الوقت- با روی کار آمدن« بوریس جانسون » همچنان بن بست برگزیت که منجر به کناره گیری ترزا می شد به قوت خود باقی مانده است. جانسون تلاش میکند به هرنحو ممکن بریتانیا را از اتحادیه اروپا خارج کند اما موانع اقتصادی و سیاسی گسترده و جدی ای در این زمینه وجود دارد. روز گذشته دیوان عالی انگلیس با لغو تعلیق پارلمان باعث شد زنگ خطری جدی برای نخست وزیری جانسون رقم بخورد .
اختلاف دولت و پارلمان
وقتی پارلمان بریتانیا عزم بوریس جانسون برای خروج بدون توافق را مشاهده کرد، شروع به مخالفت های جدی با طرح جانسون نمود. براین اساس روز چهار شنبه ۱۳ شهریور پارلمان طرحی با 327 رأی مثبت در برابر 299 رأی منفی به تصویب رساند که دولت بوریس جانسون را موظف میکند در صورت عدم توافق با اتحادیه اروپا تا ضرب‌الاجل 31 اکتبر (4 آبان) درخواست به تعویق افتادن برگزیت را به اتحادیه اروپا ارائه دهد. این طرح علاوه بر اینکه مانعی بر سر راه برگزیت بدون توافق بود برای جانسون یک تهدید سیاسی نیز تلقی میشد زیرا پایه و اساس و شعار اصلی نخست وزیری او خروج انگلیس از اتحادیه اروپا تا ۳۱ اکتبراست.
بنابراین جانسون راه حل را در دور زدن پارلمان جستجو کرد. به این منظور درنشست «شورای اختصاصی » در کاخ بالمورال (اقامتگاه تابستانی ملکه) از وی درخواست تمدید تعطیلات تابستانی پارلمان تا 14 اکتبر /22مهر را که در باطن آن تعلیق پارلمان نهفته بود را ارائه داد و ملکه نیز با آن موافقت کرد.
این اقدام جانسون که به منظور گرفتن فرصت مخالفت با« برگزیت بدون توافق» از پارلمان بود، سرِآغاز شروع چالش جدیدی بین دولت و پارلمان شد. استدلال جانسون این بود که اگر اتحادیه اروپا از مخالفت پارلمان با برگزیت بدون توافق مطمئن شود با طرح پیشنهادی جانسون موافقت نخواهد کرد.
در صحن پارلمان بسیاری از هم حزبی های جانسون به مخالفت با تصمیم او پرداخته بودند و حدود بیست نفر ا از حزب محافظه کار اخراج و برخی دیگر به سایر احزاب پیوستند. در ابتدا دادگاهی در انگلیس تعلیق پارلمان را قانونی اعلام کرد اما یک دادگاه دیگر در اسکاتلند که تحت حاکمیت بریتانیا قرار دارد اعلام کرد نخست‌وزیر ملکه را گمراه کرده است.
قانون اساسی در بریتانیا نانوشته و به صورت Common law اجرا میشود؛ قاضی براساس یک رویه قضایی مشترک براساس دعاوی مطرح شده سابق، حکمی را در دعاوی جدید صادر میکند. تصمیم به تعلیق پارلمان قبلا در قرن ۱۶ توسط چارلز اول نیز گرفته شد که منجر به هرج ومرج سیاسی شدیدی در انگلیس شد. بنابراین دادگاه عالی انگلیس با توجه به مواردسابق، روز سه شنبه اعلام کرد تعلیق پارلمان امری قانونی است، اما انگیزه‌های اتخاذ این تصمیم غیرقانونی هستند به این ترتیب دادگاه عالی تعلیق پارلمان را لغو کرد.
پس از لغو تعلیق پارلمان چه اتفاقی میفتد؟
در صورتی که مصوبه قبلی پارلمان در مخالفت با« برگزیت سخت»، وارد مجلس عوام(لردها) شود تبدیل به قانون خواهد شد و کار برای جانسون بسیار سخت خواهد شد زیراجانسون همچنان به برگزیت سخت فکر میکند. او در واکنش به رای دیوان عالی گفت: به رأی دیوان عالی کشور احترام می گذارم. من نهایت احترام را برای این رأی قائلم. البته با این حکم موافق نیستم. ما ۳۱ اکتبر حتماً از اروپا خارج می شویم.
