تلاشهای اروپا برای اجرای تعهدات مورد انتظار از سوی تهران در قبال تداوم پایبندی به توافق هستهای تاکنون به نقطه مشخصی نرسیده و لذا کشورهای اروپایی نگران آن هستند که در خلا اجرای تعهدات، حضور موثر آنها در کنفرانس ضدایرانی آمریکا عاملی در تضعیف بیشتر اعتماد تهران به بروکسل تلقی شود و در نتیجه تمامی تلاشهای این کشورها برای حفظ توافق هسته ای ناکام بماند
الوقت- سفر تبلیغاتی مایک پمپئو به منطقه با هدف اجماع سازی بر علیه ایران در میان کشورهای منطقه در نهایت به اعلام برگزاری نشستی با عنوان «صلح و ثبات خاورمیانه» در لهستان طی روزهای 23 و 24 بهمن ماه انجامید که به گفته وزارت خارجه آمریکا تمرکز اصلی این نشست، مقابله با فعالیتهای منطقهای ایران خواهد بود.
اما با وجود اینکه مقامات آمریکایی نشست ورشو را کنفرانسی بینالمللی و با دعوت از شمار زیادی از کشورهای جهان عنوان کردهاند، تاکنون و تنها چن روز پس از اعلام این خبر رسانهها نسبت به حضور گسترده و سطح بالای کشورهای جهان در این نشست اظهار تردید کردهاند. به طور مثال رسانه امریکایی «وال استریت ژورنال» به نقل از یک مقام ارشد اتحادیه اروپا با بیان اینکه احتمالاً وزرای خارجه شماری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا از شرکت در نشست ورشو خودداری میکنند، نوشته است که «تلاش پمپئو برای کشاندن اتحادیه اروپا به کارزار فشار به ایران، با دشواری مواجه شده است.» این روزنامه همچنین روز پنجشنبه از عدم شرکت «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نشست ورشو خبر داد. پس از آن روز دوشنبه موگرینی در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره حضور در نشست صلح خاورمیانه گفت که در روزهای برگزاری این کنفرانس برای شرکت در اجلاس اتحادیه آفریقا در آدیس آبابا خواهم بود.
علاوه بر این وزیر امور خارجه لهستان اعلام کرد که روسیه در نشست ورشو شرکت نخواهد کرد. همچنین والستریت ژورنال گفته بود وزیر خارجه فرانسه احتمالا در این نشست شرکت نخواهد نمود. آلمان و انگلیس هم در مورد سطح حضور خود در این کنفرانس تصمیم نگرفتهاند. وزیر خارجه لوکزامبورگ هم پیش از این از عدم حضور در این کنفرانس خبر داده بود. در ادامه واکنش ها شبکه خبری المیادین به نقل از منابعی خبر داد که دولت لبنان نیز درخواست آمریکا برای شرکت در کنفرانس ورشوی لهستان را رد کرده است. انتظار می رود با این روند و در پی مذاکرات مقامات ایرانی با کشورهای مختلف و بویژه منطقه شمار منصرفان افزایش یافته و یا با سطح نازل در این نشست حضور یابند.
نشست ورشو و افزایش گسل فراآتلانتیکی
از زمان روی کار آمدن ترامپ اختلافات میان اروپا و آمریکا در قبال تحولات جهانی و موضوعات فی مابین روز به روز در حال افزایش است که به مخالفت کشورهای قدرتمند اروپایی با سیاست خارجی یکجانبهگرایانه و چالش برانگیز کاخ سفید برای صلح و ثبات بین المللی باز میگردد. در این میان یکی از موضوعات مهم اختلافی به رویکرد سران دوسوی اتلانتیک در قبال توافق هسته ای با ایران موسوم به برجام باز میگردد که ترامپ در ماه می سال گذشته به طور یکجانبه از آن خارج شد. این اقدام آمریکا و به دنبال آن بازگرداندن تحریمهای یکجانبه علیه تهران با تلاشهای سه کشور اروپایی برای تداوم حیات برجام از طریق راه اندازی کانال مالی به منظور حفظ و نگهداری مراودات مالی موثر با ایران همراه بوده است چرا که اروپا در برآوردهای امنیتی، توافق هستهای باایران را موجب جلوگیری از مسابقه تسلیحاتی گسترده در خاورمیانه، ترویج دیپلماسی و گفتگو برای حل اختلافات در موضوعات مهم بین المللی و به طور کلی کاهش مخاطرات برای محیط امنیتی اروپا در آینده ارزیابی میکنند.
با این حال تلاشهای اروپا برای اجرای تعهدات مورد انتظار از سوی تهران در قبال تداوم پایبندی به توافق هستهای تاکنون به نقطه مشخصی نرسیده و لذا کشورهای اروپایی نگران آن هستند که در خلا اجرای تعهدات، حضور موثر آنها در کنفرانس ضدایرانی آمریکا عاملی در تضعیف بیشتر اعتماد تهران به بروکسل تلقی شود و در نتیجه تمامی تلاشهای این کشورها برای حفظ توافق هسته ای ناکام بماند.
اما از سوی دیگر موضوع صلح خاورمیانه تنها به ایران باز نمیگردد و یکی از ابعاد مهم آن مسئله فلسطین است که در این مورد نیز تاکنون بروکسل به مخالفت با سیاست تنش آفرین واشنگتن در پایان دادن به طرح دو دولتی و آماده کردن شرایط برای اجرای طرح ترامپ موسوم به «معامله قرن» پرداخته است. موضوعی که به نظر میرسد یکی از اهداف پشت پرده واشنگتن از برگزاری این کنفرانس با حضور همزمان سران برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی میباشد.
شکست نمایش تبلیغاتی واشنگتن در گیشه
اما با اعلام عدم حضور موگرینی به عنوان مسئول سیاست خارجی اروپایی و تردید در شرکت موثر قدرتهای اروپایی در کنفرانس ورشو و همچنین با وجود شکاف رو به گسترش در میان کشورهای عربی در روابط فیمابین و در موضوعات مختلف منطقهای آنچه بیش از همه نمایان است ناتوانی واشنگتن در حصول نتایج دلخواه از برگزاری کنفرانس ورشو و ایجاد اجماع بین المللی علیه تهران به منظور بازداشتن ایران از سیاستهای مستقلانه منطقهای و بینالمللی میباشد. موضوعی که کاخ سفید امیدوار بود با خروج از توافق هسته ای و بازگرداندن تحریمهای گسترده بر علیه ایران حاصل شود اما نه تنها این امر محقق نگردید بلکه موجب بروز اختلافات میان واشنگتن و شرکای اقتصادی این کشور برای حفظ مراودات تجاری با ایران گردید. پس از اعلام ترکیه و عراق در مورد عدم مشارکت در تحریم ها علیه ایران، رئیس بانک مرکزی ایران روز گذشته اعلام کرد پس از چین، کرۀ جنوبی، هند و ترکیه، اکنون ژاپن و کرۀ جنوبی نیز واردات نفت ایران را از سر گرفتند.