الوقت- در دومین سالگرد جنگ غزه، صحنه تحولات غرب آسیا شکلی تازه به خود گرفته است.
در وهله اول اگرچه کثیری از مردم غزه کشته، زخمی و آواره شده و رهبران اصلی عملیات طوفان الاقصی به شهادت رسیده‌اند اما مقاومت مردمی در غزه همچنان پابرجا مانده و رژیم نیز نتوانسته اسرای خود را با عملیات نظامی آزاد کند.
از طرف دیگر این رژیم در دومین سال جنگ به جنایتهای گسترده و کشتار ده‌ها هزار فلسطینی بسنده نکرد و با حمله به سایر کشورهای منطقه از جمله جنگ ۱۲ روزه با ایزان و حمله به قطر به سمت تسری بحران حرکت کرده است.
هنچنین در آستانه دومین سالگرد طوفان الاقصی موج جهانی حمایت از فلسطین تمامی قاره‌ها را در برگرفته و تعداد بیشتری از کشورها از جمله حتی در غرب به سمت به رسمیت شناختن فلسطین پیش رفته‌اند.
در این وضعیت الوقت با جعفر قنادباشی، کارشناس مسائل غرب آسیا گفتگو کرده تا به سوالاتی درباره معادلات قدرت در فلسطین و فضای منطقه‌ای و جهانی درباره مسئله فلسطین در دومین سالگرد طوفان الاقصی پاسخ دهد.
سوال: با عملیات طوفان الاقصی چه تغییرات بنیادینی در معادله مقاومت ایجاد شده است؟
قنادباشی: با انجام عملیات «طوفان الاقصی» تغییرات مهمی در ساختار مقاومت، مبارزات نظامی، در تقویت پیوند مقاومت فلسطین با سایر جبهه‌ها و انعکاس فعالیتهای جبهه مقاومت ایجاد شد.
همچنین، نقش مردم فلسطین در مبارزه با رژیم اشغالگر به بالاترین حد خود رسید که قبلا روند مبارزه شمشیر در برابر شمشیر بود اما این بار پیروزی خون بر شمشیر اتفاق افتاد و خون شهدا تبدیل به اسلحه قوی و موثر در شکست تبلیغاتی دشمن صهیونیستی شد.
پیش از این مبارزه در سرزمینهای اشغالی تنها به نبرد مقاومت فلسطین با رژیم اشغالگر محدود می‌شد اما در این دو سال سایر جبهه‌ها از یمن گرفته تا لبنان و عراق در کنار گروههای فلسطینی ایستادند و هماهنگی عملیاتی بین این گروهها افزایش یافت.
از سوی دیگر، حماس توانست از خون شهدا برای شکست دادن اسرائیل بهترین بهره‌برداری را انجام دهد. همچنین این نبرد به ساختار ارتش رژیم صهیونیستی ضربات سختی وارد کرد و برای اولین بار آنرا زمینگیر کرد و همچنین بر ساختار اجتماعی و اقتصادی این رژیم ضربه محکمی زد که برای تقویت روحیه مبارزان فلسطینی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
سوال: از منظر راهبردی، بزرگترین دستاورد مقاومت فلسطین در دو سال گذشته چه بوده است؟
قنادباشی: از نظر راهبردی می‌توان گفت که نبرد غزه رژیم صهیونیستی را در وضعیت انفعالی قرار داده و در مقابل مقاومت را در بهترین شرایط برای به رسمیت شناختن حقوق فلسطینیان قرار داه است. اگر قبل از طوفان الاقصی موضوع فلسطین به سمت فراموشی می‌رفت و بستر برای اخراج فلسطینیان و حذف حماس آماده می‌شد اما با این جنگ نتیجه تغییر کرد.
