الوقت- همزمان با تلاشهای روسیه برای نزدیک کردن ترکیه و سوریه و تلاش کشورهای عربی برای بازگشت به دمشق، آمریکا هم تحرکات خود را شروع کرده تا در این فرآیند سیاسی خلل ایجاد کند. در این رابطه، نیکولاس گرینگر، نماینده وزار خارجه آمریکا در امور سوریه در روزهای اخیر با پیشنهادهای جدیدی به شمال سوریه سفر کرده است. به گزارش برخی منابع، گرینگر با نمایندگان «اداره خودمختار» و «شورای ملی کرد» گفتگو داشته و همچنین قرار است با سرشناسان و شیوخ قبایل نیز دیدار کند.
فؤاد علیکو، رهبر «شورای ملی کرد» سوریه درباره نسخه جدید واشنگتن گفته که ایالات متحده یک «پروژه یکپارچه» برای مناطق شمال شرق سوریه پیشنهاد داده است. علیکو گفت که آمریکاییها تاکنون اظهارنظر جدی نکرده‌اند اما با دقت به طرحهای همه گوش می‌دهند و نظرات کلی را مطرح می‌کنند. بر اساس گفته مقامات کرد، ایده‌های آمریکا شامل مشارکت همه طرفها در مدیریت و ثبات منطقه و ایجاد روابط غیرخصمانه بین کردها و ترکیه است. علیکو گفته که پیش‌نویس کامل طرح آمریکا پس از شنیدن سخنان همه طرفها و پس از توافق آمریکاییها و ترک‌ها بر سر فرمول مشخص، توسط نماینده ایالات متحده ارائه خواهد شد. از سوی دیگر، برخی منابع خبری هم اعلام کردند که واشنگتن به دنبال ایجاد شبه نظامیان مسلح تحت عنوان «شورای نظامی جزیره» در شمال سوریه است که ماموریت آن استقرار در مناطق نزدیک به نوار مرزی ترکیه است.
تحرکات جدید آمریکا پس از آن انجام می‌شود که اخیرا تعدادی از رهبران کرد به دمشق رفته بودند که به گفته منابع مطلع، طرفین در خصوص آخرین تحولات مناطق کردنشین، حضور نیروهای ترکیه، لزوم حفظ تمامیت ارضی سوریه و دیگر مسائل دوجانبه رایزنی کرده‌اند.
جلوگیری از عادی سازی روابط ترکیه و سوریه
تحرکات آمریکا در زمانی انجام می‌شود که ترکیه در ماه‌های اخیر آمادگی خود را برای عادی سازی روابط با دولت سوریه اعلام کرده و چندین دیدار بین مقامات امنیتی و اطلاعاتی دو کشور هم برگزار شده است تا پس از یازده سال تنش، روابط دوجانبه را از سر بگیرند. کاخ سفید نگرانی خود را از روند عادی سازی آنکارا با دمشق ابراز کرده است و این اقدام را مغایر با طرحهای خود در منطقه می‌داند و لذا سعی دارد مجددا طرحهای شکست خورده خود را به منصه ظهور برساند و جلوی این عادی سازی را بگیرد. نزدیکی آنکارا به دمشق، در حکم رها کردن تروریست‌های ادلب و مختومه شدن پروژه تروریسم در این کشور است. همچنین، بازگشت کشورهای متخاصم به سوریه، وجهه و قدرت بشار اسد، رئیس جمهور سوریه را در عرصه بین‌المللی تقویت خواهد کرد و هضم آن برای واشنگتن که همه ابزارهای خود را برای سرنگونی دولت او بکار بست، سنگین خواهد بود.
آمریکا برای اینکه از نگرانی های ترکیه از جانب کردها بکاهد، قصد دارد بین ترکیه و کردها یک منطقه حائل ایجاد کند تا از درگیری بین دو طرف در آینده جلوگیری کند و بتواند دو متحد را در کنار خود داشته باشد و بدین ترتیب از نزدیک شدن ترکیه به دولت سوریه جلوگیری کند.
باتوجه به اینکه مقامات ترکیه هم با حضور آمریکاییها در شمال سوریه مخالف هستند، در صورت روابط دوستانه بین دو کشور همسایه، این احتمال وجود دارد که مقامات آنکارا مواضع تندی را بر علیه حضور آمریکا اتخاذ کنند و به نوعی این کشور در میدان سوریه تنها خواهد ماند. تنگ شدن عرصه بر نیروهای آمریکایی، کاخ سفید را به بازنگری در سیاستهای خود وادار خواهد کرد از این رو سعی دارد تا ترکیه را همچنان در جبهه تقابل و دشمنی با دولت سوریه نگه دارد، زیرا با از سرگیری روابط دیپلماتیک و با خروج نیروهای ترکیه، ارتش سوریه وارد مناطق شمالی خواهد شد و بیخ گوش آمریکاییها سنگر خواهد گرفت. مقامات سوری حضور آمریکا را به مثابه اشغالگری قلمداد کرده و بارها خواسته‌اند به تمامیت ارضی آن احترام گذاشته و نیروهایش را خارج کند.
