الوقت- لبنان و اسرائیل از اکتبر 2020 مذاکراتی را در جهت حل اختلافات مرزی دریایی خود آغاز کرده اند. لبنان بر سر مساحتی حدود 860 کیلومتر مربعی با رژیم صهونیستی دچار اختلاف می باشد که با تقسیم این مساحت به 10 بلوک، بلوک نفتی 9 _ خطوط 1 و 3 _از اصلیترین مناطق مورد اختلاف در این نزاع مرزی بوده است که دو طرف ادعای مالکیت بر این منطقه را داشته اند و در همین راستا از اکتبر 2020 در راستای حل اختلافات مرزی خود، مذاکراتی را با مانجیگری آمریکا آغاز کردند که در نهایت دولت لبنان طی توافقی از خط مرزی دریایی 23تا 29 عقب نشینی کرد.
اختلافات مرزی لبنان و رژیم صهیونیستی در دریا
بیشترین اختلافات مرزی لبنان و رژیم صهیونیستی در منطقه 9 بین خطوط 1 و 23 در یک منطقه دریایی به مساحت 860 کیلومتر مربع می باشد که این منطقه سرشار از نفت و گاز است. مرزهای دریایی مورد اختلاف به دلیل دارا بودن منابع نفتی از اهمیت زیادی برای دو طرف برخوردار می باشد به گونه ای که بهره برداری از این منابع می تواند ظرفیتی بالقوه را در راستای استقلال اقتصادی لبنان، کاهش بدهی ها و میزان بیکاری در این کشور ایجاد کند؛ اما طی بیش از یک سال گذشته، در راستای حل اختلاف و ترسیم مرزهای دریایی میان لبنان و اسرائیل، از 15 اکتبر 2020 مذاکراتی بین بیروت و تل آویو در مقر یونیفل در الناقوره در جنوب لبنان با نظارت واشنگتن آغاز شد که این مذاکرات در می 2021 متوقف شد؛ این مذاکرات که با میانجیگری آمریکا و نظارت سازمان ملل طی چهار جلسه گفتگو برگزار شد تا فوریه 2022 نتیجه ای در بر نداشت.
عقب نشینی بحث‌انگیز لبنان از خط مرزی دریایی 29 تا 23
در راستای حل اختلاف مرزی دریایی، عاموس هوچشتاین، نماینده آمریکا در مذاکرات ترسیم مرزی میان لبنان و رژیم صهیونیستی، 19 بهمن(8 فوریه) وارد لبنان شد تا تداوم مذاکرات با مقامات لبنانی را بررسی کند. وی در اشاره به هدف خود از سفر به لبنان در گفتگو با شبکه لبنانی "ام تیوی" گفته بود: «ما باید به مرحله‌ای برسیم که دو طرف تصمیم بگیرند که خواستار یک راه‌حل هستند به همین دلیل من در نوامبر گذشته به اینجا آمدم، به تل‌آویو و قدس رفتم و اکنون بازگشته‌ام که ببینم آیا طرفین خواستار یک توافق هستند؟ امروز شکاف‌ها را در مورد ترسیم مرزها راکم کرده‌ایم و رسیدن به توافق ممکن است».
در نتیجه این سفر روزهای اخیر، خبری مبنی بر اعلام عقب نشینی لبنان از خط مرزی دریایی 29 تا 23، منتشر شد که این اتفاق پس از سفر عاموس هوخشتاین، گمانه زنی ها را در این خصوص که در ادامه، راه برای تکمیل مذاکرات تعیین مرزهای دریایی با اسرائیل هموار شود، افزایش داده است.
