الوقت- در آستانه دومین سالگرد جنگ غزه، آمریکا و رژیم صهیونیستی با وجود شکستهای خود در برابر گروه‌های مقاومت همچنان از رویاهای بلندپروازانه سخن می‌گویند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا روز یکشنبه بار دیگر این ادعا را تکرار کرد و از رخدادی «خاص و بی‌سابقه» در غرب آسیا خبر داد که به گفته او «شانس واقعی برای رسیدن به عظمت در خاورمیانه» خواهد بود.
هر چند ترامپ به جزئیات این شگفتانه خود اشاره نکرد اما از آنجا که موضوع فلسطین به ویژه جنگ غزه در کانون توجهات جهانی قرار دارد، لذا بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که طرح جدید ترامپ با محوریت غزه باشد.
این نسخه جدید که در روزهای اخیر برخی مقامات و رسانه‌های غربی جزئیات احتمالی از آن ارائه داده‌اند، به توقف موقت جنگ در غزه، کنار زدن حماس از عرصه سیاسی و حتی تعیین یک چهره غربی برای اداره موقت غزه ارتباط دارد.
در همین چارچوب، برخی گزارشها به احتمال نقش‌آفرینی تونی بلر، نخست‌وزیر سابق انگلیس به عنوان «حاکم موقت» غزه اشاره کرده‌اند، طرحی که قرار است با بازسازی این باریکه و مدیریت انتقالی آن، راه را برای سناریوهای جدید رژیم صهیونیستی و آمریکا هموار کند.
ضربات متوالی القسام
با وجود اینکه ترامپ و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی با ابتکارات تازه تلاش می‌کنند نشان دهند که دستاوردهای چشمگیری در برابر مقاومت فلسطین داشته‌اند، تحولات میدانی هفته‌های اخیر واقعیتهای دیگری را بازگو می‌کند.
در همین حال، زمانی که ترامپ با ادبیاتی پرطمطراق از نسخه‌ای جدید برای آینده فلسطین سخن می‌گفت، گردان‌های القسام، شاخه نظامی حماس از سلسله عملیات خود علیه نظامیان صهیونیست طی هفته‌های گذشته رونمایی کرد.
بر اساس بیانیه القسام، در واکنش به جنایتهای ارتش اشغالگر روز یکشنبه سه عملیات در شهر غزه انجام شد. در عملیات اول، مبارزان حماس با استفاده از راکت ضد نفر، نظامیان صهیونیستی را که داخل یکی از منازل سنگر گرفته بودند، هدف قرار داده که منجر به کشته و زخمی شدن تعدادی از آنها شده است. در عملیات دوم، با راکت تاندوم، نفربر صهیونیستها را در منطقه تل الهوا در جنوب شهر غزه هدف قرار دادند و در عملیات سوم، تک تیرانداز القسام، یک نظامی صهیونیستی را در منطقه التفاح در شرق شهر غزه به هلاکت رساند.
شگفتی‌های القسام به همین‌جا محدود نشد و این گردانها با انتشار ویدئویی بخشی از موفقیتهای یکماه اخیر خود را به نمایش گذاشتند. این عملیاتها که در ماه آگوست انجام شد به عنوان بزرگترین ضربه به نظامیان اشغالگر در طول دو سال گذشته شناخته می‌شود.
آنچه عملیات روز یکشنبه و انتشار فیلم موفقیتهای اخیر را معنادارتر می‌کند همزمانی آن با سخنان ترامپ بود، زیرا مقاومت فلسطین با این جنگ روانی به ترامپ و نتانیاهو یادآور شد که هنوز قافیه و میدان از دست مقاومت خارج نشده و به اصطلاح «جوجه را آخر پاییز باید شمرد». پیام این عملیات روشن بود یعنی هر طرحی برای غزه، اگر بدون حضور و نقش‌آفرینی مقاومت باشد از اساس بی‌اعتبار خواهد بود.
حماس زنده و قدرتمند است
در دو سال گذشته نتانیاهو و هم‌پیمانانش مدعی شده‌اند که توانسته‌اند با ترور رهبران میدانی و سیاسی حماس و همچنین تخریب زیرساختهای این جنبش، آنرا تا مرز نابودی پیش ببرند. با این حال، واقعیت صحنه جنگ خلاف این ادعاها را ثابت کرده است و نه تنها حماس از میان نرفته، بلکه همچنان توانسته با عملیات میدانی و شلیک موشک‌ها به سرزمینهای اشغالی قدرتمندانه به حیات خود ادامه دهد. ادامه عملیات‌های منظم مقاومت نشان می‌دهد که زیرساختهای آن به رغم فشار سنگین نظامی دشمن اشغالگر پابرجاست و توانایی برنامه‌ریزی و اجرای عملیات‌های پیچیده را حفظ کرده است.
این واقعیت حتی در سطح بین‌المللی نیز مورد تأکید قرار گرفته است، تا جایی که امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه اخیراً در اظهاراتی کم‌سابقه خطاب به ترامپ و نتانیاهو تاکید کرد هرچند اسرائیل موفق شده برخی رهبران ارشد حماس را ترور کند و این یک دستاورد بزرگ محسوب می‌شود اما حماس همچنان به همان اندازه روز نخست مبارزان آماده در اختیار دارد.
چنین اظهاراتی از زبان رهبر یک کشور غربی نشان می‌دهد که حتی نزدیکترین متحدان تل‌آویو نیز باور ندارند که پروژه نابودی حماس امکان‌پذیر باشد. در واقع، تلاش برای حذف حماس نه تنها نتیجه نداده بلکه به تقویت گفتمان مقاومت در منطقه انجامیده است.
