الوقت - ارتش ترکیه در واپسین ساعات شب 30 جولای 2017 (8 مرداد 1396) از غرب کانتون کوبانی وارد مرزهای محل حکمرانی کردهای سوریه شد. براساس آخرین و دقیقترین گزارشها نیروهای ارتش ترک 20 متر وارد حدود مرزی روستای سفتک و بوبانه در غرب کانتون کوبانی شدهاند و ادوات و ماشینهای حفر خندق و سنگرهای نظامی را به همراه دارند. منطقه استقرار ارتش ترکیه در 13 کیلومتری غرب کوبانی قرار دارد. در اولین واکنشها از همان ابتدای ورود نیروهای ارتش ترکیه به محدوده مرزی کانتون کوبانی، یگانهای محافظ خلق (YPG) تهدید کردند که درصورت عدم عقبنشینی این نیروها، با آنها وارد تقابل خواهند شد. اکنون با تمامی این تفاسیر مساله این است که آنکار و سیاستمداران ترک از انجام این اقدام خود چه اهدافی دارند و علل ورود آنها به کانتون کوبانی به عنوان یکی از کانتونهای سهگانه کردهای سوریه چیست؟
سناریوی تهدید مداوم بر کردهای سوریه
در ارتباط با علت ورود ارتش ترکیه به کانتون کوبانی میتوان دو علت مهم اشاره کرد. اولین علت بدون تردید در ارتباط با تداوم سناریوی تهدید مداوم کردهای سوریه از سوی آنکارا است. از ابتدای آغاز بحران سوریه تاکنون بارها مقامات ترک، به ویژه رجب طیب اردوغان بر این امر تاکید داشتهاند که تحت هیچ شرایطی اجازه تاسیس یک دولت کردی را در مرزهای جنوبی خود و در منطقه شمال سوریه نخواهند داد. حتی بر این امر اصرار کرده که درصورت نیاز به مناطق تحت کنترل حزب اتحاد دموکراتیک (PYD) حمله خواهند کرد. زمانی این تهدیدات بُعد عینیتر و جدیتری به خود گرفت که در 24 دسامبر 2016، ارتش ترکیه در قالب عملیات سپر فرات وارد خاک کشور سوریه شد و شهر جرابلوس را اشغال کرد.
در تداوم همین روند پیشروی ارتش ترکیه و نیروهای تحت حمایت آن به سمت مناطق غربی جرابلوس آغاز شد و تا منطقه اعزاز و نهایتاً کنترل شهر الباب در شمال استان حلب ادامه پیدا کرد. در ماه های اخیر نیز تهدیدات ارتش ترکیه برای حمله به کانتون عفرین آغاز شد اما برخلاف انتظارات شاهد بودیم که پس از یک روز حمله به عفرین ترکها به حملات خود ادامه ندادند و فقط به بمباران این مناطق اکتفا کردند. با تمام این اوصاف شاهد هستیم که در 8 مرداد ورود ارتش ترکیه به کانتون کوبانی اتفاق میافتد. مجموع این روند مداوم از تهدید و حملات ناپیوسته نشان میدهد که ترکیه با این اقدام تلاش میکند تا همواره سایه تهدید بر حکومت کردهای سوریه حاکم باشد و از این طریق از اقدامات رو به جلو در جهت توسعه قدرت کردهای سوریه ممانعت به عمل آورد.
ایجاد اختلال در روند همکاریهای آمریکا با کردهای سوریه
دومین هدف مهم ترکیه از ورود به منطقه کوبانی این است که در روند همکاریهای آمریکا با نیروهای سوریه دموکراتیک (SDF) که در حال حاضر در نبرد آزادسازی رقه، پایتخت خودخوانده داعش در سوریه هستند، اختلال ایجاد کند. واقعیت آن است که ترکها بارها از دولتمردان آمریکایی خواستهاند که از حمایت نیروهای وابسته به حزب اتحاد دموکراتیک دست بردارند اما هر بار برخلاف انتظار آنها نه تنها حمایتها کمتر نشده، بلکه بیشتر نیز شده است.
در این بُعد تا حدود زیادی شاهد موفقیت سیاست آنکارا بودهایم؛ زیرا سیپان حهمو، فرمانده کل یگانهای مدافع خلق، با صراحت به نیروهای ائتلاف ضدداعش اعلام کرده که درصورت تداوم و گسترش حملات ترکیه، آنها ناچار هستند جبهه نبرد در رقه را ترک کنند و به سمت مرزهای کوبانی روانه شوند. براساس گزارشها نیروهای ائتلاف ضدداعش به رهبری آمریکا نیز استدلال حهمو را پذیرفتند و بر این امر تاکید کردند که درصورت بازگشایی جبهه نبردترکیه در شمال سوریه با کردها، عملاً جنگ رقه با اختلال مواجه میشود.
متعاقب ایجاد این روند شاهد هستیم که آمریکا برای جلب رضایت کردهای سوریه و مخالفت با مواضع کشور ترکیه، در اقدامی معنادار تجهیز هر چه بیشتر یگانهای مدافع خلق را در پیش گرفته است. براساس گزارش سایت ترک پرس، آمریکا در آخرین اقدام خود 100 کامیون تجهیزات جنگی جدید را در اختیار یگانهای مدافع خلق قرار داده است. همچنین، این موضوع اکنون بسیار قوت گرفته که آمریکا در پی ایجاد پایگاهی نظامی در شمال سوریه است تا از آن به عنوان جایگزین پایگاه نظامی انجرلیک در ترکیه بهره بگیرد.
مجموع این روند نشان میدهد که به طور حتم در آینده نزدیک تنشهای میان ترکیه با آمریکا به شکل فزآینده افزایش پیدا خواهد کرد و ترکیه در نقشه خود برای تضعیف سطح همکاری کردهای سوریه با آمریکا با شکست مواجه خواهد شد. همچنین، آنچه نمایان بوده این است که ارتش ترکیه به دلیل مخالفت شدید آمریکا اجازه پیشروی برای اشغال کوبانی را پیدا نخواهند کرد. با عطف به این مسائل میتوان گفت که بیشتر هدف ترکیه تبلیغاتی است و بر مبانی کسب دستاوردها در عرصه واقعیات میدانی نمیباشد.