به گزارش الوقت در پی تهاجم و گسیل نیروهای تحت اختیار ژنرال حفتر در شرق به سمت طرابلس و مناطق غربی امکان آغاز مجدد بحران و جنگ داخلی گسترده در لیبی شدت گرفت.
دفتر اطلاعرسانی "نیروهای شرق لیبی" به رهبری خلیفه حفتر چهارشنبه اعلام کرده بود که به این نیروها دستور داده شده برای مبارزه با "گروههای تروریستی" به سمت غرب لیبی حرکت کنند.
خلیفه حفتر در فایل صوتی پیشروی یگانهای وابسته به خود را یک «راهپیمایی پیروزمندانه» توصیف کرده و گفت: کسانی که سلاحهای خود را بر زمین بگذارند، در امان خواهند بود.
به دنبال فرمان خلیفه حفتر نیروهای تحت امر وی نیز به طور کامل شهر "غریان" واقع در فاصله ۱۰۰ کیلومتری طرابلس را به کنترل خود در آوردند. پس از تسلط بر شهر غریان، ارتش ملی لیبی دو شهر "صبراته" و "صرمان" واقع در فاصله ۶۰ کیلومتری غرب طرابلس را تصرف کردند.
اهداف کودتای خلیفه حفتر
در اولین اظهارنظر فرماندهان ارتش شرق لیبی در مورد اهداف اصلی آغاز این تهاجم احمد المسماری، سخنگوی نیروهای خلیفه حفتر موسوم به ارتش ملی لیبی از تلاش برای تصرف طرابلس به عنوان پایتخت دولت توافق ملی خبر داد و گفت: ما طرابلس را به خاطر قدرت یا پول نمیخواهیم بلکه به خاطر عزت و کرامت و شکوفایی کشور میخواهیم.
وی در کنفرانس مطبوعاتی روز جمعه تعهد داد: عملیات نظامی که با عنوان "طوفان کرامت" آغاز شده تا دستیابی به اهدافش هرگز متوقف نخواهد شد.
المسماری با اشاره به اینکه هدف از این عملیات نظامی حفظ ثبات لیبی و جان ساکنان طرابلس است، گفت: نیروهای حفتر حرکت خود را از پایگاه الجفره آغاز کرده و تا غریان ادامه داده و کنترل العزیزیه را به دست گرفتند و در منطقه ترهونه امنیت کامل را برقرار کردند. همچنین آنها کنترل کامل فرودگاه طرابلس را به دست گرفتند.
به گفته وی این عملیات امروز (شنبه) در اطراف طرابلس ادامه خواهد یافت و پیشروی بعدی به سمت الکریمه خواهد بود.
تشکیل فوری مرکز فرماندهی اتاق عملیات توسط رئیس دولت وفاق ملی
به دنبال گسیل نیروهای حفتر به غرب لیبی، دولت توافق ملی لیبی در طرابلس که از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته شده نیروهای خود را در وضعیت آمادهباش قرار داد. فایز السراج، رئیس شورای ریاستی دولت وفاق لیبی حکمی را برای تشکیل یک اتاق عملیات مشترک از فرماندهان این نیروها در منطقه غربی وابسته به رئیس ستاد مشترک ارتش لیبی صادر کرد. در این حکم فرمانده منطقه نظامی غربی به عنوان مسؤول این اتاق مشترک تعیین شد.
سراج همچنین در تلگرافی فوری ریاست ستاد نیروی هوایی وابسته به این دولت را به "انجام حملات هوایی و استفاده از زور برای مقابله با تمامی نیروهای مهاجمی که امنیت ساکنان و نهادهای حیاتی را به خطر میاندازند" مکلف کرد. این تصمیم سراج همزمان با ورود یگانهای ارتش خلیفه حفتر به منطقه قصر بن غشیر و کنترل کامل آنها بر مسیرهای منتهی به شهر غریان، الاصابعه و ترهونه اتخاذ شد.
در پی این فرمان نیروهای دولت توافق ملی حملات خمپارهای را به مقرهای نیروهای حفتر انجام دادند و نیروهای همپیمان با دولت طرابلس اعلام کردند که ۱۴۵ تن از نیروهای شرق لیبی را به اسارت گرفتهاند. این افراد در شهر الزاویه در غرب طرابلس به اسارت گرفته شده و۶۰ خودروی آنها نیز به دست نیروهای طرابلس افتاد.
نیروهای حمایتی طرابلس نیز مسیر ارتباطی بین فرودگاه بینالمللی و شهر را بعد از تسلط ارتش بر آن بستند.
رایزنی دبیرکل سازمان ملل در لیبی
اما آغاز تهاجم نیروهای ارتش ملی به سمت پایتخت همزمان با سفر دو روزه آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل به لیبی در روز پنجشنبه بود.
وی که برای کمک به تنظیم کنفرانس آشتی ملی که قرار است در اواسط ماه میلادی جاری در غدامس، با هدف تدوین نقشه راه اجرای انتخابات، برگزار شود وارد طرابلس شده بود در سخنانی گفت: من نسبت به تحرکات نظامی در لیبی و وجود خطر درگیری بسیار نگران هستم. راهکار نظامی برای لیبی وجود ندارد و تنها با مذاکره میتوان مشکلات لیبی را حل کرد.
گفتنی است اواخر فوریه سازمان ملل از توافقی میان السراج و حفتر با هدف متحد کردن نهادها و برگزاری انتخابات قبل از پایان ۲۰۱۹ خبر داده بود.
