الوقت- پس از کش و قوص های فراوان، مقامات اقلیم کردستان عراق، تصمیم چالش‌برانگیز خود برای برگزاری همه پرسی استقلال را در 25 سپتامبر (3 مهر) اجرایی کردند. پس از این با توجه به مخاطرات عدیده ای که کردهای عراق در پی مخالفت شدید کشورهای هم‌مرز با اقلیم پیش روی خود می‌بینند، بی شک آنها برای اجرایی کردن اهداف تجزیه‌طلبانه خود نیازمند کسب حمایتهای بین المللی بویژه از سوی قدرت‌های فرامنطقه ای خواهند بود. در طول بیش از دو دهه گذشته – پس از جنگ اول خلیج فارس و تشکیل منطقه پرواز ممنوع در شمال عراق که کمک شایانی به تاسیس منطقه خودمختار کردستان عراق کرد- ایالات متحده مهمترین حامی و متحد کردهای عراق در سطح بین المللی بوده است. از این رو مقامات اقلیم کردستان در موضوع برگزاری رفراندوم، در میان موج عظیم مخالفت‌ها حساب ویژه ای را بر روی حمایت واشنگتن باز کرده بودند.
در این میان کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد: «واشنگتن از برگزاری این همه پرسی عمیقاً ناامید شده است» و آن را عامل «پیچیده شدن روابط اقلیم کردستان با دولت مرکزی عراق و کشورهای همسایه» و «موجب ایجاد بی‌ثباتی و تشدید مشکلات مردم کردستان می داند» و «آمریکا از یک عراق دموکراتیک و فدرال حمایت می‌کند».
اکنون این پرسش مطرح می‌شود که چرا علی رغم روند رو به گسترش همکاری و نزدیکی آمریکا به کردهای عراق، واشنگتن در مواضع اعلامی، در این برهه به حمایت از اقدام کردهای عراق در انجام همه‌پرسی نپرداخت؟
برای تحلیل نوع واکنش و موضع‌گیری آمریکا نسبت به برگزاری همه‌پرسی در کردستان عراق باید در وهله نخست باید به جایگاه کردهای عراق در راهبرد اصلی آمریکا در غرب آسیا و بویژه عراق اشاره کرد. از سال 2003 که عراق به اشغال نظامی آمریکا و همپیمانان این کشور درآمد، واشنگتن همواره در پی تداوم حضور خود در عراق می‌باشد تا در راستای راهبرد کلی مهار ایران در منطقه از گسترش نفوذ این کشور در عراق جلوگیری کرده و دولت همپیمان با غرب را در بغداد برسر کار آورد. کردهای عراق در این سناریو نقش اساسی را ایفا و به عنوان ابزار پیشبرد منافع و سیاست های آمریکا در عراق عمل می کنند. لذا واشنگتن در طرح‌های کوتاه و میان‌مدت خود در عراق به حفظ اتحاد با هر دو سمت مناقشه- اربیل و بغداد- نیاز دارد به همین دلیل در جریان برگزاری رفراندوم استقلال، به منظور راضی نگه‌داشتن دولت مرکزی، رویکرد محافظه‌کارانه و حمایت نسبی از حفظ یکپارچگی عراق را در پیش گرفت. اما این اعلام حمایت به‌گونه‌ای کژدار و مریز انتخاب شد تا مقامات کرد را به طور کلی از کسب حمایتهای آمریکا در چالش‌های پیشرو در آینده ناامید نسازد. بر این اساس در بیانیه صادره از سوی واشنگتن تأکید می‌شود که «برگزاری این همه پرسی غیرالزام آور تغییری در روابط تاریخی آمریکا با منطقه کردستان عراق ایجاد نخواهد کرد و وزارت خارجه آمریکا مخالف هرگونه خشونت و اقدام یکنجانبه توسط هر گروهی برای تغییر مرزها است». از سوی دیگر کاخ سفید حمایتهای خود از اقدام کردهای عراق در برگزاری رفراندوم را به صورت غیرمستقیم و از طریق نقش‌آفرینی اسرائیل پیش می‌برد.
اما سیاست بلندمدت و راهبردی آمریکا نسبت به آینده عراق به طور حتم تجزیه این کشور و تشکیل دولت مستقل کردی در غرب آسیا است. مهمترین عوامل پیشبرد منافع آمریکا در پی تشکیل دولت کردستان عبارتند از:
- ایجاد پایگاه نظامی در منطقه: در راستای تداوم حضور در منطقه، آمریکا به دنبال افزایش تعداد پایگاه‌های نظامی خود بویژه در جوار با مرزهای ایران است. در حال حاضر آمریکا یک پایگاه نظامی در نزدیکی اربیل (عین کاوه) دارد که با تشکیل دولت کردستان و امضا پیمان نامه های دفاعی – امنیتی با آن می تواند بر تعداد آنها و همچنین استقلال در اداره پایگاه‌ها دست یابد. در این زمینه تا حدود زیادی از وابستگی واشنگتن به پایگاه اینجرلیک ترکیه کاسته می شود و این امر دست آمریکا را برای چانه زنی و فشار بر آنکارا در موضوعات فی مابین افزایش خواهد داد.
- منابع نفت و گاز اقلیم: کردستان عراق سرشار از منابع غنی نفت و گاز است و محوریت منافع آمریکا در غرب آسیا را نیز کنترل جریان انتقال انرژی به بازارهای جهانی (نقش این عامل در اقتصاد جهانی) تشکیل می دهد.
- بازار مصرف و سرمایه کردستان برای شرکت های امریکایی: کردستان با توجه به درامدهای نفتی بالا و اقتصاد مصرفی آن، بازار فروش و سرمایه‌گذاری مناسبی برای شرکت های آمریکایی خواهد بود که در اتحاد کردها و دولت کردی بخشی از امتیازات مقامات کرد به واشنگتن خواهد بود.
- تداوم بحران آفرینی در منطقه: با توجه به مخالفت دولت مرکزی عراق با تجزیه این کشور و اذعان شخصیت ها و مقامات عراقی به مقابله تمام عیار با این موضوع و همچنین به دلیل به وجود اقلیت های قومی متعدد در کشورهای غرب آسیا و بویژه پراکندگی کردها در کشورهای ایران، ترکیه و سوریه تأسیس دولت کردی بطور حتم موجب شکل گیری سلسله بحران هایی در منطقه خواهد شد که در راستای منافع آمریکا برای تداوم حضور در منطقه می باشد.