الان موضوع فلسطین به مسئله محوری برای جهان تبدیل شده و گروههای مقاومت محبوبیت بیشتری یافتند و توانستند رژیم صهیونیستی را در همه عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و تبلیغاتی در وضعیت قهقرایی قرار دهند. گروههای فلسطینی در این نبرد بازدارندگی اسرائیل را به حداقل کاهش دادند و با وجود ضربات مالی و جانی که متحمل شدند، اما دشمن اشغالگر را نیز دچار مشکلات اساسی کردند و این رژیم ناگزیر به تغییر تاکتیک‌ها روی آورد و بارها تلاش کرد تا راهبرد خود را در برابر مبارزه با مقاومت را تغییر دهد ولی موفق نشد.
الان نیز به منفورترین رژیم در جهان تبدیل شده است و حتی افرادی مانند بنیامین نتانیاهو به دلیل نسل‌کشی فلسطینیان از سوی مجامع قضایی بین‌المللی تحت تعقیب هستند و این نشانه موفقیت حماس در تبدیل شدن به فعال‌ترین گروه جبهه مقاومت بود.
دستاورد دیگر ناکامی ارتش صهیونیستی در پیشبرد راهبرد خود علیه مقاومت بود که نشان داد صهیونیستها با تبلیغات دروغین و حمله نظامی نمی‌توانند مقاصد خود را مانند نابودی حماس اجرایی کنند و اینکه جبهه عبری-غربی به رغم تجهیزات قدرتمند نظامی و مالی در رسیدن به اهدافشان عاجز ماندند و حالا نه حماس را نابود کرده‌اند و نه غزه را توانسته‌اند اشغال کنند.
سوال: یکی از ویژگی‌های جنگ غزه، فرسایشی شدن نبرد و تداوم مقاومت در شرایط محاصره کامل بود، به نظر شما چه عواملی باعث دوام گروههای مقاومت در چنین شرایطی شد؟
قنادباشی: عوامل اصلی پایداری مقاومت را باید در نگاه فرهنگی و آموزه‌های اسلامی باید جستجو کنیم که طی آن مردم غزه با صبر و شکیبایی وصف ناپذیر به حفظ و دوام گروههای مقاومت کمک کردند و در این جنگ پیوند بین مردم و مبارزان مقاومت کاملا با سایر جنبشهای جهانی متفاوت بود.
این بار مردم غزه بودند که با فدا کردن جان خود و فرزندانشان توانستند با وجود قحطی گسترده در برابر جنایات دشمن تاب بیاورند و ارتباط خود با گروههای مقاومت را حفظ کردند و همین مسئله قدرت رزمندگان حماس و سایر گروهها را تقویت کرد.
همچنین خبرنگاران مستقر در غزه نیز اخبار قحطی و نسل‌کشی غزه و فداکاری فلسطینیان را به جهانیان مخابره کردند و توانستند با تصاویر و فیلمهای خود همصدایی و همبستگی جهانی با مقاومت و مردم غزه به وجود آورند و این حمایتهای گسترده جهانی باعث تقویت مواضع گروههای مقاومت برای پیشبرد مقاصد مردم فلسطین شد.
سوال: در دو سال گذشته، شاهد یکی از گسترده‌ترین موج‌های همبستگی جهانی با فلسطین بوده‌ایم. آیا می‌توان گفت جنبش جهانی حمایت از فلسطین امروز به یک جنبش اجتماعی پایدار تبدیل شده است یا هنوز واکنشی احساسی و مقطعی است؟
قنادباشی: درحال حاضر شاهد گسترده‌ترین موج همبستگی جهانی با فلسطین هستیم و این مسئله به جنبش پایداری تبدیل شده و نمی‌توان آنرا مقطعی و احساسی دانست و حتی ممکن است دیگر دولتهای متحد غرب در منطقه نیز تحت‌الشعاع قرار دهد و با گسترش جنبشهای آزادیبخش در سایر نقاط جهان اثرات بزرگی به همراه داشته باشد.
