کنفرانس بین المللى مقابله با گرد و غبار با حضور دکتر حسن روحانى، رئیس جمهور اسلامی ایران؛ محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه؛ معصومه ابتکار، رئیس سازمان محیط زیست، وزرا و نمایندگان بیش از ٣٠ کشور و برخى از نمایندگان سازمان ملل 12 تیرماه در محل سالن اجلاس سران برگزار شد که جلسات جنبی آن برای سه روز ادامه داشته است.
در ابتدای این کنفرانس، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن خوش آمدگويى به نمايندگان ٤٣ كشور در این کنفرانس گفت: شايد علت اصلى توجه كنونى به گرد و غبار، اهميت و تاثير منطقه اى اين مسئله و تشديد تعداد وقوع گرد و غبار در ايران و جهان است.
ابتکار پشتوانه برگزاری همایش بین‌المللی مقابله با گرد وغبار را آخرین قطعنامه سازمان ملل در حوزه گرد و غبار دانست و گفت: براساس یکی از بندهای قطعنامه سازمان ملل، همایش بین‌المللی گرد و غبار در ایران برگزار می‌شود. این همایش جهانی به همت سازمان ملل و دولت جمهوری اسلامی ایران برپا شده است که وزارتخانه‌های امور خارجه، نیرو، جهاد کشاورزی، سازمان هواشناسی در وزارت راه و دفتر فناوری ریاست جمهوری همکاران سازمان حفاظت محیط زیست در برگزاری این اجلاس هستند.
رئيس سازمان محيط زيست در رابطه با دلايل انتخاب ايران به عنوان ميزبان اين كنفرانس گفت: ايران كشور آسيب پذيرى در زمینه گرد و غبار است که همین دلیل آن را به کشوری پیگیر برای مقابله با این پدیده تبدیل کرده است. همچنين ايران گام‌های موثرى در حوزه كاشت، احياى تالاب ها و درياچه ها برداشته است.
او هدف اصلى اين كنفرانس را همگرايى بيشتر كشورها و به كار گيرى سازوكار فنى و حقوقى در حل مسئله گرد و غبار عنوان کرد و گفت: دنیا در حال تغییر است و همه به اثرات سوء تغییر اقلیم آگاهی دارند بنابراین لازم است همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای حل معضلات زیست محیطی کره زمین به وجود آید.
همچنین سو هانگ شو، معاون دبيركل سازمان ملل هم در اين مراسم با اشاره به حضور ایران در دو کنفرانس تغییر اقلیم در مراکش گفت: تلاش ايران براى حل مسئله گرد و غبار توجه جامعه بين المللي را جذب كرده است.
وی در ادامه در رابطه با مسئله گرد و خاك گفت: طوفان گرد و غبار به مرزهاى سياسى احترام نمى گذارد، طبق گزارشى در سال ٢٠١٥، مسئله گرد و غبار تا ده ها سال آينده ٥٠ ميليون مهاجر به وجود مى آورد. حضور بيش از ٤٠ كشور ما را به حل اين مسئله اميدوار مى كند، سازمان ملل هم مثل گذشته آماده است تا از حل اين بحران حمايت كند.
در این باره، گری لوییس، نماینده مقیم سازمان ملل در ایران با اشاره به تاثیر کمک‌های بین‌المللی در احیای دریاچه ارومیه گفت: در ارومیه تجربه خوبی داشتیم و اکنون تمرکز ما روی خوزستان و سیستان و بلوچستان است.
لوئیس که در حاشیه برگزاری دومین کنفرانس بین‌المللی مقابله با گرد و غبار همراه با رییس سازمان حفاظت محیط زیست به خوزستان سفر کرده بود اظهار کرد: در ادامه کنفرانس بین‌المللی مقابله با گرد و غبار به استان خوزستان سفر کرده‌ایم؛ 40 کشور کنار هم جمع شده‌اند تا مشکل را بررسی کنیم. ما به جمع‌بندی‌هایی در این زمینه رسیدیم و امروز به این استان آمدیم تا از نزدیک بازدیدی داشته باشیم و پس از بازگشت به تهران، کار در این زمینه را به اتمام برسانیم.
وی بیان کرد: ما به خوزستان آمده‌ایم تا راه‌های فنی را برای مشکل گرد و غبار این استان پیدا کنیم. این راه‌حل‌ها، بسیار با کشورهای منطقه و کمک‌های بین‌المللی و جهانی، مرتبط است. تمرکز ما روی منطقه شادگان، هامون و سایر مناطق بحرانی است. این مناطق به آب و پشتیبانی آبی و کمک‌های بین‌المللی برای حل مشکل نیاز دارند.
