پایگاه تحلیلی الوقت - در ادامه برگزاری سلسه نشست‌‌های پژوهشی اندیشکده اندیشه سازان نور، روز چهارشنبه نشست رسانه‌ای با موضوع «ماهیت تنش‌های رژیم صهیونیستی و ترکیه در سوریه» برگزار شد. در این نشست دکتر «سعدالله زارعی»، کارشناس مسائل غرب آسیا در ابتدا با ترسیم وضعیت سوریه موضوع تنش میان ترکیه و رژیم صهیونیستی را مورد بحث و بررسی قرار داد. این گزارش مهمترین مباحث این نشست را مورد توجه قرار داده است:
افزایش حملات اسرائیل به سوریه پس از سقوط اسد
دکتر زارعی درباره تشدید حملات اسرائیل به سوریه اظهار داشت: بعد از سقوط دولت بشار اسد در سال گذشته حملات رژیم صهیونیستی به سوریه افزایش پیدا کرد و بعد از سقوط دولت اسد، تل آویو حد و حدود را کنار گذاشت و همه مناطق سوریه را مورد حمله قرار داد. حال این جای سوال است که با توجه به این که مقاومت موقعیت خود را در سوریه از دست داده بود، پس چرا اسرائیل به حملات خود علیه سوریه شدت بخشید؟ در این ارتباط باید افق تحولات سوریه را در نظر گرفت. رژیم صهیونیستی از دو منظر از سوریه نگرانی دارد: اول بازخیزی مقاومت که این موضوع بازخیزی مقاومت با توجه به روحیات مردم سوریه و حملات مدام اسرائیل به این کشور محتمل است. در واقع حملات اسرائیل باعث شده تا روحیه مقاومت در میان سوری‌ها نهادینه شود و اسرائیل همواره نگران مستقر شدن یک دولت با رویکرد مقاومت است. لذا صهیونیست‌ها همه زیرساخت های سوریه را نابود کردند تا اگر دولت نزدیک و همسو با مقاومت مستقر شد، هیچ زیرساخت نظامی در سوریه برای قدرت گیری دوباره مقاومت وجود نداشته باشد.
دکتر سعدالله زارعی در ادامه افزود: مسئله دوم که باعث نگرانی اسرائیل از اوضاع سوریه است، ارتباط شورشیان حاکم در دمشق با رویکردهای اخوانی است و تل آویو معتقد است که تاسیس جنبش اخوانی در دمشق می تواند سایر جنبشهای اخوانی در منطقه را فعال کند. صهیونیست‌ها معتقدند که تاسیس دولت اخوانی در دمشق یک خطر برای افق تل آویو در سوریه است، چون اخوانی‌ها به صورت ماهیتی در تقابل با اسرائیل قرار دارند. همچنین اشغال و استقرار نیرو در جولان یکی دیگر از اهداف اسراییل در حمله به سوریه است.
500 حمله در 5 ماه
درباره حملات صهیونیست‌ها به سوریه، دکتر زارعی افزود: در یک دوره ۵ ماهه نزدیک به ۵۰۰ بار مراکز مختلف سوریه مورد تهاجمات سنگین اسراییل قرار گرفت. در این میان دولت ترکیه برای آن بتواند به یک قاعده مشخص با اسراییل دست پیدا کند، از تنش و تقابل با اسراییل خودداری کرده و در چند مرحله هم هاکان فیدان وزیرخارجه ترکیه تاکید کرده که بدنبال تنش با اسراییل در سوریه نیست و گفته می تواند تضمین های لازم برای عدم تهدید اسراییل از خاک سوریه را بدهد. از طرف دیگر یک مسیر سیاسی نیز از طریق جمهوری آذربایجان گشوده شده است و در روزهای گذشته مذاکراتی میان سرویس های امنیتی ترکیه و رژیم صهیونیستی در باکو برگزار شده و قرار بود در ادامه این مذاکرات نخست وزیر رژیم صهیونیستی و رئیس جمهوری آذربایجان با هم در باکو دیدار کنند و این ملاقات قرار بود چهارشنبه همین هفته برگزار شود، اما باتوجه به افزایش تنش ها میان ترکیه و اسراییل برگزار نشد و تاریخ مشخصی هم تاکنون برای این دیدار اعلام نشده است.