گوترش برای پایان دادن به درگیریها ابتدا با فائز السراج، رئیس شورای ریاستی لیبی و خالد المشری، رئیس شورای عالی دولت و تعدادی از مسئولان دولت توافق ملی لیبی دیدار و سپس برای رایزنی با خلیفه حفتر به شهر بنغازی در شرق لیبی نیز سفر کرد.
با این حال نتیجه خاصی از این رایزنیها برای توقف درگیریها به دست نیامده و روز جمعه غسان سلامه، فرستاده سازمان ملل به لیبی به شورای امنیت اعلام کرد که حفتر به گوترش تأکید کرده قصد توقف حمله به طرابلس را ندارد.
گوترش نیز در پایان سفر دو روزه خود به لیبی در صفحه توییتریاش نوشت: در حالی لیبی را ترک میکند که نسبت به این کشور نگرانی عمیقی دارد و همچنان به امکان اجتناب از درگیری خونین در طرابلس و اطراف آن امیدوار است.
جلسه فوق العاده شورای امنیت، محکومیت جهانی حمله به طرابلس
روز جمعه اعضای شورای امنیت در پایان جلسه فوق العاده خود درباره لیبی از نیروهای "ارتش ملی لیبی" خواستند حمله به طرابلس را متوقف کنند. آنها همچنین بر لزوم محاکمه عاملان درگیریها در لیبی تأکید کردند.
همزمان با این نشست وزرای خارجه هفت کشور عضو گروه جی 7 شامل آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن و کانادا و نیز فدریکا موگرینی، مسؤول سیاست خارجه اتحادیه اروپا در بیانیه مشترکی که پس از نشست خود در فرانسه منتشر کردند، نگرانی عمیق خود را از عملیات نظامی جاری در نزدیکی شهر طرابلس لیبی اعلام کردند.
همچنین فرانسه، انگلیس، ایتالیا و امارات نیز با صدور بیانیهای نسبت به پیامدهای این اقدام ارتش ملی لیبی هشدار داده و توقف هر چه سریعتر عملیات نظامی در پایتخت لیبی را خواستار شدند.
دبیرخانه شورای همکاری اسلامی نیز در بیانیهای نسبت به تنش نظامی در طرابلس ابراز نگرانی کرده و تمامی طرفهای درگیر در این کشور را به خویشتنداری فراخواند.
بازی یک بام و دو هوای غربی- عربی
علی رغم محکومیت اقدام غیرمتعارف ژنرال حفتر، توسط کشورهای غربی و برخی متحدان عرب آنها همانند مصر، عربستان و امارات، روز گذشته لولوه خاطر، سخنگوی وزارت خارجه قطر در گفتوگو با شبکه الجزیره ضمن محکوم کردن تنش نظامی ایجاد شده در لیبی توسط نیروهای ارتش ملی لیبی، نسبت به بیانیه پنججانبه آمریکا، فرانسه، انگلیس، ایتالیا و امارات درباره اتفاقات اخیر واکنش نشان داده و اظهار داشت: بیانیه امارات تعجبآور است چراکه دولت این کشور عملا از ژنرال خلیفه حفتر حمایت میکند و در عین حال خواهان توقف درگیریها در این کشور میشود!
اشاره قطر به حمایت های مستقیم عربستان، امارات و مصر به قدرتگیری حفتر در تحولات لیبی میباشد. گفتنی است 10 روز پیش یعنی 7 فروردین ژنرال حفتر در سفری کوتاه عازم عربستان شد و با پادشاه و ولیعهد سعودیها درباره آخرین تحولات لیبی بحث و رایزنی کرد که می تواند به منظور آخرین هماهنگیها برای آغاز این عملیات بوده باشد.
تقریبا ظهور مجدد حفتر در حیات سیاسی لیبی وابسته به کمکهای اقتصادی و سیاسی خارجی به خصوص عربستان و امارات بوده است. نیروهای حفتر ماه گذشته در پایگاههایی مثل «الهند» و «البراک الشاطی » برای تصرف شهرهای جنوبی لیبی مستقر شدند قبلا نیز با حمایت عربستان، امارات و مصر شهر بنغازی دومین شهر بزرگ لیبی را تصرف نمودند.
حفتر که زادگاهش در شرق لیبی است از نفوذ خود در این مناطق استفاده نمود و جریان سکولار مورد حمایت غرب و عربستان و امارات را سازماندهی نمود. عربستان ومصر و امارات که دل خوشی از اخوان المسلمین ندارند، حفتر را خط مقدم مبارزه با قدرت گیری اخوانی های لیبی میدانند و به هر قیمتی از حفتر حمایت میکنند.
سیاست عربستان این است که حفتر هرچه منابع اقتصادی بیشتری در داخل لیبی بدست آورد تا بتواند با قدرت بیشتری بر عرصه سیاسی لیبی نفوذ کند. این حمایتها باعث شد تا حفتر در اواخر بهمن ماه گذشته بر میدان نفتی« الشراره» در جنوب غربی لیبی با تولید روزانه 315 هزار بشکه نفت مسلط شود.
اما در موضعگیری انتقادی دیگری نسبت به عملکرد غرب در لیبی، روز شنبه سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در گفتوگو با روزنامه الأهرام مصر، ضمن اعلام حمایت کشورش از تلاشهای سازمان ملل و نقشه راه پیشنهادی غسان سلامه، فرستاده ویژه این سازمان به لیبی برای عادی سازی اوضاع در این کشور از طریق برگزاری انتخابات آزاد و تغییر قانون اساسی، وضعیت کنونی لیبی را نتیجه مداخله غیرقانونی ناتو برشمرد. لاوروف تأکید کرد: مداخله ناتو باعث غرق شدن لیبی در آشوب، شکلگیری بیثباتی در منطقه و فراهم شدن زمینه برای گسترش تروریسم شده است.