در همین راستا عبدالله بوحبیب، وزیر امور خارجه لبنان در گفت‌وگو با روزنامه محلی الجمهوریه با اشاره به موضع میشل عون، رئبس جهور لبنان نسبت به این اقدام گفت: «خط 23 چیزی است که منافع لبنان را تامین می‌کند و پایبندی به خط 29 منجر به نتیجه نمی‌شود». بسام یاسین که ریاست هیئت لبنانی مذاکرات غیرمستقیم ترسیم مرزی لبنان را بر عهده داشته با اشاره به مذاکرات طرف لبنانی با رژیم صهیونیستی گفته بود: «گفت‌وگوهای طرف لبنانی با رژیم صهیونیستی در خصوص ترسیم مرزهای دریایی در چارچوب قوانین بین‌المللی است. این مذاکرات بر اساس قوانین بین‌الملل، توافق آتش‌بس 1949 بین لبنان و رژیم صهیونیستی و توافقنامه پولیه-نیوکمپ سال 1923 انجام می‌شود». سید حسن نصرالله دبیر کل حزب الله لبنان نیز در گفتگویی که 8 فوریه داشت، ضمن اشاره به این مسئله، بیان داشت: «ما به عنوان مقاومت در بحث تعیین مرزها دخالت نمی کنیم، زیرا برای ما چیزی به نام اسرائیل وجود ندارد. در مورد مسئله تعیین مرزها دولت لبنان تصمیم می گیرد و ما به عنوان مقاومت به مرزهایی که توسط نهادهای دولتی پذیرفته شده و تصمیم گیری می شود، متعهد هستیم ».
هدف از توافق مرزی
حل اختلاف مرزی دریایی در شرایطی که وضعیت سیاسی و اقتصادی لبنان با چال هایی روبرو است و این کشور که در نتیجه تحریم های آمریکا در حوزه انرژی به مشکل برخورده است بیش از پیش بر ماهیت سیاسی مذاکرات آنهم با حضور نماینده آمریکا، تاکید دارد. از سویی آمریکا و اسرائیل در صدد هستند تا با مدیریت مذاکرات، این مسئله را به نوعی به توافق عادی‌سازی روابط با رژیم گره بزنند و از سوی دیگر با توجه به انتخابات پیش روی لبنان، از این طریق منافع سیاسی خود را دنبال کنند. همچنین هدف صهیونیست‌ها و دولت بنت از تلاش برای رسیدن به توافق با لبنان این است که از این طریق لبنان در راستای واردات سوخت و انرژی خود، جایگزین دیگری غیر از ایران یافته و بازیگری ایران را در حوزه سوخت رسانی به این کشور محدود شود.
علاوه بر این، با توجه به تحریم قانون قیصر که مسئله انتقال انرژی در لبنان را نیز تحت تاثیر قرار داده بود، آمریکا با توسل به این قانون، رفع تحریم ها را به گونه ای با توافق تعیین مرزها مرتبط کرد. در همین راستا، منیر الربیع، تحلیلگر سیاسی لبنان در مصاحبه خود با خبرگزاری آناتولی ترکیه گفت: «عاموس هوخشتاین، فرستاده آمریکا به هر نحوی موضع صریح را به مقامات لبنانی منتقل کرد مبنی بر اینکه تعیین مرز منجر به تسهیل انتقال گاز مصر و برق اردن به لبنان می شود».
وی همچنین با اشاره به عقب نشینی دولت لبنان از خط 29 خاطرنشان کرد: «محاسبات سیاسی داخلی ممکن است پشت این کار باشد تا تعیین مرزها تسریع شود، به ویژه که در آستانه برگزاری انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری در لبنان هستیم. نگرانی میشل عون، رئیس جمهور لبنان این است که او می خواهد روند تعیین مرزها را در تا پایان دوران ریاست جمهوری خود در اکتبر 2022 تکمیل کرده و آغاز عملیات اکتشاف نفت و گاز را اعلام کند. عون نگرانی اصلی دیگری دارد و آن لغو تحریم‌های آمریکا علیه جبران باسیل (داماد وی) و بازگرداندن تعدادی کارت قوی در داخل لبنان در آستانه انتخابات است».
