الوقت- در پی هدف قرار گرفتن یک نفتکش متعلق به سرمایهدار صهیونیستی در سواحل عمان، آمریکا اعلام کرد ۱۰۰ شناور بدون سرنشین هدایتپذیر از راه دور ( شهپاد) در آبهای منطقه مستقر خواهد کرد. ژنرال مایکل کوریلا، رئیس ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) گفت استقرار این شناورها در راستای جلوگیری از تهدیدات دریایی در منطقه است.
سنتکام ۲۵ آبان با انتشار بیانیهای در مورد حمله پهپادی به این نفتکش در سواحل عمان گفت که این حمله بیانگر ماهیت بیثباتکننده «فعالیتهای بدخواهانه ایران در منطقه است».
بنابر گزارش ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده، درحالی که پهپادها و شناورهای زیردریایی هدایتپذیر از دور توسعه چشمگیری یافتهاند، قایقهای سطحی بدون سرنشین نیز فناوری جدیدی هستند که برای امنیت در آینده ضروری است.
ژنرال کوریلا بدون اشاره به جزئیات این شناورها گفت، علاوه بر شناورهای بدون سرنشین، ایالات متحده در حال ایجاد یک برنامه آزمایشی با شرکای خود در خاورمیانه برای شکست «پهپادهای دشمن» است. فرمانده سنتکام توسعه «پهپادهای متخاصم» را بزرگترین تهدید فناوری برای امنیت منطقه خواند. این شناورها قرار است آبهای جنوب ایران تا دریای سرخ و اقیانوس هند را پوشش دهد.
آمریکا در سپتامبر سال گذشته «یگان ویژه ۵۹» را در پی برخی حملات پهپادی منتسب به ایران، در کشور بحرین راهاندازی کرد که بخشی از ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده، برای ادغام سیستمهای بدون سرنشین و هدایتپذیر از دور و هوش مصنوعی است.
قابلیت شناورهای بدون سرنشین
شناورهای بدون سرنشین آمریکا با یک بال به ارتفاع پنج متر از انرژی خورشیدی و باد برای حرکت استفاده میکنند و میتوانند با سرعت متوسط ۵.۵ کیلومتر بر ساعت حرکت کرده و به مدت بیش از یکسال، عملیاتهای درازمدت برای جمعآوری دادههای مختلف را در دریا و اقیانوسها انجام دهد بدون اینکه به استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر نیاز داشته باشد.
عملکرد این شناور به طور دائم توسط یک اپراتور نظامی کنترل میشود که با استفاده از ارتباطات ماهوارهای میتواند آنرا کنترل کرده و به آن فرمان بدهد. حسگرهای قایقهای بدون سرنشین میتوانند کمکهای آموزش را در دریا شناسایی کرده و تصاویر بصری را به مرکز فرماندهی انتقال دهند. این شناورها میتوانند طیف وسیعی از دادههای اقیانوسی، ناوبری و هواشناسی و همچنین اطلاعات استراتژیک را گردآوری کنند.
این شناورها، نیروی دریایی آمریکا را قادر میسازد تا دادههای دریایی منطقه مورد نظر را به صورت ۲۴ ساعته جمعآوری کند و پایگاه داده خود را به صورت جدی بهبود ببخشد. در صورت موفقیت، دهها فروند از این شناورها در نقاط مختلف منطقه مستقر خواهند شد که رصد و مقابله با آنها بسیار سختتر از شرایط فعلی است.
با این وجود، شناورهای بدون سرنشین نقش چشم جدید آمریکا را در منطقه بازی خواهند کرد تا هیچ چیزی از دید این کشور دور نماند. زیرا دستیابی به اطلاعات گسترده سبب میشود تا واشنگتن بتواند با برنامه دقیق اقداماتش را انجام دهد.
مقابله با قدرت دریایی ایران
آمریکا با کمک ناوگان دریایی، پهپادهای جاسوسی و اکنون با شناورهای بدون سرنشین سعی دارد گستره وسیع دریایی از کانال سوئز تا اقیانوس هند را در رصد اطلاعاتی خود داشته باشد تا در صورت لزوم اقدامات مقتضی را برای از بین بردن تهدیدات از سوی دشمن انجام دهد.
همه سناریوهایی که آمریکا در خلیج فارس به منصه ظهور میگذرد با هدف مقابله با ایران انجام میشود و شناورهای بدون سرنشین هم قرار است بخشی از این پروژه را برعهده بگیرند. چند ماه پیش هم آمریکا ادعا کرد که قصد دارد ناوگان پهپادی با کمک شرکایش در خلیج فارس مستقر کند تا به ادعای آنها با تهدیدات پهپادی ایران مقابله کنند.
باتوجه به عادیسازی روابط میان رژیم صهیونیستی و امارات و بحرین و حضور گسترده صهیونیستها در خلیج فارس، آمریکا سعی دارد از منافع تلآویو در دریای سرخ و اقیانوس هند محافظت کند و شناورهای هوشمند میتوانند بخشی از این برنامه باشند. آمریکاییها به خوبی میدانند که ایران در عرصه موشکی و پهپادی قابلیتهای زیادی دارد و روز به روز در این عرصهها پیشرفت میکند. شیخ نشینهای عربی هم که امنیت خود را به دست آمریکا سپردهاند، از تهدیدات ادعایی از سوی ایران به شدت نگران هستند و با پترودلارهای نفتی سعی دارند از فناوریهای به روز آمریکا برای مقابله با قدرت نظامی ایران استفاده کنند.
