نخستین دور از مذاکرات آستانه 4 برای حل و فصل بحران سوریه در قزاقستان به کار خود بایان داد. این مذاکرات در تکمیل مذاکراتِ تحت میانجیگری سازمان ملل در ژنو است؛ مذاکرات ژنو بدون محقق کردن هدف اصلی خود در پایان دادن به درگیری ها به پایان رسید. در این نشست طرح ها و برنامه های حساسی مطرح شد که مورد رایزنی طرفهای درگیر قرار گرفت. روسیه و ترکیه و ایران کشورهایِ ناظر بر مذاکرات میان دولت سوریه و گروههای مخالف مسلح به منظور پایان دادن به درگیری 6 ساله در سوریه هستند. مهمترین محورها و نتایج این نشست را می توان در موارد ذیل بررسی کرد.
در این نشست نیز همانند ادوار بیشین برگزاری نشست های استانه میان گروه های معارض موسوم به هیئت ریاض اختلافات درباره حضور و یا عدم حضور در مذاکرات موج میزد. اما هیئت گروه های مسلح بس از حضور در آستانه، به منظور ایجاد کارشکنی و اختلال در روند مذاکرات طی صدور یک بیانیه، شروط غیر ممکنی را برای ادامه مذاکرات مطرح کردند که در آن توقف تمامی عملیات نظامی ارتش و نیروهای هم پیمان سوریه در همه مناطق تحت سیطره گروه های مسلح، عقب نشینی از تمامی مناطق آزاد شده پس از سی ام دسامبر، همچنین آزادی تمامی افراد بازداشت شده طبق برنامه زمان بندی و رساندن کمک به مناطق تحت محاصره را خواستار بودند. از طرف دیگر هیئت معارضین با علم به امکاننابذیری بذیرش شروط خود اعتراض به بمباران مناطق تحت کنترل خود را بهانه قرار داده و مشارکت در نشست را به حالت تعلیق درآوردند.
در دور اول مذاکرات بیشنهاد روسیه برای ایجاد مناطق «کم خطر»ی در استان ادلب، شمال حمص، غوطه شرقی و جنوب سوریه طرح شد. در این بیشنهاد که تحت عنوان «پیشنهادات روسیه برای ایجاد مناطق کاهش تنش در اراضی جمهوری عربی سوریه» مطرح است، بر اعزام یگانهای نظامی کشورهای ضامن توافق نظارت بر نظام آتش بس، ایجاد خطوط فاصل در مرزهای این مناطق، ایجاد ایست و بازرسی برای غیر نظامیان بدون سلاح، تضمین وصول کمکهای بشردوستانه، برآورده کردن نیازهای تجاری و تأمین امنیت مراکز نظارت بر تعهد به آتش بس تأکید شده است. بر اساس این طرح، کشورهای تضمین کننده باید شرایط مناسب را برای بازگشت آوارگان به داخل سوریه فراهم کرده و زیرساختها را پس گرفته و سیستم آبی را وصل و امکانات رفاهی را برای زندگی ساکنان در این 4 منطقه فراهم آورند. نکته مهم در این بیشنهاد تفاوت طرح روسیه با طرح مورد خواست آنکارا از ایجاد مناطق امن و برواز ممنوع در امتداد مرزهای خود با سوریه است. در واقع طرح بیشنهادی روسیه صرفا برای تقویت آتش بس و کمک به جنگ زدگان و ایجاد شرایط بازگشت آوارگان به سرزمینهای خود ارائه شده است. روسیه، ترکیه و ایران کشورهای ضامن اجرای این طرح خواهند بود. کشورهای مزبور ظرف 5 روز پس از امضای توافقنامه توسط طرفهای درگیر، یک گروه کار مشترک تشیکل خواهند داد که وظیفه اش تعیین مناطق امن و نظارت بر خلع سلاح در این مناطق خواهد بود.
یکی دیگر از محورهای بحث و اهداف مذاکرات استانه 4 تداوم بخشیدن به طرح ابتکاری روسیه و ترکیه د ایجاد آتش بس فراگیر بغیر از گروه های تروریستی میباشد که در 31 دسامبر 2016 به دست آمده بود و تاکنون بابربرجا مانده است.
یکی از موضوعات مهم در آستانه 4 دیدار رییس هیئت ایرانی آقای جابری انصاری با استفان دمیستورا نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد و الکساندر لاورنتیف، نماینده ويژه رئیس جمهور روسیه در امور سوریه در حاشیه برگزاری این نشست میباشد. اهمیت این دیدارها از آن رو است که طی ماه های اخیر رسانه های غربی خط خبری کنار نهاده شدن ایران از محوریت مذاکرات صلح با چرخشی که آنکارا به سمت همکاری با روسیه داشته است را دنبال کرده اند. اما واقعیت آن است که ایران یکی از مهمترین بازیگران تأثیرگزار بر تحولات سوریه بوده و این دیدارها در تایید این واقعیت است که بدون جلب موافقت ایران هیچگونه طرح جامع و بایداری برای حل بحران سوریه قابل تصور نخواهد بود.
بطور کلی از برگزاری نخستین دور از نشست آستانه 4 میتوان اینگونه نتیجه گرفت که به دلیل کارشکنی هیئت معارضان و عدم بایندی این گروه ها به تعهدات خود و همچنین اینکه هیئت ریاض در شرایط کنونی به هیچ وجه حاضر به بذیرش طرح ایجاد دولت انتقالی با حضور بشار اسد نیستند نمیتوان از برگزاری این نشست انتظار حصول نتایج مهمی در حل بحران را داشت.
