الوقت - صادرات گاز از مناطق اشغالی فلسطین به دیگر کشورهای منطقه بویژه اردن همچنان چالش ساز است.
در همین ارتباط نیز روز گذشته پارلمان اردن پس از کش و قوسهای فراوان، سرانجام طرح ممنوعیت خرید گاز از رژیم صهیونیستی را به اتفاق آرا تصویب و آن را به دولت سپرد.
در ماه مارس سال گذشته نیز پارلمان اردن خواستار لغو هرگونه توافق واردات گاز با رژیم صهیونیستی شده و اعلام کرده بود که توافق با دشمن مورد قبول مردم و نمایندگان اردن نیست، اما اقدام اخیر پارلمان اردن پس از بالا گرفتن اعتراضات مردمی علیه خرید گاز از رژیم صهیونیستی صورت گرفت.
مشروعیت یابی گازی صهیونیستها
اردن تنها خریدار گاز از رژیم صهیونیستی نیست، بلکه علاوه بر اردن، کشور دیگر منطقه یعنی مصر نیز خریدار گاز از مناطق اشغالی فلسطین است.
با وجود آن که پارلمان اردن روز گذشته رای به قطع خرید گاز از اسرائیل داد، اما در مقابل افرادی وابسته به جریان آمریکایی و غربی در دولت اردن تلاش میکنند تا همچنان خرید گاز از مناطق اشغالی ادامه یابد و حال دولت امان در شرایط دشواری قرار دارد که از یک سو فشار مردمی و پارلمان این کشور برای قطع خرید گاز از صهیونیستها وجود دارد و از سوی دیگر با نارضایتی و مخالفت برخی چهرههای پشت پرده دولت مواجه است که به رئیس دولت برای ادامه خرید گاز از صهیونیستها فشار وارد میکنند.
حقیقت هم آن که خرید گاز از صهیونیستها تنها جنبه اقتصادی برای تلاویو ندارد و شاید حتی جوانب اقتصادی آن در حاشیه سایر جوانب سیاسی و امنیتی باشد.
در واقع رژیم صهیونیستی با صادرات گاز به کشورهای منطقه در تلاش است تا به تدریج مناسبات اقتصادی و انرژی خود را به منزله مشروعیت سیاسی عنوان کند. بلند پروازیهای صهیونیستها حتی محدود به اردن و مصر نیست و آنها در گام بعدی تلاش دارند تا دیگر کشورهای منطقه نیز از جمله ترکیه و حتی لبنان را به جمع مشتریان گازی خود اضافه کنند.
براین اساس قطع خرید گاز از سوی اردن حال علاوه بر خسارات اقتصادی، ضربه بزرگ امنیتی و سیاسی به صهیونیستها خواهد بود که همواره تلاش داشتهاند تا موقعیت خود را در منطقه عادی نشان دهند، اما حال در همین گامهای نخست با موجی از مخالفتها و اعتراضات داخلی در اردن روبرو شدهاند.
سایه اختلافات ارضی اردن و صهیونیستها بر قرارداد گازی
اردن سالهاست که به دنبال تامین امن و بلندمدت منابع انرژی مورد نیاز خود است، چون این کشور نزدیک به ٩٠ درصد از نیازهای انرژی خود را با واردات تامین می کند.
به همین دلیل نیز «صالح الخرابشه»، وزیر وقت انرژی اردن حدود دو سال پیش اعلام کرد که کشورش به اجرای توافقنامه خرید گاز از رژیم صهیونیستی ادامه خواهد داد و صادرات گاز رژیم صهیونیستی به این کشور سال ۲۰۲۰ مطابق با توافقنامه امضا شده بین دو طرف، آغاز شود.
با این حال طی دو سال گذشته و از زمانی که مذاکرات برای خرید گاز از رژیم صهیونیستی آغاز شد، تحولات بسیاری در روابط اردن و صهیونیستها به وقوع پیوسته و برخی موضوعات مورد اختلاف میان دو طرف بالا گرفته است.
حال در شرایطی که اردن در راستای اجرایی کردن و آغاز خرید گاز از صهیونیستهاست، تحولات و اختلافات دو سال گذشته آن چنان در روابط دو طرف پررنگ و برجسته شده، که گروهها و افکارعمومی اردن خواستار لغو این قرارداد هستند و از همین رو نیز پارلمان اردن به تازگی رای به لغو این قرارداد را داده است.
در واقع از زمان کشته شدن دو اردنی و مجروح شدن یک اسرائیلی در تیراندازی در سفارت اسرائیل در امان در دو سال پیش روابط به حالت عادی برنگشته و پس از آن با توجه به فرار مداوم رژیم اسرائیل از طرح دو دولتی (برای فلسطین) که اردن مبتکر آن به شمار میرود، روابط دو طرف همواره به سمت تنش بیشتر به پیش رفته است.
حتی حدود دو ماه پیش، عبدالله دوم، شاه اردن به اسرائیل و کابینه آینده این کشور درباره پیامدهای اظهارات بنیامین نتانیاهو در کارزار انتخاباتی خود برای الحاق زمینهایی در کرانه باختری اشغالی هشدار داد و گفت این امر مستقیما بر روابط میان اردن و اسرائیل تاثیر خواهد گذاشت.
از سوی دیگر مسئله منطقه "الباقورة" و "الغمر" آتش تنش سیاسی امان و تل اویو را شعله ورتر ساخته است. این دو منطقه طی چند دهه گذشته توسط رژیم صهیونیستی اشغال شده بود و با سپری شدن ۲۵ سال از اجاره این دو منطقه به موجب توافق صلح میان امان و تلآویو در سال ۱۹۹۴، لازم بود تا به صورت کامل به اردن بازگردانده شود، اما بازگشت این دو منطقه با مخالفتهایی از جانب تل اویو روبرو شد و اگرچه سرانجام اردنیها موفق به بازگرداندن بخشی از حاکمیت خود به این دو منطقه شدند، اما در نهایت اختلاف بر سر این منطقه به تنش بیشتر طی چند ماه گذشته در روابط اردن و رژیم صهیونیستی افزوده است.
مجموع این شرایط باعث شده تا تمایل به لغو توافق گازی با رژیم صهیونیستی در اردن بیش از حامیان سیاسی ادامه این توافق باشد.
همچنین این را نیز باید توجه داشت که اردن میتواند به گزینه هایی دیگری چون واردات گاز از مصر و یا حتی ایران و قطر نیز فکر کند که به نوبه خود می تواند چالش مهمی بر واردات گاز از اسرائیل میباشد.
نکته مهم در این میان آن است که در دستگاه سیاسی و حاکمیتی اردن نیز نگاه یکدست و هماهنگی برای واردت گاز از اسرائیل وجود ندارد و برخی منابع گفتهاند که این موضوع حتی با وجود مخالفت شخصی شاه اردن، اما با فشار آمریکا دنبال میشود.
در حال حاضر دولت اردن با مصوبه اخیر پارلمان این کشور در شرایط دشوای قرار دارد و شاید در صورت نادیده گرفتن مصوبه پارلمان برای لغو قرارداد خرید گاز از رژیم صهیونیستی، خود را به استیضاح و سقوط کابینه نزدیک کند.