قسمت قدیمی شهر الخلیل یکی از 35 مکانی است که قرار بود تا ۱۲ ژوئیه (یعنی تا پایان این اجلاس) از سوی یونسکو در فهرست مکانهای در معرض خطر قرار گیرد. در حالت عادی روند قرارگرفتن اماکن در فهرست یونسکو چندین سال طول میکشد، اما فلسطینیها خواستار مذاکره و رایزنی سریعتر در اینباره شده بودند. استدلال فلسطینیها این بود که الخلیل به دلیل آنکه تحت اشغال رژیم صهیونیستی است، در معرض تخریب قرار گرفته است. یونسکو نیز با پذیرش این مسئله به روند پیوستن این شهر به فهرست اماکن در معرض خطر سرعت بخشید.
براساس این تصمیم یونسکو، تمامی ادعاهای رژیم صهیونیستی مبني بر اينكه اين منطقه به عنوان يك منطقه قديمي متعلق به اورشليم است، رد میشود و رژيم صهيونيستي ديگر نميتواند ادعاي حاكميتي و حتي تاريخي روي منطقه الخليل داشته باشد. اكنون اين منطقه به طور رسمي متعلق به فلسطينيان است و اقدامات غيرقانوني رژیم صهیونیستی در اين منطقه بيش از پيش مورد نظارت بینالمللی قرار میگیرد. در بخشی از بیانیه صادر شده نیز گفته شده نوع برخورد رژیم تلآویو با شهر غزه، مقبره پیشگامان در الخلیل و آرامگاه راشل در شهر بیت لحم بر خلاف موازین بین المللی است.
همچنین محمدحسین طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشورمان، که در این اجلاس حضور دارد در گفتو گو با ایسنا با اشاره به قطعنامه یونسکو میگوید: در گزارش رسمی یونسکو بارها علیه اشغالگری رژیم اشغالگر قدس اشاره شده و به اهمیت حفاظت فراگیر و همکاری جهانی از آثار و محوطههای فلسطینیان تاکید شده و برنامهی ویژهای برای مرمت و مدیریت این سایت بسیار ارزشمند جهانی به صورت اضطراری در نظر گرفته شده است.
الخلیل، بزرگ ترین شهر در کرانه غربی رود اردن است که در 30 کیلومتری جنوب بیت المقدس واقع شده است؛ این شهر که توسط دولت خودگردان فلسطین اداره میشود حدود 230 هزار نفر جمعیت مسلمان را در خود جای دادهاست.
این منطقه از قدیمیترین شهرهای فلسطین است که گفته میشود تاریخ 6 هزار ساله دارد و نزد همه ادیان آسمانی، مقدس است. الخلیل پس از مکه، مدینه و قدس، چهارمین شهر مقدس مسلمانان به شمار میرود. همچنین یهودیان نیز برای این شهر ارزش بسیاری قائل اند. الخلیل ساختمانهای قدیمی زیادی از جمله آرامگاه حضرت ابراهیم(ع)، اسحاق(ع)، یعقوب(ع) و هسمرانشان را در خود جای دادهاست.
میراث جهانی در خطر
در سال 1972، عهدنامه بین المللی «میراث جهانی یونسکو» به تصویب کنفرانس عمومی این سازمان رسید. موضوع این عهدنامه حفظ آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی بشر است که اهمیت جهانی دارند و متعلق به تمام انسان های زمین، فارغ از نژاد، مذهب و ملیت خاص هستند.
بر پایه این کنوانسیون کشورهای عضو یونسکو، می توانند آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی کشور خود را نامزد ثبت به عنوان میراث جهانی کنند. حفاظت از این آثار پس از ثبت در عین باقی ماندن در حیطه حاکمیت کشور مربوطه، به عهده تمام کشورهای عضو خواهد بود. از جمله مزایای مهم این کنوانسیون، خاصه برای کشورهای در حال توسعه، دستیابی به صندوق میراث جهانی است.
به منظور شناسایی، حفاظت و معرفی محوطههای میراث جهانی، سالانه مبلغی حدود 4 میلیون دلار در اختیار کشورهای عضو قرار میگیرد. همچنین در مواردی که آسیبهای انسانی یا طبیعی به محوطهها وارد میشود، کمکهای فوری برای تعمیر این آسیبدیدگیها در اختیار کشورهای عضو قرار میگیرد. در مورد فهرست میراث جهانی در خطر نیز توجه و کمکهای مالی ملی و بینالمللی بر محافظت از این محوطهها که به طور خاص در معرض خطر قرار دارند، اختصاص مییابد.
لازم به ذکر است مصوبات یونسکو جزء حقوق نرم یا قوامنایافته قرار میگیرد که بیشتر مفهوم توصیه ای دارد. البته این به معنای بیهوده بودن تصمیمات یونسکو نیست، بلکه این تصمیمات بیش از ضمانت اجرای حقوقی از ضمانت اجرای سیاسی برخوردارند و کشوری که مصوبات را زیر پا بگذارد، متحمل هزینههای سیاسی خواهدشد.
