الوقت- لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه در موضع گیری بی سابقه ای هشدار داده است که در صورت شکست تلاش‌ها برای حل تشکیل «۲ دولت مستقل»، پاریس کشور فلسطین را به رسمیت خواهد شناخت. این موضع گیری فابیوس از آن جا درخور تامل و عجیب به نظر می رسید که در محافل سیاسی دولت فرانسه و بویژه شخص لوران فابیوس، وزیر خارجه راست گرای این کشور را به عنوان چهره ای نزدیک به صهیونیست ها می شناسند. براین اساس گفتگویی را با علیرضا سلطانشاهی کارشناس حوزه فلسطین و رئیس مرکز مطالعات فلسطین انجام داده ایم و موضع گیری اخیر لوران فابیوس را در ارتباط با به رسمیت شناختن کشور فلسطین توسط فرانسه به بحث گذاشته ایم.
- به طور کلی موضوع دو دولت در فلسطین از کی مطرح گردید و اهداف غرب و بویژه فرانسه از مطرح کردن این موضوع در رابطه با فلسطین چیست؟
در واقع گزینه دو دولت که شروع آن از مذاکرات اسلو زده شد تنها گزینه غرب و قدرت ها برای حل مسئله فلسطین است که در واقع صهیونیست ها هم در حال حاضر که بیش از بیست سال از آن زمان می گذرد، اقبال مستمری نسبت به آن نداشتند و در دوره های مختلف نظرات مختلفی نیز از جانب صهیونیست ها نسبت به آن مطرح شده و دولت فعلی اسرائیل نیز که راست گراترین دولت این کشور به شمار می رود کاملا با این موضوع مخالف است. ولی این سیاست از جانب غربی ها به این دلیل مطرح می شود که به نحوی رژیم صهیونیستی با اجرای این راه حل دارای مرز مشخصی می شود و جمعیتش در این محدوده جغرافیایی مستقر می شود و از لحاظ مشروعیت بین المللی به رسمیت شناخته شده و تثبیت می شود. از نظر فلسطینی ها هم آن زمین هایی که باید به آن ها اختصاص یابد اختصاص داده می شود اگرچه تکلیف خیلی دیگر از مسائل از جمله 5ملیون آواره فلسطینی، اراضی که طبق قطعنامه 242باید تعلق بگیرد، مسئله قدس و شهرک های ساخته شده در اراضی فلسطینی پس از 1967 همچنان نامشخص باقی خواهد ماند. با یک نگاه کلی می توان گفت هرچند جناح سازش کار با طرح دو دولت موافق است ولی غرب برای فریب افکار عمومی طرحی داده است و تاکید بر اجرای آن دارد و صهیونیست ها نیز در نهایت با گرفتن امتیازهای بیشتری از جمله ضمیمه کردن مناطق بیشتر از کرانه باختری، گرفتن جایگاه بهتری در قدس و قطعی کردن عدم بازگشت آوارگان فلسطینی این طرح را مورد پذیرش قرار خواهند داد.
- نگاه جریان های داخلی فلسطینی به موضوع تشکیل دو دولت در فلسطین چگونه است؟ آیا راه حل دو دولت در فلسطین توانسته اهداف و انتظارات جریان های فلسطینی را برآورده سازد؟
طبیعی است که دو جناح فعلی در صحنه سیاسی فلسطین را ما می توانیم به دو نگاه متفاوت تقسیم کنیم. نگاه سازش کارانه که از طریق مذاکره بدنبال حل مشکل خود با صهیونیست ها هستند و طرف دیگر که با ارائه راه کار مقاومت بدنبال آزادسازی مناطق فلسطینی و پایان اشغال گری می باشد. راه حل دو دولت برای جبهه مقاومت مطرود و غیرقابل قبول است و جناح سازش کار نیز اگرچه پس از بیست سال نتوانسته به حداقل اهداف خود دست یابد اما راهی نیز جز این برای زندگی سیاسی خود متصور نیست و بنا به نظر یکی از دولتمداران تشکیلات خودگردان، اگر رژیم صهیونیستی به این حداقل درخواست ها هم توجه نکند، لاجرم این ها به سمت مقاومت کشیده می شوند. صحبت هایی که صائب عریقات در مصاحبه خود مطرح کرده حاکی از این است که انتفاضه سوم قدس راه ضروری مردم فلسطین در واکنش به عدم پاسخگویی به نیازهایشان در روند سازش بوده است. البته اگرچه عریقات با نگاه خود این موضع را مطرح کرده ولی به نوعی به طرف غربی و اسرائیلی خود گفته است که اگر نخواهید این حداقل ها را به ما بدهید ما هیچ راهی جز گزینه مقاومت نخواهیم داشت.