سنتکام با استفاده از رادارهای اطلاعاتی مستقر در شناورهای بدون سرنشین قصد دارد تا اطلاعاتی از تحرکات احتمالی علیه ناوگان کشتیهای تجاری اسرائیلی و غربی کسب کند تا پیش از اجرای عملیات بتواند با آنها مقابله کند.
همچنین کاخ سفید پیش از این با قایقهای گشتی در آبهای خلیج فارس سعی میکرد با جلوگیری از فروش نفت و سد کردن مسیر تجارت دریایی ایران امکان دور زدن تحریمهای نامشروع خود را محدود کند. لذا اکنون نیز بخشی از اهداف استقرار شناورهای بدون سرنشین به همین منظور صورت میگیرد.
آمریکا برای استقرار 100 شناور بدون سرنشین از پیش مقدمات آنرا فراهم کرده است. در ماه اکتبر یک رزمایش گروه ضربت دریایی متشکل از چند کشور و به رهبری بحرین برگزار شد که شامل شناورهای بدون سرنشین و هوش مصنوعی و 7 کشتی خدمه بود. فرمانده نیروی دریایی بحرین گفته بود، اینکه چگونه نیروهای ما از کشورهای مختلف میتوانند با سیستمهای شناور بدون سرنشین همکاری کنند خیلی ارزشمند است و این کمک میکند تا درک بهتری از همکاری بایکدیگر برای تقویت امنیت منطقه داشته باشیم. با این وجود، واشنگتن سعی دارد تا متحدان عرب خود را با این سیستمهای هوشمند آشنا کند تا در آینده آنها بتوانند از این شناورها برای رصد اطلاعاتی در خلیج فارس استفاده کنند.
از سوی دیگر، گفته میشود نیروی دریایی ایالات متحده به دنبال ساخت یک کشتی بدون سرنشین کمهزینه است که قادر به یدککشیدن و پرتاب بسیاری از شناورهای بدون سرنشین در محیطهای مورد مناقشه است. دولت آمریکا به سازندگان شرکتهای نظامی پیشنهاد داده تا این نوع کشتی را در آینده نزدیک تولید کنند و تا سال 2026 احتمالا ساخت آن به اتمام خواهد رسید. باتوجه به اینکه نیروهای آمریکایی به راحتی نمیتوانند وارد حریم دریایی کشورهای غیرهمسو با خود شوند، سعی دارند با ساخت این کشتیها از دور شناورها را به آبهای سرزمینی کشورهای متخاصم پرتاب کرده و اطلاعات مورد نیاز خود را به دست آورند.
در گذشته ملوانان آمریکایی که به آبهای ساحلی ایران نزدیک میشدند بارها توسط نیروهای ایرانی دستگیر شدند و به همین دلیل واشنگتن قصد دارد بدون نیروهای نظامی و با کمترین هزینه این قایقها را به مناطق مورد نظر پرتاب کرده و بتواند تحرکات دریایی ایران را رصد کند.
کاهش تعهدات در غرب آسیا و تمرکز بر چین
استقرار ناوها و جنگندههای آمریکا در منطقه هزینههای زیادی را روی دوش این کشور در دهههای اخیر گذاشته است و برای کاستن از این بار اضافی سعی دارند تا این هزینهها را تا حد ممکن کاهش دهند.
از چند سال پیش که باراک اوباما، رئیس جمهور سابق این کشور سیاست خارجی دولتش را «سیاست آسیا محور» اعلام کرد که باید بر شرق آسیا بیشتر متمرکز شوند، آمریکا مسیر کاهش تعهدات در خاورمیانه و رفتن به سمت چین را در دستور کار قرار داده است.
آمریکا در راهبرد امنیت ملی خود چین را به عنوان بزرگترنی تهدید برای منافع جهانی خود توصیف کرده است و در یکسال گذشته نیز سطح تنشها بین دو کشور افزایش یافته است.
استراتژیستهای آمریکایی بر این باورند که چین دنبال به چالش کشیدن هژمونی این کشور است و در حال حاضر از لاک دفاعی خارج شده و گارد تهاجمی به خود گرفته است. لذا سعی دارند تا بخشی از توان نظامی خود را از خلیج فارس به سمت شرق مصروف دارند تا بتوانند اژدهای زرد را مهار کنند.
باتوجه به اینکه رئیس جمهور چین اخیرا دستور مدرن سازی و توسعه قدرت نظامی این کشور را صادر کرده است، این مسئله برای واشنگتن نگران کننده است. زیرا تقویت توان نظامی چین در کنار قدرت روز افزون اقتصادی، میتواند به هژمونی 8 دههای آمریکا پایان دهد.
بخشی از هدف ناوگان نظامی آمریکا در کشورهای عربی منطقه، برای رصد تحرکات در دریا و زمین بود و در صورتی که شناورهای هوشمند بتوانند این وظیفه را برعهده بگیرند، دیگر لزومی به استقرار گسترده ناوها و هزاران نیروی نظامی نیست و بخشی از این نیروها میتوانند ادامه ماموریت خود را در شرق آسیا به پایان برسانند.
با این حال آمریکا از تشدید روند کاهش اعتماد به این کشور در میان شیخ نشینان خلیج فارس نیز نگران است و از همین رو با اعلام طرح تشکیل یگان شهپادی به دنبال رفع نگرانیهای امنیتی کشورهای عربی است تا به آنها بگوید که از همه داشتهها و ابزارهای خود برای دفاع از متحدانش در خلیج فارس استفاده میکند.