الوقت- طی روزهای گذشته برخی از رسانه ها از شروع مذاکرات غیرمستقیم میان یمن و عربستان سعودی در مسقط پایتخت عمان برای توافق در مورد توقف جنگ در مرزها و پایان یافتن حملات هوایی خبر داده اند. در همین حال طرفین به انجام برخی اقدامات اعتمادساز روی آورده اند که از آن جمله می توان آزادی بی قیدوشرط 300 اسیر جنگی از جمله سه سرباز سعودی از سوی انصارالله و در طرف مقابل برداشتن برخی محدودیت های محاصره برای ورود سوخت به شمال یمن از طریق بندر الحدیده و همچنین تسریع روند بازگشایی فرودگاه صنعا اشاره کرد. همچنین مارتین گریفیث، فرستاده سازمان ملل به یمن پس از سفر به ریاض و دیدار با خالد بن سلمان، معاون وزیر دفاع عربستان، هفته گذشته برای دومین بار در ماه میلادی جاری به صنعا سفر کرد. اقداماتی که می تواند زمینه ساز پایان دادن به جنگ و تجاوز پنج ساله به یمن شود.
عملیاتهای سنگین بازدارندگی 1 و 2 توسط انصارالله و سپس پیچیده عملیات نصرمن الله همراه با تنها ماندن عربستان در ائتلاف تجاوز به یمن دلیل اصلی روی آوردن ریاض به راهکار گفتگو برای رهایی از باتلاق جنگ در یمن بوده اند با این حال حملات هوایی عربستان به شهرهای یمن تداوم دارد و در مقابل نیروهای ارتش و کمیتههای مردمی یمن به عملیاتهای هر روزه علیه نیروهای عربستانی و مزدوران دولت مستعفی یمن در جبهههای مرزی جیزان ادامه میدهند که موجب شکنندکی توافقات و مذاکرات شده است.
با توجه به تجربه سرنوشت ناکام توافق استکهلم که هرگز به سرانجام مطلوب برای کنترل جنگ نرسید نشان میدهد که عربستان به مذاکرات به عنان فرصتی برای کاهش فشار خارجی و بازیابی توان نظامی و دفاعی مینگرد و هنوز به این واقعیت نرسیده است که بحران یمن راه حل نظامی ندارد و در صورت تداوم جنگ نتیجه بهتری از آنچه اکنون ریاض با آن دست به گریبان است عاید آنها نخواهد شد.
بر همین اساس با در نظر گرفتن واقعیات یمن، می توان گفت پایه ریزی صلح پایدار در یمن در هر مذاکرهای تنها در شرایطی محقق خواهد شد که در آن موارد زیر در نظر گرفته شود.
1- نخستین اصل مهم توقف کامل حملات به یمن و خروج کامل نظامیان خارجی از خاک این کشور است. رهبر انصارالله پس از اعلام تمایل سعودیها به کاهش دو طرفه حملات بارها تأکید کرده است که آتش بس پایدار تنها با توقف کامل حملات هوایی عربستان میسر خواهد شد. در حال حاضر علی رغم مواضع رهبران سیاسی عربستان، اما در عمل حملات نیروهای تحت فرمان سعودی ها متوقف نشده و این نیروها طی روزهای اخیر توافق اتش بس در الحدیده را نقض کرده اند.
2- شروع مذاکرات یمنی – یمنی و قطع حمایت عربستان از دولت مستفی و فراری منصور هادی که نه تنها از هیچگونه مشروعیت داخلی در شمال و جنوب یمن برخوردار نیست بلکه به عنوان ابزاری در جهت به شکست کشاندن توفقات عمل میکند زیرا هرگونه صلح در یمن را مخالف با منافع خود ارزیابی می کند. در همین راستا طی روزهای گذشته پس از اعلام خبر احتمال ازگشایی فرودگاه صنعا احمد بن عوض بن مبارک نماینده دولت مسعتفی و فراری منصور هادی در بیانیه ای با این اقدام مخالفت کرد. در این نامه که به دبیرکل سازمان ملل ارسال شده وی به شدت نسبت به ایجاد تسهیلات برای ارسال کمک های بشردوستانه بین المللی به یمن اعلام نارضایتی کرده است. طبیعتاً وقتی نزدیکان منصور هادی ارسال کمک های بشردوستانه به یمن را مخالف با منافع خود می بینند در مورد ایجاد صلح با محوریت نقش آفرینی انصارالله کارشکنی ها بسیار جدی تر خواهد بود.
3- پذیرش احترام به تمامیت ارضی یمن و حفظ یکپارگی سرزمینی آن. در حال حاضر امارات مهمترین نیرویی است که از تجزیه طلبان جنوبی حمایت میکند و همواره یکی از مهمترین اهداف خود در تحولات یمن را تلاش برای تجزیه این کشور و تسلط بر بنادر و جزایر ارزشمند و مهم این کشور در جنوب قرار داده است. در حال حاضر اما به نظر می رسد با بروز اختلاف و شکاف در اتحاد عربستان و امارات، سعودی ها نیز برای تضعیف یمن و کسب دستاورد در جنگ طرح تجزیه این کشور را دنبال کنند. اخیرا خبرهایی در مورد طرح تقسیم یمن به سه اقلیم صنعا(شامل استان های صنعا، صعده، إب، عمران، ذمار، ریمه، الحدیده، المحویت، البیضاء و حجه.)، حضرموت (حضرموت، المهره، شبوه، سقطری، مارب، الجوف، أبیَن) و عدن (عدن، لحج، تعز، بخش غربی ابین از شهر زنجبار در جنوب تا شهرستانهای «سرار، رصد و سبح» در شمال) منتسر شده است. این در حالی است که دولت نجات ملی یمن و احزاب حاضر در صنعاء که انصارالله یکی از آنان است، با هر گونه تلاش بیگانگان برای تجزیه یمن مخالفت کردهاند.
4- تعیین کمیته حقیقتیاب برای رفتن به یمن و ارزیابی میزان خسارتهای مالی و واداشتن سعودی به جبران این خسارتها و مطالبه غرامت از عربستان و امارات. حملات 5 ساله عربستان و امارات به یمن زیرساخت های این کشور را کاملا نابود کرده است و بازسازی خرابی ها به سرمایه فراوانی نیاز دارد. طبیعتاً یمنی ها خواهان جبران این خرابی ها از سوی متجاوزان خواهند شد.