- با توجه به اینکه موضع گیری برای به رسمیت شناختن مسئله دو دولت در فلسطین، از طرف لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه که چهره ای نزدیک به صهیونیست ها نیز به شمار می رود مطرح شده، چرا صهیونیست ها واکنش خشم آلودی به این موضع فابیوس دنبال کرده اند؟ اصولا چرا فرانسه این موضع گیری را در قبال رژیم صهیونیستی دنبال کرده است؟
وزیرخارجه یهودی فرانسه، لوران فابیوس وقتی این اظهارات را مطرح کرده، این در پاسخ به یک پرونده دیگری در مناسبات فرانسه و رژیم صهیونیستی است و نه مسئله واقعی فلسطین. اگر توجه کنیم فابیوس گفته است فرانسه به عنوان یکی از اعضای شورای امنیت بدنبال احیای مجدد مذاکرات و تحرک دیپلماتیک برای طی کردن روند سازش است. در حالی که این سوال مطرح است، اگر فرانسه به عنوان عضو شورای امنیت و در چارچوب سازمان ملل چنین مطالباتی دارد، ما مسائل دیگری داریم که هم ضرورت بیشتری دارد و هم نیازهای انسانی شدیدتری را شاهد هستیم. از جمله مسئله بازسازی غزه که پس از سه جنگ ویران گر صهیونیست ها علیه غزه، بسیاری از مناطق آن غیرقابل سکونت و ویران شده اند. مسئله محاصره غزه را ما داریم که همچنان حل نشده باقی مانده است. مسئله قدس که هیچ گاه سخنی از آن گفته نمی شود در حالی که قدس به عنوان یک میراث تمدنی بشری مورد توجه همه ادیان است، ولی صهیونیست ها به مرور با تغییر بافت جمعیتی، مسکونی و تمدنی آن در حال آسیب رساندن به این شهر می باشند. از آوارگان فلسطینی سخنی گفته نمی شود. در جریان تحریم شرکت های صهیونیستی فرانسه هیچگاه پیشرو نبوده است. از اسرای فلسطینی هیچگاه سخنی به میان نمی آید. لذا اگر فابیوس به عنوان وزیر خارجه فرانسه و عضو شواری امنیت بدنبال اجرای مصوبات و خواست سازمان ملل است، مسائل دیگری نیز در سازمان ملل و جوامع حقوقی مطرح شده که رژیم صهوینیستی را محکوم نموده است. از جمله بحث دیوار حائل که موضوعی نژاد پرستانه است، مسئله جنایات جنگی رژیم صهیونیستی و... مواردی هستند که فرانسه به عنوان عضوی از شورای امنیت می تواند این مسائل را پیگیری کند، اما سخنی از این مسائل از جانب فرانسه به میان نمی آید. اما فرانسه در کنار سایر کشورهای اروپایی و حتی بعد از آن ها موضوع ایجاد دولت را در فلسطین مطرح کرده است. قبل از فرانسه نیز برخی دیگر از کشورها موضوع دو دولت را مطرح کرده بودند و فرانسه نخستین کشور اروپایی نیست که این موضوع را مطرح می کند، و در واقع این حداقل کاری است که فرانسوی ها آن را انجام می دهند، آن هم نه در ارتباط با فلسطین بلکه این موضع گیری فرانسه در واکنش به پرونده دیگریست که در حال حاضر چند دهه است که میان فرانسه و رژیم صهوینیستی مطرح است و آن هم مسئله یهودیان فرانسوی تبار می باشد. در حقیقت فرانسه سومین کانون یهودی نشین در دنیا می باشد و بیش از 