تنش دامنه دار آنکارا و تل آویو در سوریه
کارشناس مسائل غرب آسیا معتقد است: در واقع تنش میان ترکیه و اسراییل با توافقات سیاسی به پایان نمی رسد، چون صهیونیست‌ها معتقدند که هر توافق سیاسی در ترکیه یا دیگر کشورها با تغییر دولت ها ممکن است به هم بریزد. لذا بعید است که ایدلوژی دولت اردوغان برای همکاری با اسراییل در سوریه به نتیجه برسد، چون اسراییل بدنبال آن است که با زور نظامی اهداف خود در سوریه را دنبال کند. لذا تنش ها ادامه پیدا خواهد کرد و اصرار اسراییل بر حفظ مناطق اشغالی در سوریه ادامه خواهد داشت، حتی میانجی گری برخی دولت ها مانند آمریکا نیز نمی تواند این تنش ها در سوریه را پایان دهد. کما اینکه ترامپ در سفر نتانیاهو به واشنگتن تلاش کرد این تنش را پایان دهد اما موفق نشد.
تلاش ناکام ترکیه
رئیس اندیشکده مطالعاتی اندیشه سازان نور همچنین اظهار داشت: ترکیه نیز تلاشهایی را دنبال می کند تا بتواند اوضاع سوریه را در کنترل خود داشته باشد، اما اتحادیه عرب نیز تمایلی درباره این که با ترک ها درباره سوریه به یک نتیجه برسد، ندارد وبرای اتحادیه عرب به همان میزان که حضور اسراییل در سوریه پذیرفتنی نیست، حضور ترکیه هم پذیرفته نمی شود. لذا ترکیه ناگزیر است به تنهایی در سوریه دست به اقدام بزند. در عین حال، ترکیه در سوریه منفعل نخواهد بود و البته شاهد دفاع ترکیه از سوریه هم نخواهیم بود و همزمان اسراییلی‌ها نیز به حملات خود ادامه خواهند داد.
راه‌حل سوریه
سعدالله زارعی درباره راه حل کنونی سوریه نیز گفت: راه‌حل سوریه در این وضعیت که میدان نزاع ترکیه و اسرائیل است، راه حلی از دورن خود سوریه است. لازم است از درون چاره ای برای سوریه اندیشیده شود، چون سوریه نمی تواند با تکیه بر بیانیه های شفاهی اردوغان یا اتحادیه عرب امنیت خود را تامین کند. سوریه بایستی توان خود از نظر نیروی دفاعی و تجهیزات را تقویت کند. اگر سوریه توان کنش پیدا کند، اسرائیل هر کاری را نمی‌تواند در آنجا انجام دهد، همان گونه که در مناطقی که مقاومت در سوریه فعال است، دست اسراییل هم بسته است.
اهداف ترکیه و اسرائیل در سوریه
درباره اهداف آنکارا و تل آویو در سوریه، دکتر زارعی اشاره داشت: ترکیه در تلاش است تا یک دولت اخوانی وابسته به ترکیه را در سوریه بوجود آورد. از سوی دیگر اسرائیل برنامه دیگری در سوریه دارد. اسرائیل یک سوریه آشفته و درگیر با قومیت های مختلف و یک دولت مرکزی ضعیف در دمشق می‌خواهد، تا هیچ اراده‌ای در این کشور در برابر اسرائیل شکل نگیرد. ایده آل اسرائیل در سوریه، اراده ها صرفا قومیتی براساس مناطق علوی، دروزی و یا منطقه کردی، سنی به صورت منفک و جدا از هم است. صهیونیست‌ها تلاش می‌کنند تا مناطق مختلف سوریه تجمیع نشوند و قدرت مرکزی مقتدر تشکیل نشود. این اراده اسراییل نه فقط برای سوریه بلکه برای کل منطقه است تا هیچگاه هیچ مقاومتی در برابر اسراییل در منطقه شکل نگیرد.
