الوقت- زمانی که حزب عدالت و توسعه دولت را از بلند اجویت نخست وزیر وقت تحویل گرفت اقتصاد ترکیه به شدت متزلزل و تورم به 75 درصد رسیده بود. خوشبین ترین کارشناسان اقتصاد نیز فکر نمی کردند این حزب با یک برنامه ریزی کوتاه مدت رشد اقتصادی کشور را آغاز و بعد از شش سال به رشد 8/5 درصدی در اقتصاد دست یابد .
این حزب توانست پس از موفقیت در حوزه سیاست داخلی به محبوبیت قابل توجهی در بین مردم برسد. این دومولفه یعنی ثبات داخلی و اقتصاد رو به رشد ترکیه کافی بود تا سران حزب عدالت توسعه نقش پررنگ تری در عرصه منطقه ای و در دنیا برای خود متصور باشند .
با شروع تحولات در کشورهای عربی منطقه، حزب عدالت و توسعه زمان را مناسب می دید تا در این کشورها حوزه نفوذ خود را در گسترش دهد و نقش پررنگ تری در منطقه داشته باشد. اما شرایط به صورت دیگری رغم خورد و معادلات دولتمردان ترکیه آنطور که متصور بودند پیش نرفت به طوری که در حال حاضر دولت ترکیه بدترین روابط را با کشورهای درگیر بیداری اسلامی دارد و در مصر، لیبی، تونس و سوریه دولت اردوغان به اهدف خود تا به امروز نرسیده است.در واقع تصور غلط سران حزب عدالت و توسعه از شرایط منطقه باعث شد که این حزب در مسیری که پایان آن نامعلوم است قدم بگذارد .
با برگزاری انتخابات پارلمانی 2015 و اعلام نتایج آن که با افت رای حزب عدالت و توسعه نسبت به انتخابات پارلمانی سال 2011 همراه بود و بعد از استعفای داوود اوغلو از نخست وزیری مشخص شد که اردوغان در راهی بی بازگشت قدم گذاشته است، و این بی راهه به طور مستقیم با سیاست خارجی شتاب زده وی ارتباط دارد .
با تحلیل نتایج بیست و پنجمین انتخابات پارلمانی ترکیه، که 4 حزب سیاسی عدالت و توسعه با کسب۸۶/۴۰ درصد (۲۵۸ نماینده)، جمهوری خلق با ۹5/۲۴ درصد (۱۳۲ نماینده)، حرکت ملی‌گرا با اختصاص ۲۹/۱۶ درصد (۸۰ نماینده) و دموکراتیک خلق‌ها با به دست آوردن ۱۲/۱۳ درصد (۸۰ نماینده) به مجلس راه یافتند می توان نتیجه گرفت سیاست خارجی اردوغان کاملا بر سیاست داخلی او سایه افکنده و عامل اصلی شکست حزب عدالت توسعه کاملا با مسئله سوریه مرتبط بوده است به طوری که بر اساس این نتایج در مناطق نزدیک مرز سوریه آناتولی شرقی حزب دموکراتیک خلق بیشترین میزان آراء را به خود اختصاص داد و همچنین در منطقه آناتولی جنوب شرقی در اغلب استان ها نیز حزب دموکراتیک خلق با اخذ اکثریت آراء رتبه اول را به خود احراز نموده است .
اردوغان و حزب عدالت و توسعه امروز در شرایط سخت و پیچیده ای قرار گرفته اند که در طی این 13 سال با آن مواجه نبوده اند به طوری که هیچ یک از اهدافی که این حزب برای انتخابات پارلماتی داشت محقق نشده است. ( هدف اول بیش از دو سوم کرسی های مجلس ، هدف دوم کسب سه پنجم کرسی های مجلس و هدف سوم بیش از یک دوم کرسی های مجلس) این امر یعنی اکثریت پارلمان را حزب عدالت و توسعه از دست داده و توانایی این حزب برای تشکیل دولت در هاله‌ای از ابهام فرو رفته است .
این نخستین بار از سال 2012 است که حزب عدالت و توسعه در ترکیه اکثریت مطلق خود بر پارلمان را از دست داده است و برای تشکیل حکومت نیازمند ائتلاف با دیگر احزاب می باشد .
در واقع این مسئله بیانگر جایگاه متزلزل این حزب در افکار عمومی جامعه ترکیه است. بازنده این انتخابات بدون تردید اردوغان است و برنده این انتخابات دمیرتاش رهبر ۴۲ ساله و جوان حزب دموکراتیک خلق است .
انتخابات پارلمانی 2015 ترکیه شروع تحولات بسیاری در ترکیه می باشد. باید منتظر ماند و دید کدام یک از سناریو های احتمالی به وقوع می پیوندد. از نگاه نگارنده محتمل ترین سناریو ائتلاف حزب عدالت و توسعه با حزب ناسیونالیست حرکت ملی به رهبری دولت باغچه لی است. و نتیجه این ائتلاف تعدیل در سیاست های بلند پروازانه اردوغان خواهد بود .
حامد نوریان کارشناس مسائل سیاسی