همچنین اریک سولهایم، رییس برنامه محیط زیست سازمان ملل پس از بازدید هوایی از تالاب هور العظیم در جمع خبرنگاران اهواز گفت: با همکاری ایران و دیگر کشورها از جمله ترکیه تلاش‌مان بر این است تا بر مشکلات کانون‌های گردو غبار به ویژه کانون های داخلی در ایران تمرکز کنیم و به یک برنامه جامع برسیم.
او گفت: امروز با همکاری دولت ایران به خوزستان آمده‌ایم و امیدواریم در این سفر بتوانیم برنامه‌ای جامع برای حل مشکلات گرد و غبار در خوزستان تهیه کنیم. از توفان گرد و غبار بهمن پارسال در خوزستان، ایمیل‌ها و پیام‌های زیادی از طریق شبکه های اجتماعی از سوی مردم ایران دریافت کردم.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست و معاون رئیس جمهوری صبح سه شنبه به همراه معاون دبیرکل سازمان ملل و نماینده مقیم سازمان ملل در ایران و نیز برخی میهمانان شرکت کننده در همایش بین اللملی گرد و غبار که از روز دوشنبه در تهران گشایش یافت، با سفر به خوزستان از کانون های گرد و غبار و نیز عملیات نهالکاری و اقدامات مهار این پدیده دیدن کردند.
روایط عمومی سازمان محیط زیست؛ با اشاره به صدور بیانیه در نخستین روز اجلاس بین‌المللی گرد و غبار گفت: بیش از ۹۰ درصد شرکت کنندگان در این اجلاس خواستار آن هستند که این بیانیه به دستور کار وزیران و سران کشورهای شرکت کننده در مجمع عمومی سازمان ملل متحد - که اواخر شهریور سالجاری در سطح سران برگزار می‌شود- برسد.
مجید شفیع پور گفت: بیانیه سیاسی وزیران در پایان سه نشست وزیران با اجماع کامل روی مفاد به تصویب رسید، از اولین اسناد برون برد این اجلاس است. در ابتدای بیانیه سیاسی وزرای حاضر در اجلاس تهران، مجددا به قطعنامه‌های پیشین سازمان ملل متحد درباره ضرورت مقابله با پدیده‌های رو به افزایش طوفان‌های شن و گرد و غبار - که عملا به چالشی جدی برای غالب کشورها و البته متاسفانه عمدتا کشورهای در حال توسعه آسیا و آفریقا در مسیر دستیابی به اهداف توسعه پایدار تبدیل شده است- تاکید شد.
در این بیانیه طوفان‌های شن و گرد و غبار یا به اصطلاح ریزگردها و اثرات بحرانی و تهدیداتی که می‌تواند بر سلامت شهروندان، کشاورزی، عرصه‌های سرزمینی، محیط زیست دریایی و ساحلی، زیرساخت‌ها همچنین سیستم‌های اقتصادی و اجتماعی کشورها داشته باشد، کاملا مورد تایید قرار گرفته و بر ضرورت پیشگیری و کنترل دلایل انسان‌ساخت این پدیده تاکید شده است.
شفیع‌پور با اشاره به اینکه برخی از دلایل وقوع این پدیده انسان‌ساز نیست، گفت: به طور نمونه گسترش اراضی بیابانی بر اثر خشکسالی یا پدیده گرمایش جهانی، در زمره موضوعاتی است که انسان ساز نیست. از این رو در اولویت پیشگیری و کنترل قرار نمی‌گیرد.
اما مباحثی همچون مدیریت نادرست سرزمین، مدیریت نادرست حوضه آبریز و یا نزاع های مسلحانه که بر هم زننده صلح و امنیت در پاره ای از کشورها و مناطق جهان است از جمله دلایل انسان ساز است که موجب گسترش کانون های انتشار طوفان های شن و گرد و غبار شده است و باید کنترل و پیشگیری از آن ها در اولویت قرار گیرد.
وی گفت: همچنین در این بیانیه بر ضرورت مقابله و شکل‌گیری همکاری‌های گروهی به‌خصوص در مقیاس جهانی، منطقه‌ای و زیرمنطقه‌ای به رهبری سازمان ملل متحد برای ارتقا و ایجاد ساز و کارهای همکاری بین‌المللی و مشارکت کشورها و گروه‌های ذینفع به گونه‌ای که بتواند واکنش ملی کشورها را برای مخاطب قرار دادن این پدیده محیط زیستی و چندبعدی اقتصادی، اجتماعی، بهداشتی به همراه داشته باشد، تاکید شده است.
همچنین وزرا و مقامات عالی‌رتبه شرکت کننده در اجلاس بین المللی تهران موافقت کردند که همکاری‌هایی در مقیاس بین‌المللی و منطقه‌ای برای مقابله با پدیده ریزگردها و طوفان‌های شن و گرد و غبار داشته باشند.
