موضوع هستند که جنبش اسلامی نیجریه با رهبری شیخ زکزاکی به حزب‌الله دیگری در این کشور مهم آفریقایی بدل شود. نیجریه از گذشته مناسبات گرمی با رژیم صهیونیستی داشته است. سال 1993 بنا به درخواست رژیم صهیونیستی روابط دوجانبه آغاز شد و سفارتخانه این رژیم در نیجریه و سفارتخانه نیجریه در تل‌آویو بازگشایی شدند. آغاز همکاری‌های جدی دو طرف نیز به زمان روی کار آمدن« اوباسانجو» در نیجریه بازمی‌گردد، در سال ۲۰۰۰ و بعد از پیروزی «اوباسانجو» در انتخابات ریاست‌جمهوری نیجریه از آنجایی که این کشور در بسیاری از زمینه‌ها با مشکلات عدیده‌ای دست به‌گریبان بود، برای رهایی از این وضع دست به دامان کشورهای غربی، آمریکا و رژیم صهیونیستی شد.
حتی نکته قابل توجه دیگر که دست خارجی را در تشکیل گروه های تروریستی در شمال آفریقا را پررنگ می‌کند آن است که بوکوحرام (به عنوان شاخه آفریقایی داعش) در مناطق نسبتاً ساکت و دور افتاده ایالت کمتر مسلمان نشین بورنو در انتهای شمال شرقی نیجریه ظهور یافته و رشد کرده است نه در مناطق با اکثریت مسلمان در جنوب غربی نیجریه یا حتی بخش‌های فقیرنشین نیجر.
ارسال پرونده شیخ زکزاکی به دادگاه لاهه
جنایت زاریا توسط کمیسیون حقوق بشر اسلامی انگلیس به عنوان جنایت علیه بشریت 1395 به داگاه لاهه ارجاع داده شد . اما در حالی که این دادگاه بین المللی تاکنون در مورد موضوع جنایت کشتار زاریا اقدامی صورت نداده است با این حال مسعود شجره رئیس کمیسیون حقوق بشر اسلامی انگلیس هفته گذشته در مصاحبه با خبرگزاری اهل بیت از ورود این دادگاه به پرونده شیح زکزاکی در صورت عدم رسیدگی دولت نیجریه به وضعیت ایشان خبر داد. شجره گفت: «ما به دادگاه بین المللی شکایت کردیم و برای این دادخواهی پرونده تشکیل دادند، دادگاه مذکور هم به دولت نیجریه یک سال فرصت و درحقیقت اخطاریه داد که تا این مسئله را در مدت زمان مذکور حل و فصل کند وگرنه خودش وارد عمل می شود، مهلت یک ساله ای که دادگاه بین المللی به دولت نیجریه برای رسیدگی به وضعیت شیخ زکزاکی و همسرش داده است، دو سه ماه دیگر به اتمام می رسد و در حال حاضر هم دو سه ماه مانده تا این زمان یک ساله به پایان برسد که اگر دولت نیجریه وضعیت این پرونده را مشخص نکند، دادگاه بین المللی به این پرونده ورود می کند.»
