همزمان با رونق دیپلماسی ایرانی و در حالی که تهران این روزها میزبان مقامات متعدد خارجی است، انفجار دو کشتی تجاری در دریای عمان به نگرانی‌ها در ارتباط با افزایش تنش‌ها در منطقه دامن زده است.
به گزارش الوقت، صبح امروز برخی منابع خبری از هدف قرار گرفتن دو نفتکش در دریای عمان خبر دادند. یورونیوز اعلام کرد داده هایی دریافت کرده است مبنی بر این که یکی از دو نفتکش هدف قرار گرفته در دریای عمان به زودی غرق می شود، هرچند این خبر بعد تکذیب شد.
براساس این گزارش‌ها، کشتی‌ها پس از وقوع انفجار، آتش گرفتند.
همزمان، خبرگزاری ژاپنی ان‌اچ‌کی به نقل از وزیر تجارت این کشور گفته است دو کشتی حامل محموله‌های "مرتبط با ژاپن" در نزدیکی تنگه هرمز هدف حمله قرار گرفته است. این خبرگزاری افزوده بود که نیروی دریایی آمریکا مشغول کمک به این دو کشتی است.
پیشتر هم روزنامه نروژی تریدویندز از اصابت اژدر به یکی از دو نفتکش خبرداده و خبرگزاری رویترز به نقل از یک کارگزار بیمه کشتیرانی گفته بود که در یکی از نفتکشها "انفجار ناشی از حمله از خارج" به وقوع پیوسته است. گزارش‌های دیگر احتمالات دیگری را مطرح کرده‌اند اما این گزارش‌ها از سوی منابع رسمی در منطقه تایید نشده است.
واکنش ایران به انفجارهای دریای عمان
در تهران، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران این حادثه و تقارن آن با سفر نخست وزیر ژاپن به ایران را "مشکوک" توصیف کرد. وی در یک پیام توییتری نوشت: "از بروز حادثه مشکوک برای نفتکش‌های تجاری مرتبط با ژاپن همزمان با دیدار نخست وزیر آن کشور با رهبرانقلاب ابراز نگرانی کرده و آنرا خلاف جهت گیری ها و تلاش های منطقه ای و فرامنطقه‌ای برای کاهش تنش‌ها و آرامش می‌دانیم. ایران از همکاری و گفتگو در منطقه حمایت می‌کند."
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در واکنش به اخبار مبنی بر حمله به دو نفتکش در دریای عمان در توئیتر خود نوشت: "حملات گزارش‌شده به تانکرهای مرتبط با ژاپن زمانی اتفاق افتاد که نخست‌وزیر آبه شینزو برای گفتگوهایی گسترده و دوستانه در حال دیدار با آیت‌الله خامنه‌ای بود. مشکوک بودن برای توصیف آنچه که احتمالاً امروز صبح اتفاق افتاده، کفایت نمی‌کند. مجمع گفتگوی منطقه‌ای پیشنهادی ایران، ضروری است".
واکنش آمریکا
ساعاتی بعد از حمله به دو نفتکش در دریای عمان که باعث آتش سوزی آنها شد، کاخ سفید اعلام کرد که ایالات متحده در حال کمک‌رسانی و بررسی اوضاع است.
به گزارش بلومبرگ، سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید، روز پنجشنبه ۲۳ خرداد در یک ایمیل نوشت: «ما از گزارش‌های مربوط به وقوع یک حمله به کشتی‌ها در خلیج عمان آگاه هستیم.»
وی افزود: «دولت ایالات متحده در حال کمک‌رسانی است و به ارزیابی وضعیت ادامه خواهد داد.»
همچنین در واکنش به حادثه مذکور، «مایک پامپئو»، وزیر خارجه آمریکا با طرح اتهامات تکراری خود، ایران را مسئول حمله به دو نفتکش در دریای عمان معرفی کرد.