واکنشها به این مصوبه
تصمیم یونسکو به مذاق آمریکا و رژیم صهیونیستی اصلاً خوش نیامد، تا جایی که نخست وزیر رژیم صهیونیستی این تصمیم را بی معنی خواند و تاکید کرد نظامیان این رژیم در محوطه مسجد ابراهیمی باقی خواهند ماند. دفتر نخست وزیری رژیم صهیونیستی نیز در بیانیه ای اعلام کرد نتانیاهو تصمیم گرفته است یک میلیون دلار از حق عضویت رژیم صهیونیستی به سازمان ملل را در پی این اقدام یونسکو کاهش دهد و از این پول برای تاسیس یک موزه برای نمایش تاریخ ساکنان یهودی الخلیل استفاده خواهد کرد.
همچنین سایر مقامات رژیم صهیونیستیی این تصمیم را محکوم کردند و یونسکو را سازمانی ضد یهودی دانستند. آویگدور لیبرمن، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی نیز مدعی شد یونسکو از نظر سیاسی رو به افول بوده و تصمیماتش رسوایی به بار میآورد. لیبرمن همچنین در توئیتر خود نوشت: ما امیدواریم بودجه یونسکو با کمک دوستان خوبمان در آمریکا قطع شود.
دنی دانون، نماینده رژیم صهیونیستی در سازمان ملل نیز با «زشت و خشونتبار» خواندن این اقدام یونسکو «علیه یهودیان» ادعا کرد برای این سازمان اعتباری باقی نمانده است. در همین راستا، رئووین ریولین، رئیس رژیم صهیونیستی هم اظهارداشت که این سازمان به دروغ پردازی علیه یهودیان ادامه می دهد.
البته صهیونیستها در این راه تنها نبودند و نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل نیز تصمیم یونسکو را توهین به تاریخ دانست و از تصمیم کشورش برای تجدیدنظر در روابط با یونسکو خبر داد. هیلی همچنین گفت: این قطعنامه سبب خنثی شدن تلاشهای کنونی دولت ترامپ برای احیای مذاکرات صلح بین رژیم صهیونیستی و فلسطین میشود که یکی از اولویتهای مهم سیاست خارجی برای واشنگتن محسوب می گردد.
او در این بیانیه همچنین گفت: این اقدام سبب تضعیف اعتمادی میشود که برای موفقیت آمیز بودن روند صلح رژیم صهیونیستی و فلسطین لازم است؛ همچنین سبب بی اعتبار شدن یکی از نهادهای به شدت زیر سوال رفته سازمان ملل میشود. رأی گیری امروز هیچ نتیجه مثبتی ندارد و بیشتر سبب آسیب رسیدن میشود.
مارک تونر، قائم مقام سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا هم با تاکید بر مخالفت واشنگتن با مصوبه یونسکو در مورد غیر قانونی خواندن تلاش های رژیم صهیونیستی در قدس و مسجدالاقصی، مدعی شد این اقدام کمکی به حل مشکلات منطقه نمیکند.
در آن سوی فلسطینیها که پیروز میدان بودند، مصوبه یونسکو را از بزگترین دستاوردهای خود میدانند. وزیر امور گردشگری و میراث فرهنگی فلسطین مصوبه یونسکو را دستاوردی تاریخی خواند که هویت فلسطینی الخلیل و مقام ابراهیمی این شهر را که به مردم فلسطین تعلق دارد تایید می کند.
ریاض المالکی، وزیر امور خارجه فلسطین نیز در بیانیه ای اعلام کرد این تصمیم یونسکو به اثبات دروغ های رژیم صهیونیستی در مورد تاریخ شهر الخلیل کمک می کند و آن را یک پیروزی دیپلماتیک خواند.
احمد ابوالغیظ، دبیرکل اتحادیه عرب نیز طی بیانیه ای اعلام کرد: از قرار گرفتن شهر الخلیل و حرم حضرت ابراهیم در این شهر توسط یونسکو در فهرست میراث جهانی استقبال و این امر را به مقامات و مردم فلسطین تبریک عرض می کنیم.
لازم به ذکر است، از زمان به رسمیت شناختن فلسطین به عنوان یکی از اعضای یونسکو، این چهارمین محلی است که ذیل عنوان فلسطین ثبت می شود.
چشم انداز
این نخستین بار نیست که رژیم صهیونیستی بی اعتنایی خود را به مصوبات بین المللی نشان میدهد. سال گذشته نیز، هنگامی که یونسکو طی قطعنامهای خشونت صهیونیستها علیه مسلمانان را در بیت المقدس شرقی محکوم کرد، نتانیاهو آن را «مهمل» خواند و رژیم صهیونیستی همکاری خود را با یونسکو تعلیق کرد.
دیماه سال گذشته نیز هنگامی که شورای امنیت، قطعنامه توقف فوری شهرکسازی رژیم صهیونیستی در اراضی اشغالی فلسطینیان را با 14 رأی موافق در مقابل یک رأی ممتنع امریکا (در دولت اوباما) تصویب کرد، نتانیاهو اوباما را به «تبانی علیه رژیم صهیونیستی» متهم کرد نماینده رژیم صهیونیستی در سازمان ملل متحد نیز گفت رژیم صهیونیستی شهرکسازی را در اورشلیم ادامه خواهد داد.
سال 2011 نیز که فلسطین با 107 رای موافق در سازمان یونسکو، به عنوان یک «کشور» به عضویت این سازمان درآمد، رژیم صهیونیستی طی اقدامات تنبیهی علیه دولت خودگران، دست به احداث 2 هزار واحد صهیونیستنشین جدید و بلوکه کردن اموال ماهیانه تشکیلات خودگردان زد.
سحر محرابی