گزینه دیگری که جانسون برای هموار کردن برگزیت بدون توافق مدنظر داشت برگزاری انتخابات زود هنگام بود. برای برگزاری انتخابات زود هنگام جانسون باید موافقت دو سوم مجلس عوام را بدست آورد. جانسون یک بار در تاریخ 19 شهریور شانش خود را برای این گزینه امتحان کرد اما فقط ۲۹۳ عضو از پارلمان ۶۵۰ نفری از طرح انتخابات زود هنگام حمایت کردند. جانسون برای حل بن بست و «خروج توافقی» سه راه دیگر دارد؛
یکی حل مشکلات سابق در توافقهای ترزا می که مهمترین آن مساله مرزهای ایرلند شمالی وقوانین نامرئی شدن مرز سخت(back stop) برای ترددآسان بین جمهوری ایرلند و ایرلند شمالی است . جانسون از نیمه دوم شهریور مذاکراتی را با «ژان کلو یونکر» رئیس کمیسیون اروپا انجام داد اما به نتیجه نرسید. هفته گذشته «آنتی رینی» نخست وزیر فنلاند و رئیس دوره ای اتحادیه اروپا هشدار داد بریتانیا تنها ۱۲ روز فرصت دارد تا طرح جدیدی را درباره نحوه اجرای برگزیت ارائه کند.
راه دوم جانسون جلب نظر مساعد رهبران بزرگ اتحادیه اروپا مثل امانوئل مکرون و آنجلامرکل است. در این راستا او در سفری که به منظور شرکت در جلسات مجمع عمومی سازمان ملل دارد دیدارهایی با مکرون دنبال مذاکره با رهبران اروپایی برای خروج از این بن بست است. او به این منظور در برنامه سفر خود برنامه سفر خود با صدر اعظم آلمان ، مکرون ، «لئو وارادکار» نخست وزیر ایرلند و «دونالد توسک» رئیس شورای اروپا ملاقات میکند. باتوجه به لغو تعلیق پارلمان و موضع شفاف و روشن اتحادیه اروپا، تا زمانی که جانسون به نحوی با خروج نرم موافقت نکند بعید است در سفر چهار روزه جانسون در مقر سازمان ملل نیز اتفاق جدیدی بین رهبران اروپایی بیفتد.
راه حل سومی که جانسون دارد موافقت با پیشنهاد پارلمان انگلیس مبنی بر درخواست تمدید ضرب الاجل اتحادیه اروپاست. تاکنون جانسون از قبول این پیشنهاد طفره رفته است. بنابراین وی برای بقای خود در سمت نخست وزیری ناچار خواهد بود از انتخاب گزینه خروج بدون توافق خودداری کند. زیرا پس از لغو تعلیق پارلمان، اکنون زمزمه های استعفای جانسون بالا گرفته است.
برخی از اعضای برجسته احزاب «کارگر» و «حزب ملی اسکاتلند»، روز گذشته خواهان استعفای جانسون شدند «ایان بلکفورد» عضو ارشد حزب ملی اسکاتلند در این زمینه گفت: «بوریس جانسون هرگز توسط مردم انتخاب نشده بود و او باید کاری آبرومندانه انجام داده و استعفا دهد». جرمی کوربین رهبر حزب کارگر نیز در سخنانی هشدار دهنده روز گذشته گفت: «دیوان عالی حکم داده که نخست‌وزیر در تعطیل کردن پارلمان اقدامی غیرقانونی انجام داده و به دموکراسی اهانت و از قدرت سوءاستفاده کرده است» بنابراین اگر جانسون بر برگزیت بدون توافق اصرار ورزد از نظر پارلمان ماموریت وی پایان یافته تلقی میشود و احتمال استیضاح او بیشتر خواهد شد.