رسانه‌های عبری نیز برخلاف ادعاهای رسمی تل‌آویو اذعان کرده‌اند که شمار نیروهای حماس نه تنها کاهش نیافته بلکه نسبت به ابتدای جنگ بیشتر هم شده است. برخی گزارشها از وجود ده‌ها هزار مبارز در ساختار نظامی این جنبش سخن می‌گویند که آمادگی کامل برای ادامه جنگ دارند. این افزایش نیرو نشان دهنده ظرفیت حماس در جذب و سازماندهی افراد جدید حتی در شرایط محاصره و جنگ است.
به بیان دیگر، جنگی که قرار بود به تضعیف این جنبش بیانجامد به فرصتی برای تقویت آن تبدیل شده است. همین نکته است که عملیات اخیر القسام را در شهر غزه معنادار می‌سازد، چرا که این عملیات پاسخی مستقیم به تلاشهای آمریکا و رژیم صهیونیستی برای کنار زدن حماس از عرصه سیاسی و نظامی غزه بود.
تجربه‌های گذشته از طرحهای مشابه مانند «معامله قرن» نشان داد که بدون در نظر گرفتن واقعیتهای میدانی و خواست مردم فلسطین، هیچ نسخه خارجی قادر به تغییر معادلات نخواهد بود و آنچه امروز در غزه جریان دارد نشان دهنده همین واقعیت است.
هرچند رهبران غربی و صهیونیستی در پشت میز مذاکره یا تریبون‌های بین‌المللی از سناریوهای جدید سخن می‌گویند اما مقاومت با اقدامات میدانی خود معادلات آنان را برهم می‌زند.
به همین دلیل عملیات هفته‌های اخیر القسام از یکسو خطاب به ترامپ و نتانیاهو است که سرنوشت غزه در واشنگتن و تل‌آویو تعیین نمی‌شود و از سوی دیگر خطاب به مردم فلسطین بود که مقاومت همچنان زنده و توانمند است.
از سوی دیگر، واشینگتن و تل‌آویو در حالی خود را برای غزه‌ای بدون حماس و آزادی همه اسرای صهیونیست آماده می‌کنند که پس از گذشت دو سال، با وجود تجهیزات پیشرفته، تاکنون موفق به یافتن اطلاعاتی درباره مخفیگاه اسرا نشده‌اند و این مسئله نشان می‌دهد که حماس در عرصه اطلاعاتی نیز دست برتر را دارد.
بنابراین، این وضعیت پرسشی اساسی را در برابر رهبران غربی قرار می‌دهد که اگر حماس و دیگر گروه‌های مقاومت از میان نمی‌روند و حذف آنان ممکن نیست، چه جایگزینی برای حل بحران غزه باقی می‌ماند؟
تجربه‌های تاریخی نشان داده که هرگاه یک جنبش مردمی با فشار خارجی سرکوب شود، دیر یا زود بار دیگر با قدرت بیشتری بازمی‌گردد. در مورد فلسطین، ریشه‌های عمیق تاریخی و اجتماعی مقاومت، امکان هرگونه حذف کامل را از میان برده است. بنابراین طرحهای یکجانبه‌ای مانند آنچه ترامپ از آن به عنوان «رخداد بی‌سابقه» یاد می‌کند در عمل چیزی جز رویاپردازی سیاسی نیست.
تابوت حماس برای ریویرای خاورمیانه ترامپ
ترامپ پیشتر دنبال اخراج فلسطینی‌ها و تصرف غزه بود تا به خیال خود این منطقه را با کمک شرکتهای آمریکایی به «ریویرای خاورمیانه» تبدیل کند اما اکنون به نظر می‌رسد از مواضع قبلی عقب‌نشینی کرده و حتی با ماندن فلسطینی‌ها موافقت کرده است. این تغییر موضع نتیجه واقعیات میدانی در غزه است، جایی که تلاش‌ها برای شکستن مقاومت و اراده مردم فلسطین تاکنون به نتیجه‌ای نرسیده است.
عملیات القسام در غزه را نیز باید در همین چارچوب ارزیابی کرد. این عملیاتها نه تنها از نظر نظامی یک ضربه جدی به ارتش صهیونیستی وارد کرده بلکه از نظر سیاسی نیز پیام مهمی داشت که مقاومت هنوز ابتکارعمل میدانی را در دست دارد و می‌تواند در حساس‌ترین لحظات معادلات را تغییر دهد. حماس به دنبال آن است که ثابت کند هنوز قدرت بازدارندگی دارد و هرگونه معامله سیاسی بدون حضور و نقش‌آفرینی آن بی‌نتیجه خواهد ماند.
درکل، می‌توان گفت سخنان ترامپ درباره رخدادی بی‌سابقه در غرب آسیا با واقعیتهای میدانی غزه فاصله‌ای عمیق دارد. اگرچه او تلاش دارد با طرحهای پرزرق‌وبرق خود را در مرکز توجه افکارعمومی قرار دهد اما تحولات میدانی نشان می‌دهد که مقاومت همچنان عامل تعیین‌کننده است.
در مقابل، اسرائیل با وجود همه حملات و ترورها نه نتوانسته معادلات را تغییر دهد بلکه با چالشهای جدیدی مواجه شده است. بنابراین، آینده غزه نه در کاخ سفید یا تل‌آویو بلکه در میدان نبرد و با اراده مردم فلسطین رقم خواهد خورد.