پمپئو مدعی شد که ارزیابی دولت آمریکا این است که جمهوری اسلامی ایران مسئول حملاتی می‌باشد که امروز در دریای عمان اتفاق افتاد.
وزیرخارجه آمریکا همچنین بدون ارائه اسناد و مدارکی افزود که این ارزیابی، مبتنی بر داده‌های اطلاعاتی، سلاح‌های مورد استفاده، سطح تخصص مورد نیاز برای انجام این عملیات، حملات اخیر ایران به کشتی‌ها و این واقعیت است که هیچ گروه نیابتی از منابع و مهارت کافی برای انجام عملیاتی با این سطح از پیچیدگی نیست.
به ادعای پمپئو، حملات اخیر بخشی از کارزار ایران برای افزایش تنش در منطقه و تهدیدی برای صلح و امنیت بین‌المللی است و آمریکا از منافع و نیروهای خود در منطقه دفاع خواهد کرد.
نگرانی‌های جهانی
در نخستین واکنش های دولتی نسبت به این حادثه، سخنگوی دولت بریتانیا ضمن "ابراز نگرانی عمیق" گفته است که این کشور همراه با "متحدان خود در منطقه" مشغول بررسی و ارزیابی این حمله است.
همچنین سرگئی ریابکف، معاون وزارت خارجه روسیه نیز گفته است که نباید به طور شتابزده ایران را مسئول این حادثه معرفی کرد و از آن برای تشدید بحران در منطقه استفاده کرد.
آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل روز پنجشنبه، حمله به دو نفتکش در دریای عمان را محکوم کرد و هشدار داد که جهان توان "یک رویارویی بزرگ در منطقه" را ندارد.
گوترش در جلسه شورای امنیت که با همکاری اتحادیه عرب برگزار شد، گفت: "من به شدت هرگونه حمله کشتی‌های غیرنظامی را محکوم می‌کنم. باید حقایق (درباره این رویداد) و مسئولیت‌ها، روشن شوند."
احمد ابوالغیظ، دبیرکل اتحادیه عرب در جلسه روز پنجشنبه از شورای امنیت درخواست کرد که "علیه هرکس که مسئول" بوده اقدام کند تا امنیت منطقه خلیج فارس، حفظ شود.
او در حضور نمایندگان ۱۵ عضو شورای امنیت گفت: "برخی از بازیگران منطقه در تلاشند تا منطقه را به آتش بکشند و ما باید متوجه این موضوع باشیم." آقای ابوالغیظ به نام هیچ کشوری اشاره نکرد.
شیخ صباح خالد آل صباح، وزیر خارجه کویت نیز، حملات به نفتکشها را، تهدید صلح و امنیت بین‌المللی توصیف کرد.
وزیر خارجه کویت گفت: "این (حملات روز پنجشنبه)، آخرین حادثه از یک‌سری اقدامات خرابکارنه است که امنیت آبراه‌ها و همچنین امنیت انرژی جهان را تهدید می‌کند."
نواسان بازار نفت
در پی حملات روز پنجشنبه به نفتکشها، قیمت نفت در بازارهای جهانی افزایش یافت.
با انتشار این خبر و احتمال افزایش تنش در منطقه خلیج فارس، بهای نفت خام در بازار جهانی که در هفته‌های اخیر رو به کاهش گذاشته بود تا ۴ درصد افزایش یافت. در مقابل، اوراق قرضه بین‌المللیی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در بازارهای مالی جهان کاهش پیدا کرد.
بن بست در شورای امنیت
کمتر از 24 ساعت پس از انفجار نفتکشها در دریای عمان، شورای امنیت نشست فوق العاده برگزار کرد.
در این نشست آمریکا ایران را متهم کرد اما سایر کشورها نامی از ایران نبردند و خواهان تحقیقات شدند.
