بخش مهمی از فضای حاکم بر نشست هفتادوسوم سازمان ملل بر اعلام مخالفت دولتها با رویکردهای یکجانبهگرایانه، بیثباتکننده و تضعیفگر نظام بینالمللی موجود از سوی دولت نومحافظهکار آمریکا خواهد بود
الوقت- جهان بار دیگر برای آغاز بزرگترین رویداد دیپلماتیک سال در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک آماده میشود. این بزرگترین گردهمآیی رهبران کشورهای جهان در یک سال برای بررسی موضوعات مهم بینالمللی، در میان گذاشتن مواضع و دیدگاههای مختلف، تلاش برای رسیدن به فهم مشترک از مهمترین تهدیدات صلح و ثبات بینالمللی و در نهایت چارهجویی برای مقابله مشترک و همگانی برای رفع آنها میباشد. در واقع سازمان ملل شاخصترین و گستردهترین سیستم امنیت دسته جمعی در تاریخ روابط بینالملل میباشد که در تلاش است تا به عنوان جامعهای از ملتها بحرانهای بزرگ و متنوعی از گسترش خشونتها، ایجاد بیشترین شمار پناهندگان و آوارگان جنگ و قحطی در تاریخ بشریت تا درگیریهای خاورمیانه در سوریه و یمن و افغانستان و لیبی و فلسطین، تاثیرات گرم شدن زمین و کور سوی امید درخصوص بن بست اتمی کره شمالی را بررسی کنند.
مخالفت جهانی با یکجانبهگرایی آمریکا
نشست هفتاد و سوم مجمع عمومی در حالی امسال برگزار میشود که جهان در یک سال گذشته شاهد گسترش یکجانبهگرایی آمریکا در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ بود. رویکردی که ثبات بینالمللی را به چالش طلبیده است. مهمترین نمودهای این موضوع را میتوان در خروج واشنگتن از بسیاری از توافقات مهم بینالمللی از جمله توافقنامه آب و هوایی پاریس، یونسکو، توافق هستهای با ایران و تهدید نهادهای مهم بین المللی چون دادگاه بینالمللی کیفری، کاهش کمکهای مالی به سازمان ملل، قطع بودجه مالی سازمان آنروا مشاهده کرد. افزون بر این موضوع سیاست "اول آمریکا" ترامپ، روابط واشنگتن با بسیاری از متحدان سنتی این کشور در سرتاسر جهان، از جمله برخی از اتحادهای چند دهه ای، را تحت تاثیر قرار داده و تضعیف کرده است. فشار آوردن بر دیگر اعضا ناتو برای افزایش بودجه دفاعی و مواضع کاخ سفید نسبت به ادامه همکاری در پیمان نظامی که دولتهای اروپایی را نسبت به توانایی ناتو در رفع تمامی نگرانیهای امنیتی در آینده بدبین کرده است، همچنین پیگیری سیاستهای مرکانتلیستی از سوی واشنگتن و اعلام جنگ تجاری با دیگر کشورهای جهان که چرخه رشد اقتصاد جهانی را با چالش مواجه خواهد کرد بخشی از سیاستها و اقدامات ترامپ در راستای رویکرد اول آمریکا میباشد. به گزارش رسانهها نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل به خبرنگاران گفته است که ترامپ که قهرمان سیاست "اول آمریکا"ست، میخواهد درباره حفاظت از استقلال و حاکمیت آمریکا صحبت کند و بار دیگر بر مخالفت خود با توافق آبوهوایی پاریس ۲۰۱۵ حول محور از بین بردن گرمای زمین صحبت خواهد کرد و به یک پیمان بینالمللی جدید با هدف نظم دادن به مساله مهاجرت خواهد پرداخت. در مقابل اما انتظار میرود که امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه یکی از حامیان اصلی گوترش در این گردهمایی باشد و ضمن محکوم کردن یک جانبه گرایی و عدم تحمل یکدیگر، از چندجانبه گرایی به عنوان کلیدی برای ترغیب صلح حمایت کند .بنابراین بخش مهمی از فضای حاکم بر نشست هفتادوسوم سازمان ملل بر اعلام مخالفت دولتها با رویکردهای یکجانبهگرایانه، بیثباتکننده و تضعیفگر نظام بینالمللی موجود از سوی دولت نومحافظهکار آمریکا خواهد بود.
گسترش بحرانها و فضای دوقطبی در جهان
بخش دیگری از موضوعات عمده مطرح در نشست عمومی اینبار سازمان ملل به بررسی بحرانهای مختلف سیاسی، انسانی و زیست محیطی که امروزه جهان دست به گریبان با آنهاست بر میگردد. استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل اعلام کرده که این سازمان ۳۴۲ درخواست برای برگزاری نشست در جریان این هفته خطیر دریافت کرده است. این درخواستها شامل نشستهایی حول محور درگیریها در سوریه، لیبی، یمن، مالی و جمهوری آفریقای مرکزی و همچنین مشکلات مسلمانان روهینجا در میانمار، کمک به فلسطینیها، آموزش دختران، بردگی مدرن، تهدیدهای محیط زیستی، تلاشهای برای پایان دادن به فقر و هفتادمین سالروز اعلامیه جهانی حقوق بشر میباشد. تلاش برای در دستور کار قرار دادن این بحرانها در شرایطی است که رقابتهای ژئوپلتیکی قدرتهای بینالمللی در قبال این مسائل تشدید قطببندی شرق و غرب را سبب شده و همین امر چشمانداز حل و فصل آنها را در آینده نزدیک و از طریق دست یافتن به دیدگاه مشترک را سخت و حتی در بعضی موضوعات ناممکن میکند.
بحران اتمی کره شمالی پس از خوشبینیهای ناشی از چراغ سبز رهبر کره برای آغاز گفتگوهای صلح و در نهایت دیدار تاریخی ترامپ و اون، اکنون در پی بهانهتراشیهای واشنگتن برای حفظ فشار و تحریم علیه کره و مخالفت چین و روسیه با سیاست غیرصادقانه آمریکا در قبال مذاکرات خلع سلاح هستهای شبه جزیره به بن بست خورده است.
در بحران سوریه، در حالی که غرب و متحدان منطقه ای آن تمام تلاش خود را برای حفظ تروریستها در ادلب به عنوان آخرین قلعه حضور آنها در سوریه انجام میدهند، کشورهای ایران، روسیه و چین به عنوان محور ضد مداخلهگرایی غربیها در سوریه بر نابودی یا بیرون راندن تمامی تروریستها از سوریه و بازگشت کنترل ادلب به دست دولت حمایت میکنند.
اما بدترین بحران انسانی در جهان به طور حتم در یمن در حال روی دادن است؛ جایی که تجاوز بیش از 3 ساله دولتهای عربستان سعودی و امارات با حمایت سیاسی و نظامی دولتهای غربی به خاک یمن هزاران کشته و زخمی و میلیونها انسان نیاز به کمکهای فوری دارویی و غذایی را بوجود آورده است. تاکنون تلاشهای بینالمللی برای پایان دادن به این تجاوز خونین و نسل کشی آشکار یمنیها در پی بیتوجهی متجاوزان و حامیان غربی آنها بیثمر بوده است. انتظار میرود جلسات متعددی برای ایجاد هماهنگیها به منظور مقابله با قحطی، شیوع وبا و جابجایی، و به غیر از جنگ خشونت آمیز در نظر گرفته شود اما با این وجود همچنان ارادهای برای حل این بحران از سوی دولتهای غربی مدعی حقوق بشر دیده نمیشود.