کرملین نیز در راستای اقدامات حمایتی خود از دمشق، ساعاتی قبل از پرتاب موشک های آمریکایی به خان شیخون این عملیات را به اطلاع دولت اسد رساندند. در واقع پوتین در فضای ملتهب سوریه عقلانی ترین شکل حمایت از حکومت اسد را تنها در این اطلاع رسانی تشخیص داد.
الوقت- پرتاب موشک های هام تاوک آمریکا به پایگاه نظامی الشعیرات سوریه بیش از آنکه اقدامی حمایتی از گروه های تروریستی فعال در این بحران باشد، نشانگر تلاش دولت ترامپ برای بیان عدم انفعال در خاورمیانه بود.
کاخ سفید که پس از روی کار آمدن ترامپ در اختیار جمهوری خواهان قرار گرفته است تلاش دارد عملگرایی خود را در موضوعات جهانی به اثبات برساند. اهمیت این مساله با توجه به مانور قدرت روسیه در تحولات سوریه در دو سال گذشته، بیش از پیش شده است. واشنگتن و مسکو برای اولین بار پس از فروپاشی جنگ سرد در بحران اوکراین به طور غیر مستقیم در برابر هم قرار گرفتند و علی رغم تحریم های اقتصادی و نظامی غرب علیه روسیه، کماکان این کشور در مرزهای شرقی اروپا فعال باقی ماند.
در دوره حکومت اوباما، آمریکا در برابر تحرکات نظامی و سیاسی روسیه در شرق اروپا و سپس روسیه واکنش خاصی نشان نداد و حتی از دید جمهوری خواهان میدان را به مسکو واگذار کرد. بر این اساس جمهوری خواهان و ترامپ با وجود استقرار سیستم های ضد موشکی اس 300 و اس 400 روسیه برای محافظت از پایگاه های هوایی سوریه از حملات آمریکا و ناتو، به الشعیرات در استان حمص حمله کردند.
این حمله اگرچه با اعلام قبلی کاخ سفید به کرملین انجام شد، اما در صورتی که پوتین آن را در حوزه تهدید حکومت بشاراسد قلمداد می کرد می توانست به آن واکنش سختی نشان دهد. اما در این حادثه نظامیان روس تنها نظاره گر برخورد موشک های آمریکایی به پایگاه الشعیرات شدند.
سامانه های ضد هوایی روسیه تحت کنترل این کشور در سوریه قرار دارند و اگرچه طبق اظهارات رهبران مسکو برای پشتیبانی از دمشق در این منطقه مستقر شده اند اما به نظر می رسد تنها در صورتی که تاسیسات نظامی روسیه هدف قرار گیرند فعال خواهند شد. زیرا به کارگیری پدافند های ضدهوایی روسی در شرایط مشابه حادثه الشعیرات می تواند به درگیری مستقیم مسکو و واشنگتن منتهی شود. به ویژه آنکه آمریکا پیش از حمله، برنامه خود را به روسیه اعلام کرد تا مانع از هرگونه برخوردی میان دو طرف شود.
کرملین نیز در راستای اقدامات حمایتی خود از دمشق، ساعاتی قبل از پرتاب موشک های آمریکایی به خان شیخون این عملیات را به اطلاع دولت اسد رساندند. در واقع پوتین در فضای ملتهب سوریه عقلانی ترین شکل حمایت از حکومت اسد را تنها در این اطلاع رسانی تشخیص داد.
با این حال انتظار نمی رفت روسیه در برابر عرض اندام نظامی آمریکا و یکجانبه گرایی دولت این کشور که مادام مورد انتقاد کرملین است، واکنشی بروز ندهد. از این رو چند روز بعد از حمله موشکی کاخ سفید به سوریه، ناوهای جنگی روسیه وارد مدیترانه شدند و به سمت بندر طرطوس و محل ناوهای آمریکایی که از آنجا پایگاه هوایی سوریه هدف قرار دادند، حرکت کردند.
همچنین روس ها رزمایشی را در دریای خزر آغاز کردند که در آن ناوگان دریای خزر متشکل از ناوهای موشک انداز «تاتارستان» و «داغستان»، ناوچه‌های موشک‌انداز «گراد سویاژسک» و «اوگلیچ»، و قایق‌های توپ‌دار «ولگادونسک» و «ماخاچ قلعه» توانایی خود را با شلیک به سمت اهداف دریایی، ساحلی و هوایی به نمایش گذاشتند.
پوتین با این تحرکات نظامی به دنبال انتقال این پیام به همتایان آمریکایی خود بود که در صورت هرگونه حرکت واشنگتن برای تحدید نفوذ روسیه در خاورمیانه با واکنش جدی این کشور روبرو خواهد شد.
بر این اساس در حالی که ترامپ پس از دستور حمله به پایگاه نظامی الشعیرات و از بین بردن 9 جنگنده سوری و کشتن 4 نظامی این کشور موجب دلگرمی عربستان و متحدین ریاض در منطقه شد اما تاثیر منفی بر همکاری و هماهنگی با پوتین در خاورمیانه گذاشت. آمریکا یکبار دیگر نشان داد با زیر پا گذاشتن قوانین بین الملل، نقض منشور سازمان ملل و بدون نیاز به کسب هیچ مجوزی حاکمیت و تمامیت ارضی یک کشور را به آسانی نقض خواهد کرد. این موضوع برای روسیه که درصدد جلب نظر مجدد اعضای پیشین اتحاد جماهیر شوروی در آسیای مرکزی و قفقاز است، نگران کننده است. زیرا عدم رعایت اوامر و خواسته های واشنگتن توسط کشورهای این منطقه که زمانی حیات خلوت مسکو به شمار می رفت می تواند زمینه ساز مداخله نظامی کاخ سفید شود. همچنین در پیش گرفتن این رویکرد از سوی آمریکا می تواند بر برنامه های روسیه برای گسترش حوزه نفوذ در خاورمیانه اثر منفی بگذارد که البته در دوران جدید خوشایند کرملین نخواهد بود.