نماینده آمریکا در سازمان ملل, بعد از نشست شورای امنیت این سازمان درباره حمله به دو نفتکش در دریای عمان که پشت درهای بسته برگزار شده بود ادعا کرد ایران مسؤول این حملات بوده است.
نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل متحد نیز در پاسخ به اظهارات نماینده آمریکا در شورای امنیت در بیانیه‌ای اعلام کرد: اظهارات فتنه‌جویانه نماینده آمریکا علیه ایران در جلسه ۲۳ خرداد شورای امنیت سازمان ملل نماد دیگری از عملیات روانی ایران هراسانه این کشور بود.
در این بیانیه آمده است: ایران قاطعانه ادعای بی اساس آمریکا در ارتباط با حوادث ۲۳ خرداد تانکرهای نفتکش را رد و آن را با شدیدترین لحن ممکن محکوم می‌کند.
در بخش دیگر این بیانیه آمده است: فراخواندن ایران به دیپلماسی و بازگشت به میز مذاکره توسط آمریکایی که خود به صورت غیرقانونی از برجام خارج شده، یک طنز است. جنگ و تروریسم اقتصادی آمریکا علیه ملت ایران و حضور گسترده نظامی آن کشور در منطقه همواره منشأ اصلی ناامنی و بی ثباتی در منطقه خلیج فارس و جدی‌ترین تهدید علیه صلح و امنیت آن به شمار می‌آید.
نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل متحد در بیانیه خود تصریح کرد: نه ارائه اخبار ساختگی و انتشار اطلاعات نادرست می‌تواند واقعیت را تغییر دهد و نه متهم کردن بی شرمانه دیگران. آمریکا و متحدان منطقه‌ای آن باید از جنگ‌طلبی دست بردارند و به توطئه‌های فتنه انگیزانه و عملیات‌های مخفیانه خود با هدف متهم ساختن دیگران در منطقه پایان دهند.
در بخشی از این بیانیه آمده است: ایران با هشدار مجدد نسبت به زورگویی، ارعاب و تهدید و رفتارهای شریرانه آمریکا، نگرانی خود را درباره حوادث مشکوک امروز تانکرهای نفتی ابراز می‌کند. ایران از جامعه بین‌المللی می‌خواهد تا به مسئولیت‌های خود در پیشگیری از اینگونه سیاست‌ها و اقدامات غیرمسئولانه و خطرناک آمریکا و متحدان منطقه‌ای آن در افزایش تنش در منطقه، عمل کند.
با این حال انفجار نفتکشها در دریای عمان دومین مورد از نوع خود در طی دو ماه گذشته است. پیش از این نیز انفجار نفتکشها در بندر الفجیره امارات خبر ساز شده بود. این حوادث در شرایطی است که تحرکات دیپلماتیک ایران در صحنه جهانی فعال‌تر از گذشته در تلاش برای حل تنش‌ها از مسیر دیپلماسی است که سفر اخیر مقامات خارجی از جمله سفروزیر خارجه آلمان و پس از آن نخست وزیر ژاپن به تهران نمونه موفق تلاش دیپلماتیک ایران است.
از سوی دیگر تهران همواره بر دوری از تنش و حل منازعات منطقه از مسیر دیپلماسی تاکید کرده، اما وقوع برخی حوادث از جمله انفجار نفتکشها در خلیج فارس و دریای عمان نشان می‌دهد برخی در منطقه به دنبال آتش افروزی و ایجاد مانع در مسیر دیپلماسی ایرانی هستند. در این میان تردیدی نیست که موفقیت دیپلماتیک ایران چندان به مذاق افراد جنگ طلبی همچون بولتون، بنیامین نتانیاهو و بن سلمان خوش نیاید و حال لازم است تا سرنخ تنش آفرینی و حمله به نفتکشها در منطقه را از مسیر کسانی دنبال کرد که نسبت به تحرکات دیپلماتیک ایران ناخرسند هستند و چه کسانی ناخرسندتر از «تیم ب!»
