الوقت- اخیراً ارتش رژیم صهیونیستی بخش جدیدی از عملیات نظامی خود در نوار غزه را با نام «ارابه‌های جدعون» نامگذاری کرد. این اقدام صرفاً یک رویداد تشریفاتی نبود، بلکه به سرعت به موضوعی بحث‌برانگیز در رسانه‌های اسرائیلی تبدیل شد. تحلیلگران استفاده صهیونیستها از نمادهای توراتی را اقدامی هدفمند در مسیر بکارگیری ابزاری تبلیغاتی برای توجیه خشونت‌های نظامی و پیشبرد اهداف سیاسی راست‌گرایان افراطی قلمداد می‌کنند.
پیوند نمادین دین و جنگ در نامگذاری عملیات‌های نظامی
در ارتش اسرائیل، واحد تخصصی نامگذاری عملیات‌های نظامی وجود دارد که با دقت و بر اساس پیشینه‌های مذهبی و تاریخی، نام‌هایی را انتخاب می‌کند تا علاوه بر ایجاد هویت نمادین، تأثیر روانی بر یهودیان داخلی و خارجی بگذارد.
بر اساس روایت توراتی، جدعون پسر یوآش، شخصیتی اسطوره‌ای از قبیله منسی بود که در منطقه عفرا در غرب رود اردن زندگی می‌کرد. او پس از انتخاب شدن توسط «فرشته خداوند»، در شرایطی که بنی‌اسرائیل از ترس مدیانیان در غارها پنهان شده بودند، به رهبری آنها رسید. جدعون با وجود داشتن تنها ۳۰۰ سرباز، با به‌کارگیری تاکتیک‌های مبتکرانه و استفاده از ارابه‌های جنگی، بر مدیانیان - که در جنگ با شترها مهارت داشتند - پیروز شد.
واژه «جدعون» در زبان عبری باستان به معنای «جنگجو» است و در آیین یهود، از او به عنوان نمادی از مسیحای موعود یاد می‌شود که بازسازی «معبد سوم» را به همراه خواهد آورد. اما امروز، این نام با عملیات نظامی‌ای گره خورده که بسیاری آن را از نظر انسانی و سیاسی فاجعه‌بار می‌دانند و همین موضوع موجب مقایسه‌های طنزآمیز بین «جدعون تاریخی» و «جدعون مدرن» شده است.
استفاده از نام جدعون برای عملیات‌های نظامی سابقه دارد. اسرائیل در سال ۱۹۴۸ نیز در «عملیات جدعون» از این نام برای اشغال روستای بيسان و اخراج ساکنان فلسطینی آن استفاده کرد. در چارچوب گفتمان این نامگذاری، فلسطینی‌ها به مدیانیان - دشمنان تاریخی بنی‌اسرائیل - تشبیه می‌شوند تا زمینه برای ساخت «معبد سوم» در اورشلیم فراهم شود؛ اقدامی که صهیونیستها آن را ضرورتی برای بقای یهودیان در «سرزمین موعود» می‌دانند.
اسرائیل در گذشته نیز از نام‌های توراتی برای عملیات‌های خود استفاده کرده است. برخی از این موارد عبارتند از:
انتخاب نام سنگ سخت (צוק איתן) برای جنگ ۵۱ روزه اسرائیل و حماس در سال ۲۰۱۴. این عنوان از کتاب دانیال اخذ شده که نماد استحکام و قدرت الهی است.
طوفان (סופה) عنوانی بوده که صهیونیستها برای عملیات تروریستی به هشادت رساندن شیخ احمد یاسین، رهبر و موسس جنبش حماس در سال 2004 انتخاب کردند. این نامگذاری به ماجرای طوفان الهی در کتاب مزامیر به عنوان ابزار مجازات دشمنان اسرائیل اشاره دارد.