500 هزار یهودی در این کشور ساکن می باشند. با توجه به این وضعیت، سران و رهبران صهیونیستی نیز از مدت ها پیش چشم طمع به مهاجرت این یهودیان به اسرائیل دوخته اند و در عین فعالیت های برنامه ریزی شده ضد یهودی که توسط دستگاه های امنیتی صهیونیست ها در فرانسه برای ناامن کردن فضا برای یهودیان دنبال می شود، اما رهبران فرانسه و دولت فرانسه بدلیل جایگاه این یهودیان در اقتصاد کشورشان چندان موافق مهاجرت و رفتن این یهودیان نمی باشد. این موضوع یکی از موضوعات اختلافی میان سران رژیم صهیونیستی و فرانسه شده است و هرچند وقت یکبار نیز سران رژیم صهیونیستی خواستار مهاجرت یهودیان فرانسه به اسرائیل می باشند، اما فرانسه با این موضوع مخالفت می کند چون از حضور یهودیان بدلایل اقتصادی منتفع می شود. به نظر نمی رسد جامعه یهودی فرانسه نیز چندان موافق مهاجرت از فرانسه به سرزمین های اشغالی باشند، اما این موضوع از چند دهه پیش توسط رهبران صهونیستی تاکید و دنبال می شود و فرانسه نیز در در مراحل مختلفی در واکنش به درخواست صهیونیست ها برای مهاجرت یهودیان از فرانسه، واکنش مخالف آمیز نشان داده و در حال حاضر نیز مطرح کردن موضوع دو دولت از طرف فابیوس واکنشی نسبت به فشار جامعه صهیونیستی برای مهاجرت یهودیان به اسرائیل قلمداد می شود.
- در عین حال مطرح کردن راه حل دو دولتی در فلسطین در شرایطی می باشد که موضوع انتفاضه سوم نیز در کرانه باختری در حال دنبال شدن است، آیا مطرح کردن موضع دو دولت از طرف فرانسه می تواند تلاشی برای انحراف افکار عمومی جهانی از موضوع انتفاضه سوم باشد؟
یکی از اهدافی که نه تنها از طرف فرانسه بلکه از طرف سایر دولت های غرب در قالب سازمان ملل یا کمیسیون چهارجانبه مطرح می شود، این است که رژیم صهیونیستی امنیتش تامین شود، موجودیتش تثبیت شود و از نظر رژیم های متخاصمی که این رژیم را به رسمیت نمی شناسند به رسمیت شناخته شود. راه حل دو دولت تنها راه مقبول بین المللی از نظر آن ها برای تثبیت موجودیت رژیم صهیونیستی است. طبیعی است به هر میزان که صهیونیست ها تحقق ایده دو دولتی در فلسطین را به تاخیر بیاندازند، طرف فلسطینی نیزعکس العمل هایی را از خود نشان می دهد. ولی انتفاضه سوم را نمی توان به جهاتی در موردش اظهار نظر قطعی کرد، اگرچه حداقل فایده ای که این انتفاضه خواهد داشت، ایجاد ناامنی برای ساکنین رژیم صهیونیستی است ولی در خصوص بسیاری از ویژگی ها و شرایط انتفاضه نمی توان اظهار نظر کرد، چون استمرار ندارد، همه گیر نیست؛ هزینه آن بالاست، تلفات طرف مقابل ناچیز و کم است و در مقابل تلفات طرف فلسطینی بالاست. به همین دلیل این حداقل اقدام جامعه فلسطینی می باشد که از طرف جریان های فلسطینی، مجامع بین المللی، دولت خودگردان، رژیم صهیونیستی و سایر بازیگران نظام بین المللی مورد توجه واقع می شود.
