سایت تحلیلی خبری الوقت | Alwaght Website

الوقت_ «باراک اوباما» رئیس جمهور آمریکا در سخنرانی خود بمناسبت سال جدید میلادی از پایان ماموریت نظامیان این کشور در افغانستان خبر داد و همچنان آن را طولانی‌ترین ماموریت نظامیان آمریکایی دانست. این در حالی است که «محمد اشرف غنی» رئیس جمهور افغانستان نیز طی هفته گذشته اظهار داشت که در سال جدید میلادی (2015) ایجاد امنیت در این کشور به عهده نظامیان افغان است و آن‌ها از کشورشان در مقابل تهدیدات داخلی و خارجی دفاع خواهند کرد.
حال، پایان حضور نظامیان آمریکایی درحالی اعلام می‌شود که نه صلحی در افغانستان برقرار شده و نه امنیتی بوجود آمده است.
در طول سال‌های گذشته و با تشدید حملات طالبان نیز ذهن مردم افغانستان همواره در جستجوی این پرسش بوده که عمده‌ترین هدف نیروهای غربی در این کشور ایجاد امنیت اعلام شد اما با گذشت زمان نه تنها امنیت بوجود نیامد بلکه ناامنی جان و مال افغان‌ها را بیش از پیش تهدید کرده است؛ آیا نیروهای غربی با تغییر هدف، ایجاد امنیت را از اولویت‌های خود در افغانستان حذف کرده‌اند؟ یا در بی خبری مردم تبانی و توافق‌هایی پشت پرده انجام داده‌اند؟ این پرسش و ده‌ها پرسش مرتبط  با مسائل امنیتی، همواره در ذهن افغان‌ها وجود داشته و امروزه نیز بیشتر شده است.
شاید این پرسش‌ها هیچگاه پاسخی نیابند زیرا به درستی پاسخ، زمانی می‌توان دست یافت که از اهداف غربی‌ها در افغانستان آگاه شد. این آگاهی به معنای توهم توطئه و شمردن اهداف ذهنی برای غرب نیست بلکه روشن و واضح دیدن اهداف اعلام شده آن‌ها در ابتدای ورود به افغانستان است.
غرب به افغانستان لشکرکشی کرد تا شر القاعده و تروریسم را از سر شهروندان غربی کوتاه کند اما گروه طالبان مانع دسترسی به اهدافشان شد. حکومت طالبان از این جهت مورد خشم غربی‌ها بویژه امریکا قرار گرفت که مانع دسترسی به سران القاعده در افغانستان شد.  اگر طالبان این فرصت را در اختیار غربی‌ها قرار می‌دادند، هیچ بعید نبود که از حکومت طالبان تقدیر و تشکر نیز صورت می‌گرفت و برای تحکیم مواضع آن‌ها نیز هزینه‌هایی پرداخت می‌شد. این در حالیست که طالبان حاضر به فشردن دست همکاری غربی‌ها نشد بنابراین سقوط کرد.
دو نتیجه از این مقدمه گرفته می‌شود:

نخست این که سقوط حکومت طالبان، خواست اصلی و هدف غربی‌ها در افغانستان نبود، یعنی آنچه مردم افغانستان را دچار رنج کرده بود برای غربی‌ها از اهمیت برخوردار نبود.
دوم این که هدف از لشکرکشی غربی‌ها به افغانستان، ایجاد امنیت برای شهروندان غرب در کشورهای خود بودند.
در طول سالیان گذشته با تبلیغات گسترده‌ای که رسانه‌های غربی براه انداختند؛ شاید نوعی خطای دید برای مردم افغانستان ایجاد شد و هدف از ورود غربی‌ها را ایجاد امنیت و ثبات در این کشور دانستند اما در سال‌های اخیر با توجه به سخنانی که از سوی مقامات غربی بیان شد و در گفته‌های اخیر باراک اوباما نیز باز تاب یافت، افغان‌ها بخوبی مشاهده کردند که اهداف غرب، مبارزه با طالبان یا از بین بردن این گروه نبوده بلکه از نظر آن‌ها طالبان مشکل داخلی افغانستان  است و دولت کابل از راه مصالحه توانایی حل آن را دارد.
یادآوری می‌شود که حکومت حامد کرزی نیز به غربی‌ها کمک کرد تا این اهداف را رساتر و آشکارتر از گذشته بیان کنند تا هیچ ابهامی در این زمینه بقای نماند.
حامد کرزی جایگاه طالبان را از یک گروه خطر آفرین و خشونت طلب به برادران ناراضی تقلیل داد و چهره موجه و مطلوبی از آن‌ها به نمایش گذاشت. غربی‌ها نیز از رویکرد رئیس جمهور سابق افغانستان ناخشنود و ناخرسند نبودند و با مبنا قرار دادن سخنان کرزی، اهداف‌شان را عریان‌تر از گذشته بیان کردند. در نتیجه اوباما بار دیگر تکرار کرد که نابودی طالبان قصد و غرض نهایی غربی‌ها در افغانستان نیست.
غربی‌ها در حالی ماموریت نظامی خود را پایان یافته اعلام کرده‌اند که مردم و دولت افغانستان با انبوهی از مشکلات دست وپنجه نرم می‌کنند و با گذشت هر روز نیز بر این مشکلات افزوده می‌شود. حال باید پذیرفت که غرب برای ایجاد امنیت در کشورهای خود به افغانستان آمد و امروز به آن اهداف دست یافته است.
بنابراین در صورتی که شهروندان آمریکایی یا سایر کشورهای غربی مورد تهدید واقع شوند، برای کوتاه مدت و تا زمان رفع تهدیدهای احتمالی نیز ممکن است که به افغان‌ها کمک کنند اما در غیراینصورت هیچ امیدی به آن‌ها نیست.
تکرار این گفته برای آنست که بسیاری از افغان‌ها، غرب را به چشم نجات دهنده می‌دیدند و با توقع بسیار و اندک کم توجهی غربی‌ها به امنیت و ثبات افغانستان، نوعی ناامیدی در آن‌ها ایجاد می‌شد اما مردم این کشور باید بدانند که اهداف غرب، نه از بدو ورود ایجاد ثبات و امنیت در افغانستان بوده و نه اکنون این هدف را دنبال می‌کنند، پس بنابراین افغان‌ها باید به خود متکی باشند و با اعتماد به نفس مشکلات کشورشان را حل کنند.
گفتنی است که در ایجاد ذهنیت کاذب و توقع نابجا از غرب نیز دولت سابق افغانستان نقش مهمی داشت. در سال 2005 که نخستین سند همکاری دوجانبه افغانستان و آمریکا امضا شد؛ حامد کرزی در جمع خبرنگاران امضای سند همکاری با واشنگتن را از افتخارات حکومت خود اعلام کرد.
حال که 13 سال از حضور غرب در افغانستان می‌گذرد؛ از امنیت و ثبات که مهمترین و ابتدایی‌ترین نیاز افغان‌ها است نه تنها خبری نیست بلکه با ابهام‌های فراوانی نیز روبروست، چه رسد به سایر اهدافی که هیچگاه تعریف روشنی نیافتند و گامی برای تحقق آن نیز برداشته نشد.