روند مذاکرات برایان هوک با مقامهای سیاسی اروپایی تا کنون نشانگر آن بوده که هیچگونه توافقی میان آنها با واشنگتن صورت نگرفته و از قبل نمایان است که این مقام آمریکایی ماموریتی غیر ممکن و شکست خورده را آغاز کرده که نمیتواند به سرانجام برسد.
الوقت - در شرایطی که طی چند ماه گذشته تلاشهای بیوقفه آمریکا در مسیر ضدیت با ایران، در نهادهای بینالمللی همچون سازمان ملل و در مذاکره با دیگر کشورها عموماً به در بسته خورده است و جز نشان دادن انزوای واشنگتن نتیجه ای برای سران کاخ سفید در بر نداشته است، وزارت خزانهداری آمریکا در تداوم ضدیتهای جنونآمیز خود با ایران در 16 اکتبر 2018 (24 مهر 1397) لیست جدید از تحریمها را علیه چند شرکت، بانک و موسسه صنعتی ایران اعمال کرد.
در واقع، دولت آمریکا پس از شکستهای پی در پی از محورمیت مقاومت در پروندههای منطقهای و تضعیف جایگاه خود در سطح جهانی و در مقابل، کسب پیروزیها بزرگ محور مقاومت به رهبری جمهوری اسلامی ایران در عرصه معادلات منطقهای، راهبرد ضدیت و تخاصم با ملت ایران و بیتوجهی به تمامی قوانین و قواعد بینالمللی را در پیش گرفته است. رهبران کاخ سفید در عصر ریاست دونالد ترامپ با واکنشهایی هیجانی و هیستریک، قصد دراند از هر طریق ممکن شکستهای خود را در مقابل با راهبرد ایران در منطقه جبران کنند و در این مسیر از هیچ نوع ضدیتی فروگذاری نخواهند کرد.
ماموریت غیرممکن «برایان هوک» برای ممانعت از صادرات نفت ایران
همزمان با اعمال لیست جدید از تحریمهای آمریکا علیه ایران، کاخ سفید تلاشهای خود را برای آمادهسازی کشورهای مختلف جهت ممانعت از صادرات نفت ایران آغاز کرده است. در واقع، برایان هوک، رئیس «گروه اقدام ایران» در وزارت خارجه آمریکا، در لوکزامبورگ به خبرنگاران گفت که هدف دولت دونالد ترامپ قطع کامل و هرچه سریع تر صادرات نفت ایران است.
هوک بر اساس دستور دونالد ترامپ ماموریتی هفت روزه در چند کشور اروپایی و هند برای رسیدن به هدف قطع صادرات نفت ایران آغاز کرده است. ماموریت این مقام آمریکایی در شرایطی است که طی چند ماه گذشته مقامهای سیاسی کشورهای اروپایی، هند، چین، کره جنوبی و دیگر خریداران نفت ایران، بر ادامه خرید تاکید کردهاند. در این زمینه روزنامه انگلیسی تایمز نوشت هند توافق كرده هزينه خريد نفت ايران را به روپيه پرداخت كند تا ممنوعيت استفاده از دلار امريكا را دور بزند. بدين ترتيب، اين كشور به عنوان دومين خريدار بزرگ نفت ايران، پس از آغاز دور دوم تحريم ها 9 ميليون بشكه نفت از ايران خريداري مي كند. در واقع موضوع اصلی برای کشورهای خریدار نفت ایران به نگرانی از تاثیرات مخرب پذیرش کاهش و یا قطع خرید نفت از ایران بر اقتصاد آنها برمیگردد چرا که این کشورها در مورد اولاً امکان سریع جایگزین کردن نفت ایران (پالایشگاه های این کشورها طی سالها بنابر مشخصات نفت ایران مانند سبک بودن آن ساخته شدهاند) و ثانیاً حفظ ثبات بازار نفت و افزایش نیافتن قیمتها اطمینانی به وعده های واشنگتن ندارند.
از سوی دیگر کشورهای اروپایی طرف معاهده هسته ای با ایران به همراه چین و روسیه اخیراً و در نشست مشترکی در 24 سپتامبر در حاشیه اجلاس عمومی سازمان ملل از تهیه «سازوکار ویژه»ای برای بی اثر کردن تحریم های مالی آمریکا نسبت به تبادلات مالی ایران با نظام بین المللی خبر دادند. هدف این طرح آن است که شرکتهای اروپایی بتوانند بدون استفاده از کانالهای عادی تراکنشهای مالی بینالمللی، با ایران به داد و ستد بپردازند تا در معرض مجازاتهای اقتصادی آمریکا قرار نگیرند. در واقع«سازوکار ویژه» بر مبادله تهاتری (کالا در برابر کالا) تکیه دارد. سخن بر سر یک نهاد حقوقی-مالی است که وظیفه تسویه حسابهای مربوط به معاملات پایاپای را انجام میدهد. اهمیت این طرح از این رو است که هم اکنون در هیات حاکمه آمریکا اختلاف دیدگاه در مورد باقی ماندن یا نماندن ایران در سویفت به چشم میخورد. سوئیفت یک نهاد مالی جهانی مستقر در بلژیک است که بانکهای جهان برای برقراری ارتباط با یکدیگر از آن استفاده میکنند.
در مجموع با توجه به این شواهد می توان گفت روند مذاکرات برایان هوک با مقامهای سیاسی اروپایی تا کنون نشانگر آن بوده که هیچگونه توافقی میان آنها با واشنگتن صورت نگرفته و از قبل نمایان است که این مقام آمریکایی ماموریتی غیر ممکن و شکست خورده را آغاز کرده که نمیتواند به سرانجام برسد.
