الوقت- در پی شکست گروههای تروریستی در بخش زیادی از خاک سوریه و بازگشت کنترل اکثر مناطق این کشور در دست دولت مرکزی که نوید نزدیک شدن به پایان بحران سوریه را می دهد، اکنون به نظر میرسد که دمشق میتواند به صورت جدیتر موضوع مقابله با تجاوزات رژیم صهیونیستی را در دستور کار قرار دهد. موضوعی که در طی سالهای بحران به دلیل درگیر بودن ارتش سوریه با گروههای پرتعداد تروریستی تحت حمایت کامل کشورهای غربی و عربی دمشق بنابر مصلحت تصمیمی برای رویارویی تمام عیار نظامی با تجاوزات صهیونیستها را نداشت.
آنچه که در حاضر تغییر در رویکرد مسامحهآمیز گذشته سوریها را اشکار می کند تلاش جدی این کشور برای وارد کردن سامانههای پدافند هوایی از کشورهای متحد می باشد. در همین راستا در حالی که بیش از یک سال از استقرار سامانه اس 300 روسی در سوریه میگذرد طی روزهای اخیر وبگاه «Avia.Pro» روسیه که اخبار هوانوردی را دنبال میکند، گزارش داد: سوریه تصمیم گرفته است که سامانه «باور ۳۷۳» ایران را خریداری کند. همچنین پایگاه خبری دبکا فایل در این باره نوشت: طبق دادههای چندین منبع، سامانههای پدافند هوایی ایران در سوریه مستقر شدهاند و تهران و مسکو به توافقنامهای دست یافتهاند که به ایران اجازه میدهد تا سیستم ضد هوایی خود را در خاک سوریه قرار دهد. ازجمله این تجهیزات میتوان سیستم پدافند هوایی «باور-۳۷۳» را عنوان کرد. روز جمعه منابع نظامی روسیه و سوریه گزارش کردند که ایران سیستم موشکی پیشرفته ضد هوایی باور-۳۷۳ خود را در شرق حمص مستقر کرده است.
بدون تردید استقرار 373 در سوریه می تواند پیامدهای امنیتی مختلفی در پی داشته باشد که در ادامه مهمترین آنها را ذکر میکنیم.
اسرائیل در حصارکشی امنیتی مقاومت
اصلیترین دلیل تجاوزات و حملات هوایی گاه و بیگاه رژیم صهیونیستی به خاک سوریه طی سالهای اخیر مربوط به دست و پا زدنهای سران صهیونیستی برای جلوگیری از حضور نظامی گسترده ایران در نزدیک مرزهای خود میباشد که از نظر صهیونیستها وقوع این امر می تواند به عنوان فروپاشی آخرین لایه دیوار امنیتی و سپر محافظتی این رژیم در برابر ایران باشد.
در راستای جلوگیری از این امر تل آویو در طول جنگ سوریه تمام قوای خود را بکار گرفت تا با حمایت از تروریستها، سوریه را از مدار محور مقاومت خارج سازد اما با شکست پروژه خلع قدرت از اسد و تجزیه سوریه، صهیونیستها استراتژی خود را بر پاشنه مقابله با حضور گسترده ایران و انتقال تجهیزات استراتژیک به مقاومت لبنان از مسیر سوریه قرار دادند و در این مسیر سعی کردند که با نشان دادن ژست بی طرفی در تحولات سوریه، رضایت روسیه را نیز کسب کنند. حملات مکرر به مقرها و پایگاههای نظامی در اختیار نیروهای وابسته به ایران در سوریه، تلاشی برای تبدیل کردن سوریه برای ایران به ویتنامی دیگر و بالا بردن هزینههای تلاش ایران برای استقرار بلندمدت در سوریه بود.
حال اما با استقرار باور 373 در سوریه به دلیل توانمندی های گستردهتر این سامانه نسبت به اس 300 روسی و همچنین ناشناخته بودن سیستم و عمکرد آن برای صهیونیستها و غربیها، عملاً تقلاهای تل آویو نیز را باید خاتمه یافته در نظر گرفت. از طرف دیگر سیستم راداری برد بلند باور که 320 کیلومتر شعاع کنترلی، 260 کیلومتر شعاع رهگیری و 200 کیلومتر شعاع عملیاتی برای هدف قرار دادن انواع موشک ها و هواپیماها را تا کشف 300 هدف و رهگیری همزمان 60 هدف دارد، اشراف کاملی از تحرکات هوایی صهیونیست ها در عمق سرزمین های اشغالی را در اختیار محور مقاومت قرار می دهد که حتی برای مقاومت لبنان و غزه در برابر تجاوزات هوایی رژیم صهیونیستی نیز مؤثر است. موشک های باور-373 قادر به کشف و اصابت موشک های کروز و هواپیماهای نامرئی مدرن از جمله F-35 هستند. همچنین دامنه رادار این سیستم موشکی، مناطق مرزی میان سوریه و عراق و منطقه دیرالزور که نیروهای ایرانی و نیروهای بسیج مردمی عراق در آن مستقر هستند، در تیررس این موشکها قرار دارد.
