الوقت_ عمليات تكريت كه از دهم اسفند ۹۳ با مشاركت يگانهاي نظامي و نيروهاي بسيج مردمي آغاز شده بود، به رغم كاستي‌هايش سرانجام روز ۱۲ فروردين ۹۴ به ثمر نشست و شهر تكريت از گروه داعش پس گرفته شد .
به دنبال اين موفقيت مقام‌هاي عراقي از جمله خالد عبيدي، وزير دفاع اين كشور با قلمداد كردن عمليات تكريت و پاكسازي داعش از اين شهر به عنوان نقطه عطفي در مبارزه عليه اين گروه، تصريح كرده‌اند كه اين عمليات مي‌تواند راه را براي آزاد سازي موصل هموار كند. با اين حال نحوه اجراي عمليات تكريت و عملكرد نيروهاي شركت كننده عراقي حاوي هشدار‌ها و درس‌هاي جدي براي نظاميان، شبه نظاميان و مقام‌هاي سياسي عراق مي‌باشد كه لازم است در عمليات موصل مد نظر قرار گيرد.
از ديدگاه نظامي، عمليات تكريت نشان داد كه نيروهاي بسيج مردمي شيعه با همكاري يكانهاي نظامي مي‌توانند نقش موثري را در عمليات آتي عراق بازي كنند، منوط به اين كه كاستي‌هاي آشكار شده در عمليات تكريت را رفع كنند. گرچه تجربيات بدست آمده در اين عمليات مي‌تواند كارآيي يكانهاي نظامي و شبه نظامي را در زمينه جنگ‌هاي شهري افزايش دهد، ولي با اين تجربيات نمي‌توان نتايج عمليات موصل را پيش بيني كرد.
موقعيت جغرافيايي موصل، چالش لجستيكي
تكريت در ۱۳۰ كيلومتري شمال بغداد قرار دارد در حالي كه فاصله موصل تا بغداد ۳۵۰ كيلومتر است و نزديك‌ترين پايگاه ارتش عراق به موصل، يعني پايگاه بيجي، در ۱۵۰ كيلومتري جنوب اين شهر واقع است. با در نظر گرفتن اين فواصل گسترش نيروهاي نظامي و شبه نظامي در عمليات موصل و باز نگهداشتن خطوط مواصلاتي و پشتيباني مشكل‌تر و خطرناك ترخواهد بود. موصل در ژوئن سال گذشته، به تصرف داعش در آمد و بي‌شك اين گروه پيش بيني‌هاي لازم دفاعي را انجام داده است .
تكريت ۱۵۰ كيلومتر مربع مساحت دارد در حالي كه مساحت موصل به ۴۰۰ كيلومتر مربع مي‌رسد. بيشتر ساكنان شهر تكريت قبل از شروع عمليات اين شهر را ترك كرده بودند در حالي كه داعش تعمداً و تا سر حد امكان از خروج ساكنان موصل جلوگيري كرد و در حال حاضر بيش از ۷۵۰۰۰۰ نفر در اين شهر سكني دارند. علاوه بر اين، هيچ ضمانتي وجود ندارد كه ساكنان سني اين شهر با نظاميان عراقي همكاري كنند.
چالش‌هاي آزادسازي موصل
با توجه به ضعف‌هاي ارتش عراق، و با توجه به روند عمليات تكريت و درس‌هاي آموخته شده نظامي و اين كه تغييرات اساسي در توان و عملكرد ارتش آشكار نشده است، استفاده از نيروي بسيج مردمي در عمليات موصل اجتناب ناپذيرخواهد بود، به ويژه اين كه پيشمرگه‌هاي كرد آزادسازي موصل را از ارجحيت‌هاي عملياتي خود نمي‌دانند .
ساكنان سني موصل توانايي آن را دارند كه سرنوشت اين شهر را رقم زنند. بين ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ نفر داعشي در موصل مستقرند و بر اين شهر حكومت مي‌كنند اما اين شهر بيش از يكصد هزار تن واجد شرايط براي مبارزه و مسلح شدن دارد كه تاكنون بي‌طرف باقي مانده‌اند و در صورت گرفتن امتيازاتي از سوي دولت بغداد ممكن است عليه داعش قيام كنند .
پيشمرگه‌ها در ژانويه سال جاري طي يك عمليات، شماري از دهكده‌هاي اطراف موصل را از داعش پس گرفتند و خطوط مواصلاتي موصل را با تلعفر و سوريه مختل كردند ولي مقام‌هاي دولت اقليم كردستان به صراحت اعلام كردند كه پيشمرگه‌ها از مناطق كردنشين فرا‌تر نخواهند رفت و اين كه آزادسازي موصل از وظايف ارتش عراق است نه كرد‌ها .
علاوه بر اهميت تركيب نيروهاي شركت كننده براي آزادسازي موصل، اين شهر به مثابه پايتخت سني‌هاي عراق است كه نه تنها ميانه خوبي با شيعيان ندارد كه از حضور كرد‌ها نيز اسقبال نمي‌كنند. به رغم اين، خالد عبيدي، وزير دفاع عراق، روز ششم اسفند ۱۳۹۳ با اشاره به اين كه ۸۰ درصد از ساكنان اين شهر همراه دولت و ارتش هستند، گفت: «آنها منتظر آزادسازي شهر از دست تروريست‌هاي داعش هستند و... عمليات آزادسازي كشور امسال به پايان مي‌رسد . »
اين پيش بيني در صورتي محقق خواهد شد كه داعش وضع ضعيفي در موصل داشته باشد و مقاومت‌اش در كوتاه مدت بشكند. در ظاهر ممكن است كه ۲۵۰۰۰ نيروي مهاجم با احتساب ۱۲ نفر مهاجم در مقابل يك نفر مدافع، عقلاني به نظر رسد ولي واقعيت اين است كه توان اين نيرو با توجه به گستردگي وظايفي كه به عهده خواهد داشت، تحليل خواهد رفت. در شهر موصل با ۷۰۰ هزار سكنه فعلي‌اش، پرسنل اين نيرو در هر ناحيه شهر بايد با تله‌هاي انفجاري و پاكسازي ساختمان‌ها دست و پنجه نرم كنند و امنيت را در آن برقرار كنند. پس گرفتن موصل بر پايه برخي پيش فرض‌ها آسان جلوه مي‌كند ولي انتظار نمي‌رود كه اين شهر به سهولت آزاد گردد .
براين اساس مي توان گفت كه عمليات آزادسازي موصل و تامين امنيت اين شهر پس از آزادسازي آن كاري پيچيده و بسيار مشكل خواهد بود. امكان اين كه اين شهر را بتوان در سه يا پنج ماه آينده آزاد كرد، آن گونه كه حيدرعبادي، نخست وزير عراق، روز ۲۷ بهمن پيش بيني كرد، دور از انتظار است. به رغم اين نحوه اجراي عمليات موصل و موفقيت آن توام با پيش بيني‌هاي لازم پس از آزادسازي آن مي‌تواند نقطه عطفي در مبارزه عليه داعش باشد و به شكست آن درعراق بيانجامد.
