آمریکا در هر صورت از تمام توان لجستیکی خود استفاده می‌کند تا نقش کردها را به دلیل همپیمانی و نوع ارتباطاتی که پیشتر داشتند در آزادسازی سوریه و آینده این کشور برجسته کند اما در تحقق این اهداف موانع بسیار است. چرا که پررنگ شدن نقش کردها به معنای برجسته شدن نقش آمریکایی‌هاست که روسیه و ایران با آن موافق نیستند. در این شرایط پیش بینی می‌شود که کردها در آینده سوریه نقش محدودی داشته باشند و بعید به نظر می‌رسد که با توجه به عرصه میدانی و نیروهای دخیل در سوریه به یک بازیگر اصلی در این کشور تبدیل شوند و لذا سناریوی آمریکا در مورد کردهای سوریه از ابتدا محکوم به شکست است.
الوقت- پس از آنکه ارتش سوریه موفق شد با حمایت نیروهای مقاومت به ویژه پشتیبانی نیروهای ایرانی و روسی، حلب را از وجود نیروهای تکفیری در قالب جبهه النصره پاکسازی کند، موازنه قوا در سوریه به نفع نیروهای وفادار به بشار اسد و طرفداران منطقه‌ای و بین المللی آن یعنی ایران و روسیه تغییر یافت. بعد از آن نیز، نشست‌های صلح بین نیروهای دولتی به نمایندگی از بشار اسد و مخالفان در آستانه قزاقستان صورت پذیرفت. در این نشست‌ها حضور آمریکا خیلی کمرنگ‌تر از گذشته بود و روند تداوم آتش بس با حمایت ایران، روسیه و ترکیه انجام گرفت. بنابراین بعد از مذاکرات آستانه، آمریکایی‌ها برای جبران مافات و سهم خواهی از روسیه و ایران، سناریوی دیگری را در تداوم سیاست‌های پیشین‌شان در سوریه پیاده کردند. این سناریو شامل حمایت از نیروهای کرد دموکراتیک سوریه با هدف بازپس‌گیری رقه، پایتخت داعش در سوریه بود. لذا هدف اصلی آمریکا از دخالت در مسئله سوریه و حمایت از کردها، برجسته‌سازی مجدد نقش این کشور در سوریه و موازنه سازی قوا در مقابل ایران و روسیه است.
در شرایطی که حمایت از ترکیه و ارتش آزاد نتوانسته اهداف اصلی آمریکایی‌ها را در سوریه تامین کند، آمریکا در دوره دونالد ترامپ به رغم مخالفت ترکیه، حمایت مستقیم از نیروهای کرد را در دستور کار خود قرار داده است که اعزام تعدادی از تفنگداران آمریکایی به شمال سوریه و کمک به نیروهای کرد در این راستا صورت می‌گیرد. البته هدف اصلی آمریکا در این سناریو که از بدو دخالت در سوریه به دنبال آن بود، شامل «تجزیه سوریه و تقسیم آن به مناطق مختلف» است. در این بازی سیاسی، آمریکایی‌ها با برگ کردهای سوریه به دنبال «اعمال نفوذ بیشتر» در مناطق شمال سوریه و گسترش نفوذ منطقه‌ای خود هستند. این سناریو، سناریوی خطرناکی است که در صورت تحقق می‌تواند به ناامنی‌های بیشتر در منطقه دامن بزند. به طوریکه ترک‌ها با وجود همپیمانی با آمریکایی‌ها در مسائل امنیتی منطقه، نسبت به ادامه روند موجود احساس خطر می‌کنند. یعنی آنکارا نسبت به حمایت مستقیم واشنگتن از کردها کاملا ناراضی است و این مسئله را نیز آشکار کرده است. در عین حال بحث مخالفت ایران و روسیه با چنین سناریویی نیز مطرح است؛ ایران در کنار سوریه به عنوان یکی از بازیگران اصلی منطقه، نسبت به هر سناریویی که به تجزیه سوریه بیانجامد، هشدار داده و با مشارکت روسیه و محور مقاومت به دنبال ناکام ساختن این سناریو خواهد بود.
لذا تحقق این سناریو یعنی پاکسازی رقه از داعش توسط نیروهای کرد، با موانع جدی روبرو است؛ که در وهله نخست ترکیه با این سناریو یعنی بکارگیری نیروهای کرد و برجسته ساختن نقش کردها در آینده سوریه مخالف است. از سوی دیگر سیاست‌های مداخله گرایانه آمریکا تحت عنوان پشتیبانی نظامی و حتی حضور مستقیم برخی تفنگداران آمریکایی در کنار کردهای سوریه می‌تواند برای سیاست‌های روسیه هزینه‌ساز باشد و روس‌ها نیز به نوعی با این سیاست جدید موافقت نخواهند کرد. امر طبیعی این است که مسکو همچنان به دنبال تقویت نیروهای وفادار به بشار اسد و پاکسازی مناطق اشغالی سوریه از طریق نظامیان دولتی باشد. بنابراین هرگونه توافق کلی در مورد آینده سوریه بدون در نظر گرفتن منافع منطقه‌ای بازیگران اصلی نظیر روسیه و ایران امکانپذیر نخواهد بود.
اما در کنار این مسائل باید در نظر داشت که کردهای سوریه از طریق کردهای عراق پشتوانه نظامی می‌گیرند و با نیروهای بارزانی همپیمان هستند. اگر در کنار این مسئله، پشتیبانی آمریکا نیز وجود داشته باشد در سطح رقه و چند منطقه دیگر می‌توانند چنین سناریویی را پیگیری کنند اما در هر حال نظر سه بازیگر اصلی دیگر یعنی ترکیه، روسیه و ایران بسیار مهم است.
در نهایت اینکه آمریکا در هر صورت از تمام توان لجستیکی خود استفاده می‌کند تا نقش کردها را به دلیل همپیمانی و نوع ارتباطاتی که پیشتر داشتند در آزادسازی سوریه و آینده این کشور برجسته کند اما در تحقق این اهداف موانع بسیار است. چرا که پررنگ شدن نقش کردها به معنای برجسته شدن نقش آمریکایی‌هاست که روسیه و ایران با آن موافق نیستند. در این شرایط پیش بینی می‌شود که کردها در آینده سوریه نقش محدودی داشته باشند و بعید به نظر می‌رسد که با توجه به عرصه میدانی و نیروهای دخیل در سوریه به یک بازیگر اصلی در این کشور تبدیل شوند و لذا سناریوی آمریکا در مورد کردهای سوریه از ابتدا محکوم به شکست است.
داود احمدزاده/ کارشناس مسائل خاورمیانه
