الوقت- وزرای خارجه امریكا و روسیه دور جدید مذاكرات درباره سوریه را در زوریخ آغاز كردند. هدف اصلی گفت‌وگوهای وزرای خارجه دو كشور توافق درباره لیست گروه‌های تروریستی است؛ مسئله‌ای كه یكی از مهم‌ترین چالش‌های مذاكرات سیاسی محسوب می‌شود و تحلیلگران معتقدند بدون حل این مسئله امكان حل بحران سوریه وجود ندارد. در چنین شرایطی معارضان سوری با حمایت عربستان لیستی را معرفی كرده‌اند كه از نظر ایران، روسیه و سوریه تروریست محسوب می‌شوند.
«سرگئی لاوروف» و «جان كری» وزیران امور خارجه روسیه و امریكا روز چهارشنبه در زوریخ سوئیس برای گفتوگو درباره مسئله سوریه با یكدیگر دیدار كردند. «میخائیل بوگدانف» معاون وزیر امور خارجه و نماینده رئیس‌جمهوری روسیه در امور خاورمیانه، در مورد دیدار لاوروف و كری گفت: «مسئله سوریه محور مذاكرات وزیران خارجه روسیه و امریكا را تشكیل می‌دهد و دو طرف در خصوص مسائل مربوط به حل و فصل مسئله سوریه مطابق با قطعنامه 2254 شورای امنیت گفتوگو می‌كنند».
مهم‌ترین بحث درباره سوریه تهیه لیست گروه‌های تروریستی در سوریه بر اساس توافق نشست وین 2 است. در حالی كه تمامی طرف‌ها درباره تروریست بودن «داعش» و «جبهه النصره» (شاخه سوریه القاعده) توافق نظر دارند اما در مورد بعضی گروه‌های دیگر به ویژه جیش‌الاسلام و احرار‌الشام اختلاف نظر جدی وجود دارد. ایران، روسیه و دولت سوریه این گروهها را تروریستی می‌دانند كه باید از بین بروند اما عربستان و متحدانش این گروه را «انقلابی» توصیف می‌كنند كه باید در آینده سیاسی سوریه نقش داشته باشند. مقامات روسیه تأكید كردند اختلافات زیادی در این زمینه وجود دارد. دیمیتری پوشكف سخنگوی كرملین روز چهارشنبه گفت كه هنوز «اختلافات جدی درباره این لیست كه چه كسی خوب است و چه كسی بد وجود دارد و كار زیادی برای حل این اختلاف‌ها لازم است».
اختلاف نظر جدی دو طرف درباره ماهیت این گروهها باعث شده چشم‌انداز مذاكرات سیاسی سوریه مبهم به نظر برسد. قرار است دور جدید مذاكرات درباره سوریه با حضور نمایندگانی از دولت و مخالفان سوریه از دوشنبه هفته آینده در ژنو برگزار شود اما نبود توافق درباره لیست گروه‌های تروریستی برگزاری این نشست را در معرض خطر داده است. فرهان حق سخنگوی سازمان ملل روز دوشنبه گفته بود كه این سازمان جهانی پس از اینكه قدرت‌های بزرگ درباره اینكه كدام گروه شورشی باید در مذاكرات 25 ژانویه شركت كنند به توافق برسند اقدام به ارسال دعوتنامه برای شركت‌كنندگان خواهد كرد.
اما در حالی كه هنوز اختلاف نظر جدی درباره ماهیت بعضی گروه‌های مسلح در سوریه وجود دارد، مخالفان سوریه با حمایت عربستان تلاش می‌كنند با تهیه لیستی از نمایندگان مخالفان، مانع قرار گرفتن بعضی گروهها در لیست گروه‌های تروریستی شود. شبكه خبری العربیه روز چهارشنبه گزارش داد معارضان سوریه تیم خود را برای حضور در مذاكرات صلح ژنو تشكیل داده‌اند و این تیم 17 نفره است. بر اساس این گزارش «اسعد عوض الزعبی» رئیس هیئت مذاكره‌كننده معارضان و جرج صبرا معاون او خواهد بود و محمد مصطفی علوش نیز از مذاكره‌كنندگان ارشد معارضان است. همچنین خبرگزاری رویترز چهارشنبه گزارش داد كه «جیش الاسلام» نیز در مذاكرات صلح سوریه كه قرار است به‌زودی در ژنو سوئیس برگزار شود، شركت خواهد كرد. قرار گرفتن نمایندگان جیش‌الاسلام برای حضور در مذاكرات ژنو در حالی است كه این گروه به صورت علنی از اتحاد خود با جبهه النصره شاخه سوری القاعده حرف می‌زند و اسناد زیادی از ماهیت سلفی این گروه منتشر شده است. بر اساس توافق در نشست وین 2 هر گروهی كه با داعش و القاعده همكاری می‌كند تروریست محسوب می‌شود.
اختلاف جدی طرف‌ها درباره ماهیت بعضی گروهها باعث شده بعضی منابع از احتمال تعویق نشست هفته آینده ژنو خبر بدهند. این احتمال پس از آن مطرح شد كه سازمان ملل اعلام كرده تا زمانی كه هیئت معارضان تشكیل نشود از هیچ طرفی دعوت نخواهد كرد. دولت سوریه در واكنش با اعلام اینكه آماده شركت در نشست هفته آینده است، هشدار داد در صورتی كه برگزاری این نشست به تأخیر بیفتد، مسئولیتش با طرف‌های دیگر است.
خواب‌های جدید برای جنوب سوریه
منابع رسانه‌ای از طرح‌های جدید امریكا و متحدانش برای جنوب سوریه با الگوبرداری از گروه‌های كرد در شمال این كشور خبر دادند. روزنامه الاخبار لبنان با اشاره به شكست‌های سنگین مخالفان در سوریه به ویژه پس از ورود مستقیم نظامی روسیه گزارش داد طرح‌های جدیدی برای این منطقه در حال مطرح شدن است. در این گزارش آمده است: شكست سنگینی كه ایستادگی و مقاومت ارتش و ساكنان درعا به عاصفه الجنوب وارد كرد به همراه تحولات سیاسی منبعث از مداخله روسیه در سوریه و تأثیر آن بر موضع و نقش سرویس اطلاعات اردن در جنوب، گروه موك را مجبور كرد در برخورد با واقعیت‌های میدانی این منطقه، سیاست تازه‌ای را در پیش بگیرد.» اتاق عملیات موك از افسران امریكایی، اردنی و كشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس تشكیل شده كه تحولات جنوب سوریه را مدیریت می‌كند. بنابر گزارش الاخبار گروه‌های تروریستی كه اردن از آنها تحت عنوان میانه‌رو یاد كرده است شامل «جیش الیرموك»، «الجبهه الجنوبیه» ارتش آزاد، «الویه العمری» و «لواء شباب السّنه» هستند كه علیه النصره و حركه المثنى باید وارد جنگ شوند.
الاخبار در ادامه گزارش خود می‌نویسد: احتمالاً جنگ برای دفاع از شهر «شیخ مسكین» در ریف غربی درعا آخرین جنگی خواهد بود كه گروه ارتش آزاد با النصره و المثنی در كنار هم علیه ارتش سوریه انجام خواهند داد تا جلوی پیشرفت آن را در این شهر بگیرند؛ شهری كه تصرف كامل آن به معنای كلید پیشروی در همه جبهه‌های «حوران» از منطقه «الجیدور» به ریف شرقی خواهد بود و به جبهه ریف‌های قنیطره خواهد رسید.
محمد بابایی
