الوقت- گروه تروریستی "جبهه النصره" در سوریه که پیشتر از آن به عنوان شاخه سوری القاعده یاد میشد، طی بیانیهای جدایی خود را از القاعده اعلام کرد.
" جبهه النصره" به عنوان یکی از قدرتمندترین گروههای تروریستی فعال در سوریه، در بیانیه ویدئویی خود که توسط سرکرده آن محمد الجولانی قرائت شد بطور رسمی جدایی خود را از القاعده اعلام و نام جدید خود را "جبهة الفتح الشام" عنوان کرد. در این پیام تصویری برای نخستین بار جولانی سرکرده این گروه، با چهرهای باز و بدون اختفا روبروی دوربین حاضر شده بود.
النصره با ترکیبی از بنیادگرایان سوری و بین المللی از سال 2012، اعلام موجودیت نمود و هدف خود را بر براندازی دولت سوریه بجای گسترش تحرکات تروریستی در سایر مناطق خارج از سوریه متمرکز کرد. تمرکز بر فعالیت در سوریه بجای اقدامات تروریستی بینالمللی مهمترین نقطه افتراق النصره و داعش به حساب میآید و همین عامل باعث شد این دو گروه تروریستی با وجود این که یک هدف را در سوریه دنبال میکنند، اما هیچ گاه با هم یکی نشوند.
از طرف دیگر مبارزه مسلحانه و تروریستی با دولت سوریه، به عنوان نخستین هدف "جبهه النصره" باعث شده بود، این گروه مورد توجه دولتهایی چون قطر و ترکیه واقع شود که مدتها بود برای سقوط ریاست جمهوری بشار اسد در سوریه به تکاپو افتاده بودند.
با این حال از همان ابتدای شکل گیری النصره این گروه از طرف دولتهای حامی مورد فشار قرار گرفته بود که پیوندهای علنی خود را به عنوان شاخهای از القاعده در سوریه قطع و یا مخفی کند. احساس ترکیه و قطر از همان زمان بر آن بود که قطع پیوندهای علنی النصره با القاعده به مقبول تر شدن این گروه تروریستی منجر خواهد شد و تا حد امکان حمایتهای خارجی از آن را توجیه پذیر خواهد نمود.
اگرچه تحولات میدانی سوریه و پیشرویهای اخیر ارتش و ائتلاف مقاومت در سوریه، می تواند یکی از مهمترین دلایل تغییرات تاکتیکی و ظاهری گروه تروریستی "جبهه النصره" به حساب آید، اما این موضوع از طرف دیگر در نگاه سرکردگان این گروه می تواند با چند هدف کلی صورت گرفته باشد:
حذف نام القاعده کمکی برای کسب آبرویی خواهد بود که پیش از این النصره به عنوان شعبه القاعده، بدنامی آن را یدک میکشید. صرف وجود نام القاعده در کنار نام النصره، حتی بدون انجام اقدامات تروریستی، بیآبرویی القاعده را برای النصره نیز به همراه داشت. اما کارنامه سیاه النصره در اقدامات تروریستی و انفجارهای ضدانسانی بویژه در حلب، هرنگاهی را به این گروه با هر نامی متوجه اقدامات گذشته خواهد نمود و النصره حتی با نام جدید نمیتواند اقدامات پیشین خود را انکار کند.
از طرف دیگرشاید النصره در محاسبات خود به این نتیجه رسیده باشد که اعلام جدایی علنی از القاعده، به همان میزان نیز ممکن است، حمایتهای خارجی را بدون محدودیت و حتی بیشتر سازد، اما معادلات منطقهای تائید کننده این موضوع نیز نیست. در حالی که حلقه محاصره حلب (به عنوان مهمترین مرکز النصره در سوریه) توسط ارتش سوریه هر روز تنگ تر میشود، تحولات داخلی ترکیه پس از کودتا نیز به سختی امکان حمایتهای خارجی پیشین را از گروههای شورشی مورد نظر ترکیه در سوریه فراهم میسازد. به نظر بسیاری از کارشناسان، پس از کودتای ناموفق ترکیه، دولت اردوغان به ناچار تلاش خود را بیش از مسائل منطقهای بر ایجاد ثبات داخلی متمرکز خواهد نمود و این مسئله برای النصره به معنای کمرنگ شدن نقش یکی از مهمترین حامیان خود خواهد بود.
مسئله احتمالی دیگری که ممکن است النصره را ترغیب به اعلام جدایی از القاعده کرده باشد، امید به حذف از لیست گروههای تروریستی مشترک روسیه و آمریکا در انجام حملات هوایی است. از زمان تهیه لیست مشترک گروههای تروریستی در سوریه، همواره مواضع النصره در حلب، یکی از اصلیترین اهداف جنگندههای روسی به شمار رفته است. حال رهبران النصره ممکن است امیدوار به تغییر این لیست و کنار رفتن از فهرست گروههای تروریستی شده باشند، که البته این امکان نیز بسیار دور از ذهن است و تا کنون نه تنها هیچ نشانهای دال بر تغییر موضع سایر بازیگران دخیل در بحران سوریه در قبال تغییر نام النصره دیده نشده است، بلکه مخالفت روسیه با این گروه و بمباران مواضع آن ناشی از جهتگیری و موضع این گروه تروریستی در قبال دولت سوریه بوده است، نه براساس نام آن. لذا انتظار نمیرود با تغییرات ظاهری و تداوم مواضع پیشین النصره در قبال دولت سوریه، تغییری در موضع رهبران سوریه و روسیه نسبت به بمباران مواضع النصره بوجود آید. مضاف بر این وزارت خارجه روسیه در واکنش به تغییر نام جبهه النصره اعلام کرد "جبهه النصره به هر نامی که خود را صدا بزند، یک سازمان تروریستی غیرقانونی باقی خواهد ماند و تنها هدف از تشکیل آن ایجاد بهاصطلاح خلافت اسلامی بهشیوههای وحشیانه بوده است." این وزارت خانه همچنین افزوده است که "مبارزه با این عناصر متعصب با حمایت جامعه بین المللی تا نابودی آنها ادامه خواهد یافت". موضعگیری که به روشنی نشان دهنده عدم تغییر مواضع روسیه در قبال "جبهه النصره" حتی با تغییر نام و علنی شدن رهبر آن و اعلام جدایی از القاعده میباشد.
النصره شاید با این اقدام بدنبال آن بود که خود را عملگراتر از گذشته نشان داده و راهی را بسوی آیندهای که هرروز برای این گونه گروهها در سوریه تیرهترمیشود، بگشاید. اما وجود افراط گرایانی که بن مایه نخستین النصره را به عنوان تاسیس خلافت اسلامی در سوریه در سر پی پروراندند، نه تنها جدایی از القاعده را چندان برنخواهند تافت، بلکه ترک این گروه از جانب اعضای ناراضی از موضوع جدایی از القاعده نیز محتمل خواهد بود. مسئله ای که به ریزش درونی بیشتر النصره منجر خواهد شد و در عمل سرگردانی این گروه را با هدف نامشخص مابین خلافت و یا دولت سیاسی به سوی ضعف بیشتر رهنمون خواهد ساخت.