این موج همبستگی جهانی سبب شد تا دولتهای غربی تحت فشار افکارعمومی واکنش تندی به جنایتهای اسرائیل نشان دهند و راهبردشان را در برابر این رژیم تغییر دهند. این نبرد ثابت کرد که سلاحهای مخوف غرب و سرویسهای اطلاعاتی قوی در مهار و سرکوب جنبشهای اسلامی ناتوان هستند و توان بازدارندگی تل‌آویو و هم‌پیمانان آنرا به چالش کشیده است.
سوال: آیا شکستهای اسرائیل در غزه بازتاب ضعف ساختاری ارتش این رژیم است یا اشتباهات سیاسی و اطلاعاتی؟
قنادباشی: شکستهای ارتش صهیونیستی تنها ناشی از ضعف ساختاری نیست بلکه حاصل اشتباهات سیاسی و اطلاعاتی فراوانی است که حتی در نوع حکومتداری و نگاه به جهان نیز دچار اشکالات زیادی است و همه اینها دست به دست هم داد تا این ضعف گسترده‌تر شود.
یکی از دلایل ضعف ساختاری ارتش صهیونیستی در پیوندهای غیرانسانی میان بخشهای مختلف آن بود که شاهد اختلافات بین نیروهای امنیتی در مورد راهبرد جنگ در غزه بودیم. علاوه‌براین، اشتباهات سیاسی که ارتش اشغالگر در نوع برخورد با کشورهای منطقه انجام داد که مهمترین آن حمله به قطر و مطرح کردن پروژه «اسرائیل بزرگ» در این شرایط تنش زا بود که چالشهای زیادی را برای این رژیم به وجود آورد.
همچنین ضعف اطلاعاتی که سبب شد نتوانند عملیات طوفان الاقصی را پیش‌بینی کنند و با اینکه تلفات سنگینی را به گروههای فلسطینی وارد کردند اما در عرصه اطلاعاتی شکستهای زیادی خوردند و مردم فلسطین توانستند دشمن را در رسیدن به اهداف خود ناکام بگذارند.
سوال: با توجه به توطئه‌های خارجی امریکا و متحدانش بویژه با طرح ترامپ که به دنبال پایان دادن به نقش مقاومت در فلسطین هستند، آینده مقاومت فلسطین را در پرتو این تحولات چگونه می‌بینید؟ آیا شاهد شکل‌گیری راهبرد جدیدی خواهیم بود؟
قنادباشی: با نشانه‌هایی که الآن وجود دارد و به رغم توطئه‌های آمریکا می‌توانیم مسیر هموار مقاومت در آینده را مشاهده کنیم. نمونه بارز آن، دومینوی به رسمیت شناختن کشور فلسطین از سوی جامعه بین‌الملل و همچنین حرکت ناوگان‌های انسانی مانند «صمود» برای درهم شکستن محاصره غزه است. همچنین، عجز و ناتوانی رژیم صهیونیستی در مهار مقاومت یکی دیگر از نشانه‌هایی است که نشان می‌دهد مقاومت فلسطین کماکان زنده است.
با همه شکستهای اطلاعاتی و نظامی رژیم صهیونیستی اما پس از گذشت دو سال، طرح ترامپ برای آتش‌بس در غزه نیز بر همان نکاتی تاکید دارد که در ابتدای جنگ وجود داشت و نشان می‌دهد اسرائیل و آمریکا همچنان در نقطه شروع هستند. دو سال پیش آنها بر ضرورت آزادی اسرای صهیونیست اصرار داشتند که در طرح جدید ترامپ همین مواضع بیان شده است. نابودی و خلع سلاح حماس نیز بزرگترین هدف تل‌آویو در آغاز نبرد بود الان هم اینگونه بر روی این خواسته محقق نشده خود پافشاری می‌کنند.
بنابراین، مقاومت فلسطین اکنون به بزرگترین جریان منطقه‌ای تبدیل شده و با پشتیبانی که از سوی تمام ملتها انجام می‌شود آینده درخشانی در انتظار مردم و مقاومت فلسطین است.