همچنین انتخاب عنوان «پادشاه داود» برای عملیات حمله به غزه در سال 2023، که با هدف آزادی اسرا و نابودی کامل مقاومت در این باریکه صورت گرفت، به داستان فتح اورشلیم به دست داوود نبی اشاره دارد که از موفقیت‌های بزرگ در تاریخ اسطوره‌ای دولت یهود به حساب می‌آید. این نامگذاری عملاً اهداف گسترده و کلان رژیم برای ورود جنگی گسترده با هدف تغییر معادلات فلسطین و اشغال کامل غزه را نمایان می‌سازد.
جنجال سیاسی حول این نامگذاری
نامگذاری دور جدید عملیات نظامی علیه غزه با جنجالی رسانه‌ای همراه بود زیرا جدعون ساعر، وزیر امور خارجه کنونی رژیم، هم‌نام با این شخصیت توراتی است.
با توجه به این شباهت، مخالفان این نامگذاری را طنزآمیز می‌دانند، چرا که جدعون توراتی نماد رهایی بود، اما ساعر به‌عنوان یکی از چهره‌های راست‌گرا، متهم به دنبال کردن منافع سیاسی بنیامین نتانیاهو است و برخلاف انتظار عمومی ساکنان اراضی اشغالی که در ماه‌های اخیر با برگزاری تظاهرات‌های گسترده و مداوم خواستار انجام توافق با حماس و آزادی سریع اسرای باقی‌مانده هستند، کابینه نتانیاهو بقای خود را بر جان اسرا ترجیح می‌دهد.
در میان واکنش‌ها تمسخرآمیز و انتقادی به این نامگذاری، انتشار کاریکاتورهایی در شبکه‌های اجتماعی ترند شد با این مضمون که ساعر را به جای نشستن بر ارابه جنگی (طبق روایت قهرمانی در تورات) سوار بر دوچرخه کودکانه یا در حال هدایت کالسکه بچه نشان می‌دادند.
الگوی تکرارشونده در نامگذاریها
اسرائیل با استفاده از نام‌های توراتی برای عملیات‌های نظامی خود، سه هدف استراتژیک را دنبال می‌کند: نخست، تقدیس اقدامات نظامی از طریق پیوند زدن آنها به روایت‌های مذهبی، که به این عملیات‌ها وجهه‌ای الهی می‌بخشد؛ دوم، تشبیه فلسطینی‌ها به دشمنان تاریخی بنی‌اسرائیل مانند عمالیق و مدیانیان، تا با ایجاد تصویری از «تهدید قدیمی»، خشونت علیه آنان را توجیه کند؛ و سوم، متقاعد کردن افکار عمومی یهودیان مبنی بر اینکه این جنگ‌ها ادامه‌دهنده معجزه‌های توراتی و بخشی از سرنوشت الهی قوم یهود هستند.
این الگوی نامگذاری نه‌تنها عملیات‌های نظامی را در چشم ساکنان اراضی اشغالی و بویژه یهودیان خارج نشین که به حمایت مالی و رسانه‌ای آنها نیازمند است و همچنین جمعیت گسترده مسیحیان انجیلی (که حضور یهودیان در سرزمین‌های اشغالی را پیش‌درآمدی برای بازگشت مسیح (ع) می‌دانند) مشروع جلوه می‌دهد، بلکه با تحریف روایت‌های تاریخی و مذهبی، اقدامات خود را اجرای اراده الهی معرفی کرده و ازاین طریق زمینه را برای ادامه اشغال و سرکوب فراهم می‌کند.
در نتیجه باید گفت نامگذاری «ارابه‌های جدعون» تنها یک تاکتیک تبلیغاتی نیست، بلکه بخشی از استراتژی بزرگتر اسرائیل برای تغییر دائمی وضعیت غزه از نابودی کامل این باریکه و دست زدن به کشتار گسترده مردم و کوچاندن آنها از سرزمین مادری‌شان است. این نامگذاریها با پیوند زدن جنگ به روایت‌های مذهبی، تلاش می‌کند تا خشونت‌ها را در چشم افکار عمومی یهودیان مشروع جلوه دهد.