کینهتوزی کور دولت آمریکا با ملت ایران و نض قواعد بینالمللی
تحریمها ظالمانه و متخاصمانه جدید آمریکا علیه چند بانک و شرکت ایرانی، با واکنش شدیداللحن وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز همراه شد. در همین زمینه، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران تاکید کرد: تحریم های بی اعتبار جدید آمریکا توهین آشکار ایالات متحده به ساز و کارهای حقوقی و بینالمللی و ناشی از کینهورزی کور دولت آمریکا با ملت ایران است. همچنین، بهرام قاسمی این تحریمها را بخشی از جنگ و فشار روانی آمریکا دانست و گفت: این اقدام را توهین آشکار ایالات متحده آمریکا به سازو کارهای حقوقی و بین المللی می دانیم که برخاسته از خودخواهی و کینهورزی کور دولت آمریکا با ملت ایران است.
این دیپلمات ارشد ایرانی افزود: دولت آمریکا برخلاف ادعاها و اظهارات ریاکارانه خود در حمایت از مردم ایران، با اینگونه اقدامات در راه بهره مندی آنها از روابط اقتصادی خارجی و ارتباط اقتصادی و تجاری با جامعه بین المللی سنگ اندازی و مانع تراشی می کند و به صورتی ظالمانه و ناعادلانه و برخلاف موازین حقوق بین المللی و حقوق بشری منافع آنها را با تهدید مواجه میکند که البته راه به جایی نخواهند برد. سخنگوی وزارت خارجه با اشاره به قرار موقت اخیر صادر شده از سوی دیوان بین المللی دادگستری که از آمریکا میخواهد از دست زدن به هر اقدامی که مناقشه را تشدید کرده و یا دامنه آن را گسترش داده و حل آن را دشوارتر کنند، خودداری کند، گفت: رفتارها و رویکردی که دولت آمریکا در پیش گرفته است و عدم پایبندی این کشور به سازوکارها، قواعد و حقوق بین المللی نه تنها منافع مردم ایران بلکه ثبات و امنیت جهان را مورد تهدید قرار می دهد؛ این در حالی است که ایران و جامعه بین المللی با حسننیت می کوشند که پس از خروج غیرقانونی آمریکا از برجام، زمینه های تحقق و دستیابی ایران به منافع خود در این توافق بین المللی را فراهم کند.
مخالفت قاطعانه مسکو با تحریمهای آمریکا علیه ایران
علاوه بر کشور ایران که مخالفت قاطعانه خود را با تحریمهای آمریکا علیه حدود 20 موسسه اعلام کرد؛ وزارت خارجه روسیه نیز لیست جدید تحریمهای آمریکا را غیرقابل قبول دانست. در همین ارتباط، بر اساس گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه در گفتوگو با این خبرگزاری روس، تاکید کرد که این کشور به طور قاطع با افزایش تحریمهای واشنگتن علیه تهران مخالف است چرا که به نظر میآید آمریکا از هر فرصتی برای اعمال فشار بر کشورهایی که از آنها خوشش نمیآید، استفاده میکند. ریابکوف افزود: فارغ از این که به چه دلیلی و به چه بهانهای و علیه چه کشوری آمریکا تحریمهای یک جانبهاش را وضع میکند ما قاطعانه با آن مخالف هستیم. استفاده از تحریمهای یک جانبه فرامرزی و غیر قابل قبول به عنوان یک ابزار سیاست خارجی کماکان اصلیترین مساله مورد مخالفت ماست. وی در ادامه تصریح کرد: به نظر میآید که واشنگتن برای اعمال فشار در کشورهایی که از آنها خوشش نمیآید از جمله ایران به هیچ محدودیتی توجه ندارد.
واکنش قاطعانه وزارت خارجه روسیه علیه تحریمهای جدید آمریکا در شرایطی ابراز میشود که دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا از ابتدای رویکار آمدن تلاش داشته با نزدیک شدن به ولادیمیر پویتین رئیسجمهور روسیه سیاست اختلافافکنی میان مسکو با تهران را به نتیجه برساند. در این میان، کانون تمرکز رئیسجمهور افراطگرای آمریکا، بر تضعیف ایران در سطح منطقه غرب آسیا، علیالخصوص در عرصه بحران سوریه بود اما بر خلاف تصورات ترامپ، اکنون نه تنها روسها در مسیر ضدیت و کاهش همکاری با ایران قرار نگرفته بلکه حمایتهای خود را از ایران بیش از پیش افزایش دادهاند و در مقطع کنونی نیز سطح مخالفت مسکو با ترحیمهای واشنگتن علیه تهران، به وضوح نمایانگر شکست سیاست نزدیکی ترامپ به پوتین است.
آخرین تیر در چله
بسیاری از تحلیل گران بر این اعتقاد هستند که واشنگتن تمامی ابزار و کارتهای بازی خود برای تحت فشار قرار دادن ایران از طریق اهرم اقتصادی را استفاده کرده است و تحریم های 4 نوامبر (13 آبان) مدت ها پیش از رسیدن موعد اجرایی شده اند و همانگونه که حسن روحانی رئیسجمهور ایران نیز اعلام کرد «چیزی به عنوان تحریم های 13 آبان وجود ندارد». در واقع تحریم های اعمالی واشنگتن آخرین تیر در چله مقامات واشنگتن برای طرح اجرای طرح خیالی فروپاشی اقتصادی ایران بود که راه بجایی نبرد و در هفته جاری بازار ارز ایران نسبت به این تحریم ها هیچگونه واکنش افزایشی نداشت.