پایگاه تحلیلی الوقت- شواهد بسیاری وجود دارد که نیروهای اوکراینی در طول جنگ با روسیه مرتکب جنایات جنگی شده اند. آنچه اکنون مهم است این است که اوکراین چگونه به وقوع این جنایات جنگی پاسخ می دهد.
از زمان آغاز جنگ روسیه در اوکراین، ادعاها مبنی بر ارتکاب جنایات جنگی توسط نیروهای اوکراینی علیه افسران و اسیران جنگی روسی مطرح شده بود. گزارشی از عفو بینالملل تاکید دارد که تاکتیکهای نظامی اوکراین غیرنظامیان را در معرض خطر قرار داده است. از آن زمان فیلمهای ویدئویی منتشر شده است که نشان میدهد احتمالاً سربازان اوکراینی افسران روسی را در شهر ماکییوکا اعدام کردهاند. در سال 2019 و حتی قبل از شروع جنگ نیز دادگاه کیفری بینالمللی (ICC) اعلام کرد که نیروهای اوکراینی مرتکب جنایات جنگی احتمالی علیه سربازان روسی در شرق اوکراین شدهاند.
در واکنش به ویدئوهایی که جنایات جنگی احتمالی توسط نیروهای اوکراینی را نشان میدهد، اوکراین اعلام کرد که در این زمینه تحقیق خواهد کرد. با این حال، مقامات گفته اند که این تحقیقات مربوط به خیانت جنگی است، به این معنی که اوکراین خیانت سربازان روسی را بررسی می کند که با تظاهر به تسلیم، نیروهای اوکراینی را فریب دادند و به همین دلیل کشته شدند، اما هیچ کس نگفته که جنایت جنگی خود نیروهای اوکراینی را کی بررسی خواهند کرد؟
در حال حاضر مهم آن است که اوکراین اجازه دهد تا یک تحقیق بی طرفانه انجام شود، «کنت راث»، مدیر سابق دیدهبان حقوق بشر نیز خاطرنشان میکند: «تحقیق در مورد جنایت جنگی مورد نیاز است... »
کسی جنایات جنگی اوکراین را بررسی نمی کند
برای بررسی جنایات جنگی لازم است تا اول از همه، شرکای بینالمللی کیف بهصراحت و صریح اعلام کنند که قوانین کیفری بینالمللی و حقوق بشردوستانه بینالمللی برای همه طرفهای درگیری اعمال میشود، نه فقط یک طرف. اما تا کنون انگلیس، فرانسه و کانادا به وضوح در مورد محکوم کردن جنایات جنگی سکوت کرده اند. «ون شاک» کارشناس آمریکایی در امور جنایات جنگی نیز بر پاسخگو کردن اوکراین تاکید دارد و می گوید «قوانین جنگ برای همه طرفها به طور مساوی اعمال باید شود، هم دولت متجاوز و هم دولت مدافع مسئول هستند… [الف] همه طرفهای درگیری باید قوانین بینالمللی را رعایت کنند وگرنه با عواقب آن مواجه خواهند شد».
همچنین دولتهای غربی میتوانند پیشنهاد کمک به اوکراین در تحقیقاتش در مورد هر جنایت ادعایی ارتکاب شده توسط نیروهای مسلح این کشور را بدهند، اما تا کنون هیچ دولت غربی تمایلی به تحقیقات در این زمینه از خود نشان نداده است. لندن، اتاوا و پاریس می توانند بازرسان خود را برای کمک به اوکراین در بررسی اتهامات علیه سربازان این کشور بفرستند، اما تا کنون چنین اقدامی انجام نشده است.
متحدان اوکراین باید از این کشور بخواهند تا اساسنامه رم دادگاه کیفری بینالمللی را تصویب کند. با توجه به سطح فعالیت ICC در اوکراین، ناظران ممکن است به دلیل عدم درک اینکه این کشور عضوی از ICC نیست، هرکاری را انجام دهد. عضویت اوکراین در ICC می تواند تلاش برای پاسخگویی واقعی دولت این کشور را تقویت کند.
در حال حاضر، روسیه از اتهامات جنایات جنگی اوکراین برای ارائه دلایل حمله استفاده می کند. اوکراین می تواند و باید مایل به رسیدگی به جنایات جنگی خود باشد. «وین جرداش»، وکیل جنایی بینالمللی که از تحقیقات جنایات جنگی اوکراین حمایت میکند، اظهار داشته است که مقامات قانونی اوکراین «بسیار نگران هستند تا جنایات جنگی برجسته نشود.»
روسیه: غرب نسبت به جرایم اوکراین بیتفاوت است
وزارت دفاع روسیه روز جمعه با متهم کردن کی یف به ارتکاب جنایات جنگی، اعلام کرد که غرب نسبت به جرایم اوکراین بی تفاوت است. وزارت دفاع روسیه از اعدام بیش از ۱۰ اسیر جنگی روسی توسط اوکراین خبر داد و کی یف را به ارتکاب جنایات جنگی متهم کرد، موردی که بنا بر اعلام مسکو، غرب آن را نادیده گرفته است.
وزارت دفاع روسیه برای اعلام این خبر به ویدئوی منتشر شده در شبکه های اجتماعی استناد کرده است که اعدام اسیران جنگی روس را به نمایش می گذارد.
براساس اعلام وزارت دفاع روسیه، قتل بی رحمانه نظامیان روسی، نه اولین مورد است و نه صرفا جنایت جنگی است، بلکه رویه رایجی در نیروهای مسلح اوکراین است که به طور فعالانه ای از سوی رژیم کی یف حمایت می شود و حامیان غربی اش آن را آشکارا نادیده می گیرند. این درحالی است که اوکراین نیز در مقابل بارها روسیه را به ارتکاب جنایات جنگی متهم کرده، ادعایی که مسکو آن را رد کرده است.
در ویدئوی منتشر شده تصویری از سربازان روس به نمایش درآمده که پس از تسلیم کردن خود به افرادی مسلح، روی زمین در منطقه لوگانسک در شرق اوکراین دراز کشیده اند.سپس صدای تیراندازی شنیده می شود و ویدئو اجساد را نشان می دهد. حدود ۱۲ جسد در این فیلم به نمایش گذاشته می شود. زمان فیلمبرداری مشخص نیست و معلوم نیست چه کسی آن را گرفته است.
وزارت دفاع روسیه اعلام کرده است که این ویدئو قتل عمد و روشمند بیش از ۱۰ نظامی روسی به دست سربازان اوکراینی را نشان می دهد. وزارت مزبور همچنین تاکید کرده است که این ویدئو نشانه ای از طبیعت بی رحمانه ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهوری اوکراین و رژیم وی در کی یف است و وی در مقابل دادگاه تاریخ و مردم روسیه و اوکراین پاسخگو خواهد بود.