از طرف دیگر با توجه به قابلیت های منحصر به فرد باور 373 استراتژی دولت سوریه برای پایان دادن به آسمان امن برای پرواز جنگنده های اسرائیلی محقق می شود. در واقع برخی از رسانه ها از جمله «Avia.Pro» که رسانه ای روسی است در گزارش خود علت گرایش دمشق به خرید سامانه ایرانی باور 373 را باوجود استقرار اس 300 کارایی و راندمان پایین این سامانه دانسته است.
چرخش در روابط مسکو- تلآویو
اما یکی دیگر از پیامدهای مهم توافق روسیه و ایران برای استقرار گسترده سیستم باور در سوریه را می توان در تأثیرات منفی این توافق بر روابط مسکو- تل آویو مشاهده کرد. در واقع این توافق نظامی میان تهران و مسکو را باید به عنوان پایان همکاریهای اطلاعاتی - نظامی روسیه با رژیم صهیونیستی در حریم هوایی سوریه دانست. شاهد این مدعا را میتوان در پرواز ایذایی جنگنده روسیه در مقابل جنگندههای رژیم صهیونیستی دانست. هفته گذشته جنگنده سوخو ۳۵ روسیه با مانور در جنوب سوریه مانع از عملیات نظامی جنگنده رژیم صهیونیستی شد و نقشه اسرائیل را برای انجام سلسله حملات به پایگاه هوایی T۴، بزرگترین پایگاه هوایی سوریه ناکام گذاشت.
از طرف دیگر ایندیپندنت عربی 24 شهریور به نقل از منابع روسی اعلام کرد در اواخر ماه اوت (اوایل شهریور)، مسکو مانع حمله اسرائیل به نیروهای ارتش سوریه در منطقه قاسیون شده و البته اسرائیل در صدد ردیابی باتری های سامانه موشکی اس 300 بوده که ارتش سوریه آن را از طریق روسیه به دست آورده بود. همچنین با گذشت یکه هفته از این حادثه، روسیه بار دیگر از حمله اسرائیل به پایگاه ارتش سوریه در منطقه قنیطره و حمله دیگری در منطقه لاذقیه، جلوگیری کرده بود. این اقدام روس ها منجر شده بود تا بنیامین نتانیاهو بی درنگ به مسکو سفر کرده و برای دستیابی به توافقی با پوتین برای چشم پوشی روسها از تداوم حملات صهیونیستها علیه مواضع نیروهای وابسته به ایران و ارتش سوریه تلاش کند که با واکنش سرد و منفی رئیس جمهور روسیه مواجه می شود.
همزمان با اوج گرفتن اختلاف میان روسها و صهیونیست ها منابع اطلاعاتی رژیم صهیونیستی از جمله سایت دبکا خبر داده اند که مسکو برای هدف قرار دادن بدون هشدار قبلی هواپیماهای صهیونیستی در سرتاسر آسمان سوریه به ایران چراغ سبز نشان داده است.
تأثیرات بر ائتلافهای منطقهای
از ابتدای تاسیس رژیم صهیونیستی، خطر انزوا تهدید جدی برای دولتمردان آن بوده است. با توجـه به این تهدید،» دیوید بن گوریون« دکترین اتحاد پیرامونی را در جهت خروج از انزوا در برابر اتحاد دول عربی مطرح کرد. چارچوب اصلی این دکترین گسترش روابط با دولتهای مسلمان غیرعرب مانند ایران، ترکیه و اتیوپی بود. اما امروزه پس از 6دهه، این دکترین با تغییـرات منـابع تهدیـد روبه رو است. اسرائیل تلاش دارد با کمک آمریکا در شرایط جدید هندسه قدرت در منطقه جبهه واحدی با کشورهای عربی علیه تهران تشکیل داده و با دولتهای عربی بویژه در حوزه خلیج فارس عادی سازی روابط را تحقق بخشد.
تل اویو در این راستا پیشنهاد طرح انعقاد پیمان عدم تجاوز را به کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس داده است که عمدتاً برای جلوگیری از تمایل این کشورها به پیشنهاد مشابه ایران با عنوان طرح صلح هرمز می باشد.این پیشنهاد صهیو نیستها که به دلایلی هنوز از کشورهای عربی منطقه پاسخ روشنی دریافت نکرده است , با استقرار این سامانه در معرض چالش جدی قرار می گیرد ؛ زیرا اگر بخشی از انگیزه آنها از تمایل به پیشنهاد رژیم صهیو نیستی ناشی از دغدغه امنیتی باشد این سامانه تا حد زیادی می تواند این دغدغه را برطرف کند و اگر هم بر امده از توازن قوا در منطقه باشد این سامانه توازن قوا را به نفع ایران تغییر می دهد,بنابراین انتخاب کشورهای عرب منطقه هرچه که باشد به نحوی متاثر از فعال شدن این سامانه در منطقه خواهد بود.