آمریکا برای جلوگیری از عادی سازی ترکیه و سوریه هدف دیگری را هم دنبال می‌کند. واشنگتن که در سالهای اخیر با دولت رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه دچار تنش شده است به دنبال آن است که این متحد ناراضی را از سر راه خود بردارد. از آنجا که در اردیبهشت ماه آینده انتخابات ریاست جمهوری ترکیه برگزار خواهد شد و اردوغان سعی دارد با عادی سازی روابط با دمشق وزن سیاسی خود را در برابر رقبا افزایش دهد، این فرصت مناسبی برای کاخ سفید است تا بتواند با سنگ اندازی در این مسیر دیپلماتیک، وجهه اردوغان را تضعیف دهد. زیرا شسکت اردوغان در روند عادی سازی این بهانه را به دست رقبای انتخاباتی خواهد داد تا بتوانند اردوغان را در بین افکار عمومی منفور کرده و ورق را به نفع خود برگردانند.
تلاش آمریکا برای حفظ سنگر در سوریه
آمریکا از دسامبر 2017 که پایان خلافت داعش در سوریه و عراق از سوی نیروهای مقاومت اعلام شد، بزرگترین اهرم فشار خود را در برابر دمشق از دست داد، لذا سعی کرد تا کردها را جایگزین گروههای تروریستی کرده و بتواند با کمک آنها برنامه‌های خود را در سوریه به پیش ببرد و از آن زمان تاکنون با استقرار نیروهایش در مناطق شمالی به غارت منابع نفت سوریه اقدام می‌کند. حمایت از کردها پوششی برای حضور طولانی مدت آمریکا در شمال سوریه است و اگر این گروهها بخواهند با دولت مرکزی صلح کنند، در این صورت دست آمریکا از منابع نفت کوتاه خواهد شد و دیگر بهانه‌ای برای ماندن در این کشور نخواهد داشت.
واشنگتن در این سالها سعی کرده تا از کردها به عنوان اهرم فشاری در برابر دولت بشار اسد استفاده کرده و بتواند امتیازات سیاسی بگیرد و برای ادامه بازی خطرناک خود به این گروهها نیاز دارد. نزدیک شدن کردها به دمشق به نوعی پایانی بر حضور آمریکاییها در شمال سوریه است و به همین خاطر به تکاپو افتاده‌اند تا مانع از همگرایی بین کردها و دولت مرکزی شود.
طرح واشنگتن محکوم به شکست است
درحالی که آمریکا خود را به آب و آتش می‌زند تا از تحولات جدید سیاسی در میدان سوریه جلوگیری کند اما طرحهای جدید این کشور بنابه دلایل مختلف اجرایی نخواهد شد. اول، اینکه این طرح سعی دارد بین ترکیه و کردها صلح و اتحاد ایجاد کند که تجربه چند دهه‌ای نشان می‌دهد نشدنی است. رهبران ترکیه دشمنی دیرینه‌ای با گروههای کرد سوری دارند که شاخه نظامی آنرا حزب کارگران کردستان (پ ک ک) و یگانهای مدافع خلق (وای پی دی) تشکیل می‌دهند و آنها را تهدیدی برای امنیت و تمامیت ارضی خود می‌دانند و این مسئله مربوط به بحران سوریه نمی‌شود. دولت ترکیه حتی در دهه‌های گذشته محدودیتهای زیادی را برای کردهای داخل این کشور اعمال کرده تا تحرکات آنها را کنترل کند. بازداشت رهبران کرد به بهانه اقدام علیه امنیت ملی کشور، بیانگر این است که آنکارا به هیچ وجه با کردها سازش نخواهد کرد و تلاشهای واشنگتن تنها وقت تلف کردن است.
دوم، اگر فرض کنیم ترکیه بخواهد با کردهای تحت حمایت آمریکا متحد شود، در این صورت پرونده عادی سازی با سوریه بی‌نتیجه خواهد ماند. زیرا این به معنای تثبیت حضور مثلث آمریکا-ترکیه-کردها در شمال سوریه است که دمشق به شدت با آن مخالف کرده و اردوغان هم نمی‌خواهد مسیر عادی سازی به هم بخورد. لذا با طرح آمریکا برای اتحاد دوستی با گروههای کرد که دستاورد خاصی ندارد همراهی نخواهد کرد، چرا که ترکیه از تعامل با سوریه نفع بیشتری می‌برد.
سوم، آمریکا سعی دارد با طرح شش ماده‌ای و ایجاد تشکیلات نظامی جدید اینگونه وانمود کند که کردها را رها نکرده است و همچنان در مدار خود حفظ کند، اما رهبران کرد دیگر به مقامات واشنگتن اعتمادی ندارند. آمریکا دو بار در زمانی که ترکیه حملات خود علیه مناطق کردنشین سوریه را شروع کرد با خروج نیروهایش، پشت کردها را خالی کرد و در برابر ترکیه تنها گذاشت و چنین خیانتی در آینده هم تکرار خواهد شد و رهبران کرد سعی می‌کنند تا مسیر درست تاریخ را انتخاب کنند که فعلا در سمت دولت سوریه قرار دارد.
تلاشهای آمریکا برای حفظ موقعیت خود در سوریه همچون پروژه‌های قبلی با شکست مواجه خواهد شد و با هموار شدن مسیر عادی سازی و بازگشت کشورهای منطقه به دمشق، به عنوان پیروزی بزرگ برای محور مقاومت همچون پتک بر سر واشنگتن و ایادی آن در منطقه فرود خواهد آمد.
