الوقت- در نشست تخصصی «چشم انداز نظامی - امنیتی و سیاسی سوریه پس از آزادی حلب» که در محل پایگاه خبری – تحلیلی الوقت برگزار شد؛ آقایان محمدعلی مهتدی کارشناس ارشد مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه و دکتر احمد زارعان معاون پژوهشی موسسه مطالعات راهبردی اندیشه سازان نور به ایراد نظرات و دیدگاه های خود در خصوص موضوع نشست پرداختند.
آقای دکتر مهتدی در بخش ابتدایی سخنان خود، با تاکید بر اهمیت آزادسازی حلب در آینده تحولات سوریه اظهار داشت: « آزادسازی حلب، نقطه عطف تحولات سوریه است و بعد از آن، وارد یک فصل جدیدی از بحران سوریه می شویم. این فصل جدید همراه با اقدامات ایران و روسیه، منهای جنگ علیه داعش در دیرالزور و در رقه به این معنا خواهد بود که از این زمان، بعد سیاسی حل بحران سوریه مطرح است و عملیات نظامی رنگ می بازد و تحت الشعاع عملیات سیاسی قرار می گیرد. شاید به همین دلیل هم روس ها شروع کاهش نیروها در سوریه را اعلان می کنند و حتی گفتند که ناو عظیم هواپیمابر خود را از شرق مدیترانه خارج می کنند. بعد از آن نیز ما شاهد کنفرانس سه جانبه ایران، روسیه و ترکیه در مسکو بودیم. دکتر ظریف از طرف ایران دراین کنفرانس شرکت کرد و لاوروف از طرف روسیه و چاووش اوغلو هم از طرف ترکیه شرکت کرد. بر اساس نتایج این نشست، قرار شد تا آتش بس سراسری در کل خاک سوریه انجام شود و این همان راه حل سیاسی مورد اشاره بود.»
ایشان در بخش دیگری از سخنان خود، تغییر موضوع ترکیه در قبال تحولات سوریه را تاکتیکی ارزیابی کرده و دلیل آن را نیز این چنین مطرح کرد: « ترکیه هم پیمان غرب و عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) است و با اسرائیل موافقتنامه استراتژیک دارد. حزب عدالت و توسعه نیز اصلاح طلب و اخوانی است. از این رو، حرکت اخیر ترکیه در تغییر موقعیت از بلوک غرب به سمت محور مقاومت نمی تواند استراتژیک باشد. به نظر می رسد که تر کیه در این بازی حرکتی را آغاز کرده تا شکست خودش در عملیات نظامی را به دستاورد سیاسی تبدیل کند. در این بازی ترک ها قصد دارند چنین وانمود کنند که همه برگه ها دست روسیه است و ایران و سوریه کنار گذاشته شده اند و در مرحله سیاسی، ترکیه و روسیه تصمیم گیر اصلی هستند. البته در این بازی عربستان و قطر هم ار ترکیه حمایت می کنند.»
وی درخصوص همراهی جبهه غربی – عربی با طرح ترکیه در سناریوی منزوی سازی ایران در مساله سوریه را این طور بیان کرد: « اخیرا روایتی از سوی خود ترکیه و عربستان، اسرائیل و آمریکا مطرح شده است که آن را در رسانه ها و در شبکه های ماهواره ای و در سایت های اینترنتی خود ترویج می کنند. براساس این روایت، روسیه و ترکیه درحال دور زدن ایران و سوریه هستند، ایران بطور علنی از صحنه کنار گذاشته شده و ابتکار عمل در دست ترکیه است و قطر، عربستان سعودی و اسرائیل حامیان روسیه و ترکیه هستند. در همین راستا نیز ترک ها اعلام می کنند که حزب الله و نیروهای مردمی که از خارج به کمک دولت سوریه آمده اند، باید از سوریه خارج شوند. البته وزارت امور خارجه پاسخ داد که این نیروها به درخواست دولت سوریه وارد شده اند و به دستور دولت سوریه هم خارج خواهند شد. در واقع آنها بدنبال ترویج این روایت هستند که در مسئله سوریه، ایران کنار گذاشته شده است. متاسفانه در داخل ایران هم برخی تحت تاثیر قرار گرفتند و این روایت را تکرار می کنند که ایران بیشترین سرمایه گذاری را در سوریه داشته ولی ترکیه و روسیه صاحب اختیار اصلی هستند و روسیه از پشت به ما ضربه زد. حال آن که این مساله به هیچ عنوان درست نیست و نباید به این سناریوی ترکی دامن زد.»
ایشان دلیل اصلی غلط بودن این روایت را در منافع روسیه در نزدیکی به ایران عنوان کرده و در همین خصوص اظهار داشت:« روسیه و چین اگر می‌خواهند در منطقه حضور داشته باشند و خودشان را تضمین کنند قاعدتا نمی‌توانند در محور آمریکایی‌ها باشند. بنابراین باید در محور مقاومت باشند و این بدلیل منافع راهبردی و آینده‌نگری آنها است. از این رو آنها در محور مقاومت حضور یافتند و این از زمانی شروع شد که چین و روسیه هر دو قطعنامه سوریه را در شورای امنیت وتو کردند. قاعدتا وقتی یک کشور را که حق وتو دارد را وتو می‌کنند، کشورهای بعدی این کار را نمی‌کنند اما نه تنها روسیه وتو کرد، چین هم وتو کرد و این نشان داد که روسیه و چین قصد حضور در منطقه را دارند تا صاحب موقعیتی شوند و این موقعیت از طریق محور مقاومت حاصل می شود.»
دکتر مهتدی در پایان سخنان خود با اشاره به روی کار آمدن ترامپ در آمریکا، پیش بینی تاثیر آن در آینده تحولات سوریه را دشوار دانسته و در همین راستا تاکید کرد:« آن چه پیش از انتخاب ترامپ در مورد سوریه اعلام شد این بود که وی با پوتین رابطه نزدیک دارد و ارتباط اقتصادی با هم دارند و از همین رو می تواند از این موضوع در مورد سوریه استفاده کند.دیگر آن که ترامپ اعلام کرده به مانند گذشته دولت آمریکا در زمان او به فکر تغییر رژیم‌ها نخواهد بود. براین اساس ترامپ اگر به سخنان و شعارهای خود پایبند باشد لذا به فکر تغییر رژیم در سوریه نخواهد بود. این دو نکته مثبت خواهد بود. اما در مقابل، همکاران ترامپ از کسانی هستند که به شدت ضد جمهوری اسلامی ایران می‌باشند و اگر ترامپ بخواهد به تعهدات خود در سوریه کمک کند، در عمل به سیاست‌های محور مقاومت و جمهوری اسلامی ایران کمک کرده است که البته چنین چیزی را نمی‌توان انتظار داشت.»
متن کامل این نشست به زودی منتشر خواهد شد.
